გეგი კუხალეიშვილი - ნაწყვეტი წიგნიდან: ,,ლიბერალიზმი–რელიგიის ჩამნაცვლებელი ოპიუმი“

ნაწილი მეორე     (პირველი ნაწილი იხ. ჟურნალ ,,აფინაჟის“ N2-ში)

მეცნიერება,როგორც არასრულფასოვანი შურისძიება „მიმალულ“ ღმერთზე

სანამ მეცნიერების შესახებ ჩემს აზრს მოგახსენებდეთ,არ შემიძლია არ აღვნიშნო ჩემი აღტაცება და აღფრთოვანება წმინდა,შეუბღალავი მეცნიერების მიმართ,რომელიც პირადად ჩემთვის,სრულიად განკერძოებული და თავისუფალია იმ ბოდვითი ინტერპრეტაციებისგან,რომელსაც ეგზომ უხვად შეხვდებით ჩვენს დროში.ჭეშმარიტად,ჩემს მიერ,ზემოთ აღწერილ ყოველ ფარისეველზე,უფროსად თვალთმაქცი და უმადური ვიქნებოდი,იმ მატერიალურ სიკეთეებს,რომ არ ვაფასებდე თუ აღვნიშნავდე,რომელიც მეცნიერებამ ლანგრით მოგვართვა.იმასაც ვაღიარებ,რომ რაც არ უნდა შორს შევტოპო იდეალიზმსა და სულის სიყვარულში,გარკვეული გაგებით,მაინც მატერიალისტად დავრჩები,ისევე როგორც,ყოველი ცოცხალი ადამიანი.მეცნიერება კარგია მანამ,სანამ ის რაციონალურ ჩარჩოებშია მოქცეული,იქამდე,სანამ იმის ერთპიროვნულ ცოდნაზე არ გამოთქვამს პრეტენზიას,რისი გაგება და წვდომაც შეუძლებელია განცალკევებულად მდგომი გონებისთვის,ერთი სიტყვით მეცნიერება სასარგებლოა მხოლოდ იმ საზღვრის გადაკვეთამდე,რომლის ბარიერის დარღვევაც თავად მას უქადის მისივე დანიშნულების დაკარგვას.

მეცნიერება საშუალება უნდა იყოს და არა ადამიანის უმაღლესი მიზანი.ჭეშმარიტება კი ყოველთვის ემპირიული ჩარჩოების მიღმაა.ტყუილად ეძიებთ მას ატომებსა და მოლეკულებში,მესმის,რომ თქვენში სასოწარკვეთილება აღძრავს ამ ქმედებას,მაგრამ მაინც უნდა ცადოთ და თქვენს თავთან მაინც იყოთ გულწრფელნი.

ანდრეი ტარკოვსკის სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის შედევრში,რომელსაც გენიალურმა რუსმა რეჟისორმა ამავე სახელწოდების რომანის მსგავსად „სოლარისი“ უწოდა,ერთ–ერთი პერსონაჟი,მეტად სახელოვანი მეცნიერი შემდეგ სიტყვებს ამბობს:

„მეცნიერება?სისულელეა,ამ სიტუაციაში ერთნაირად არაფრის მომცემია გენიალურობაც და უბრალოებაც,უნდა გითხრათ,რომ საერთოდაც არ გვინდა კოსმოსის დაპყრობა,ჩვენ დედამიწის გაფართოება გვწადია მის საზღვრებდამდე.არ ვიცით ალტერნატიულ სამყაროს როგორ მოვექცეთ,სხვა სამყაროები არ გვჭირდება,ვიბრძვით კონტაქტზე გასასვლელად და საწადელს ვერასდროს ვაღწევთ,სულელურ მდგომარეობაში ვართ,მივილტვით მიზნისაკენ,რომლისაც გვეშინია,რომელიც არ გვჭირდება,ადამიანს–ადამიანი სჭირდება“

მართლაც,შეუძლებელია არ დაეთანხმო ამ მართალ სიტყვებს,მაგრამ ნუთუ ადამიანს მხოლოდ ადამიანი სჭირდება?ე.ი. საკუთარი თავი და ვიღაც მისი მსგავსი,რომელიც გაუგებს?მაშინ რა უნდა მას კოსმოსში?ნუთუ იქ ღმერთს ეძიებს?არა,უფრო სწორი იქნებოდა თუ ვიტყვით,რომ ის კოსმოსში ღმერთის არ არსებობას ეძებს,რათა სულ ოდნავ მაინც დაიმშვიდოს გაცხოველებული პატივმოყვარეობა და ამპარტავნება,რომელიც უზენაესი არსების შეცნობის შეუძლებლობით გამოწვეული ფრუსტრაციის ლოგიკური რეზულტატია.

არსებითად რა არის მეცნიერება,თუ არა ღმერთის შეცნობის შეუძლებლობით გამოწვეული იმედგაცრუების შედეგად აღძრული ქმედება?რაც უფრო ძლიერია ეს სასოწარკვეთილება,მით უფრო მეტი გახელებით ცდილობს ადამიანი კოსმოსის კანონზომიერებების შესწავლას,ეს მისი ამბოხი და არასრულფასოვანი შურისძიებაა ღმერთზე,რომელმაც უარი თქვა თავისი არსის ადამიანური გონით წვდომის შესაძლებლობაზე.მიწაზე ეულად შთენილი არსება იქმნის ილუზიას,რომ ატომების,ვარსკვლავური მტვერის,პლანეტების,გალაქტიკების თუ სხვა მისთანანის კვლევით ღმერთის არ არსებობას დაამტკიცებს,ცხადია ეს თავის მოტყუებაა და გონიერი სული აუცილებლად აღმოაჩენს ამ სიცრუეს საკუთარ თავში,გამოუტყდება თვის „ალტერ ეგოს“ და აღიარებს მისი „შურისძიების“ არასრულყოფილებას.რა თქმა უნდა ეს „აღსარება“,კიდევ უფრო მეტად აღაშფოთებს და უკმაყოფილებით აღავსებს მის ამპარტავან სულს.შედეგად,ის ახლა მომეტებული მძულვარებითა და მგზნებარე ფანატიზმით დაიწყებს მეცნიერულ ჩარჩოებში კირკიტს,მის ბარიერებში შეეცდება ღმერთის გამოკეტვას,ხოლო როდესაც ოდნავ განსხვავებულ,თუნდაც დაეჭვებულ აზრს მოისმენს,ისტერიულად შესძახებს:“არა!ღმერთი არ არსებობს,მეცნიერებმა დაამტკიცეს მისი არარსებობა.“

მეცნიერების წმინდა წიაღს,უპირველესად მასზე ფანატიკურად შეყვარებული ინდივიდები წაბილწავენ.ისინი აფეტიშებენ და რელიგიურ დოგმებად აქცევენ მეცნიერულ მიღწევებს.თავიანთი ირაციონალური,საკრალური დამოკიდებულებით,სრულიად აცამტვერებენ და აზრს უკარგავენ მეცნიერების ყოველგვარ სიკეთეს,რომელიც მანამ არის კარგი,სანამ საკუთარ კომპეტენციას არ სცდება და რაციონალურ ჩარჩოებშია მოქცეული.

მეცნიერება ერთი შეხედვით უტყუარი და სრულიად ეჭვშეუვალია,როგორც მატერია,რომელსაც საკუთარი თვალით ვხედავთ,მაგრამ ცრუმეცნიერთა დამახინჯებული ინტერპრეტაციის წყალობით,ხშირად მას,უფრო მეტი საერთო აქვს ილუზიასთან,ვიდრე პატარა ბავშვის ოცნებას.მე შევეცდები აგიხსნათ,რაში მდგომარეობს მეცნიერების,როგორც სუბიექტის თვალით დანახული ფენომენის ილუზორულობა.ინდივიდი,რომლის სულსა და გონებაში სრული ქაოსია,თავისი შინაგანი ქაოტურობის მოწესრიგებას ემპირიული ჩარჩოების გამოგონებით იწყებს,რომელშიც ყველაფერ იმას მოათავსებს,რაც მის შინაგან „მე“–ს დესტრუქციით ემუქრებოდა,სხვაგვარად რომ ვთქვათ,საკუთარი მეცნიერების გალიაში გამოამწყვდევს ყოველივეს,რაც სულს უშფოთებდა და მეტიც,საერთოდაც უარჰყოფს მის არსებობას.თვალსაჩინოებისათვის,მსურს გავავლო პარალელი,ავიღოთ ვთქვათ პედანტი,ან გნებავთ პერფექციონისტი,რომლის სულის წიაღი სავსეა ქაოსით,წინააღმდეგობებითა და ეჭვებით,რით ცდილობს ის ამ ყველაფრის კომპენსირებას?უბრალოდ ადგება და საკუთარ სამუშაო მაგიდაზე მოთავსებულ ნივთებს,მწყობრად და უკიდურესი სკრუპულოზურობით დააწყობს.მორჩა და გათავდა...

ქართველი ათეისტების სახარება და ეტლზე მიჯაჭვული გადამთიელი შიმპანზე

რა გასაკვირია,რომ ჩვენებურმა საშუალოსტატისტიკურმა ათეისტმა,რომელმაც სამი წიგნი წაიკითხა(ჰარი პოტერი,ევოლუციისა და დიდი აფეთქების თეორიები),სწორედ მეცნიერების გაფეტიშებას მიჰყო ხელი და აქცია ის ახალ რელიგიად,რომელიც მეტად კომფორტული თავშესაფარია მისთვის.რაც შეეხება ფილოსოფიას,ის ჩვენი ათეისტისთვის ზედმეტი თავისტკივილია,ან რა საჭიროა მეტაფიზიკა,როდესაც წაკითხული ორი წიგნით,მან უკვე ერთმნიშვნელოვნად დაადასტურა ღმერთის არ არსებობა.ფილოსოფიას,სხვა მრავალ უპირატესობასთან ერთად,მეცნიერებასთან შედარებით ერთი უდიდესი პლიუსი აქვს–ის არასოდეს იქცევა რელიგიად ან მის ჩამნაცვლებელ ოპიუმად,რამეთუ მისი წიაღი გაჟღენთილია ერესით,სკეპსისით,კრიტიკით,ამბივალენტურობით,ეჭვითა და მარადიული ინტელექტუალური დაუკმაყოფილებლობით.თქვენ კი,თქვენივე თვითკმაყოფილებისა და უცოდინრობის მონებო,ვით შეგიძლიათ დაეჭვება?თქვენ,ხომ რამდენიმე წაკითხული წიგნითა და ნულოვანი აზროვნებით,უკვე შეიცანით ჭეშმარიტება და ჩასწვდით ყოფიერების საზრისს,მოაქციეთ რა ყოველივე ატომებში,მოლეკულებსა და გენებში.

„რელიგიური გრძნობის არსს ვერა მსჯელობით,ვერა დანაშაულითა და ბოროტებით,ვერა ათეიზმით ვერ მიუდგები.აქ რაღაც ისე არ არის და არც არასოდეს იქნება ისე.აქ,რაღაც ისეთია,რაზეც ნიადაგ ფეხს აისხლეტენ ათეისტები და მუდამ სხვაზე ილაპარაკებენ,არა იმაზე,რაზეც უნდა ილაპარაკონ“–ეს გახლავთ ციტატა ფ.მ. დოსტოევსკის შედევრიდან „იდიოტი“.ვფიქრობ,ამ სიტყვებით,ლიტერატურის ღმერთმა,ძალიან ბევრი რამ თქვა,იმდენად ბევრი,რომ მას სულაც არ სჭირდება რაიმე სახის ინტერპრეტაცია.ერთი სიტყვით,ერთ მხარეს დგას ეს ეჭვებითა და ფიქრებით დატანჯული შეშლილი გენიოსი,მასთან ერთადაა ათეულობით და ასეულობით უდიდესი მოაზროვნე–ფილოსოფოსნი,მწერალნი და სხვანი,რომლებმაც მთელი თავისი ცხოვრება და შემოქმედება შეალიეს ჭეშმარიტებისა თუ ღმერთის ძიებას,მეორე მხარეს კი ჩვენ ვხედავთ,აზროვნების ღრმა დეფიციტის მქონე მაიმუნებს,რომელთაც ერთ მშვენიერ დილას გაიღვიძეს და გადაწყვიტეს,რომ ღმერთი არ არსებობს.გადაწყვიტეს არა მხოლოდ საკუთარი თავისთვის,არამედ მთელი კაცობრიობისათვის.ჭეშმარიტად,ყველაზე ბნელ ფანატიკოსზე უფროსად გონებადახშულნი ხართ,თქვენ პატარა მაიმუნებო.ნაძალადევი პატივმოყვარეობა და ფასადური ამპარტავნება გამოკრთის თქვენი მახინჯი სახეებიდან,სასოწარკვეთილება წარმოშობს თქვენში ატომებისადმი აღგზნებულ მიზიდულობას და არა ჭეშმარიტი ცნობისწადილი.ვის დოგმატურ თუ სტერეოტიპულ აზროვნებაზე შეგიძლიათ ილაპარაკოთ,როცა თავად გამხდარხართ თქვენივე დოგმებისა და აქსიომების შესაბრალისი ტყვენი?

ერთი წამით წარმოიდგინეთ,რა მოხდებოდა,რომ უღმერთოდ ღვთაებრივ გერმანელ მოაზროვნეს,ფ.ნიცშეს ქართველი ლიბერტარიანელი,სექტანტი ათეისტი საკუთარი თვალით ენახა.დიახ,მეც მეცინება ბატონებო.სხვათაშორის,“ესე იტყოდა ზარატუსტრას“ ერთ–ერთ თავში,რომელსაც ჭეშმარიტად არანორმალურმა ფილოსოფოსმა „განათლებულ ქვეყნისათვის“ უწოდა,ნიცშე საუბრობს დაახლოებით იმგვარ არსებებზე,რომლებზეც მე ცოტა ხნის წინ გესაუბრეთ,თუმცა ვეჭვობ,მის მიერ აღწერილი ე.წ. „თანამედროვე ურწმუნოები“,ჩვენებურ ლიბერტარიანელ ათეისტებთან შედარებით,შეგვიძლია ბრძენებადაც კი შევრაცხოთ:

„ესეა,ესეა სიმწარე ჩემი წიაღისა,რომ ვერ ამიტანიხართ,ვერც შიშველნი და ვერც ჩაცმულნი,თქვენ თანამედროვენო!

რაც შემაძრწუნებელია მომავლისათვის და რაც ოდესღაც გზააბნეულ ფრინველთ აშინებდა,ჭეშმარიტად,გულთან მეტად ახლო და სანდოა,ვიდრე თქვენი „სინამდვილე“

რადგან ამას იტყვით თქვენ:“ჩვენ შორის ყველაფერი სინამდვილეა რწმენისა და ცრურწმენის გარეშე“:ესე გულამაყობთ–ჰე,და კვლავ უგულოდ!

დიახ და როგორ შეგიძლიათ თქვენ რწმენა,თქვენ აჭრელებულნო!–თქვენ სურათნო ყოვლისა,რაც ოდესმე სწამდათ!

თქვენ მოძრავი უარყოფანი ხართ თვით რწმენისა და ყოველი აზრთა ნაკუწნი.მოჩვენებანი:ესე გიწოდებთ,თქვენ ნამდვილნო!

ყოველი დრონი ლაყბობენ ერთმანეთის წინააღმდეგ თქვენ სულში;და ყველა დროთა სიზმრები და ლაყბობა უფრო ნამდვილნი იყვნენ,ვიდრე თქვენი სიფხიზლეა! 

ბერწნი ხართ,ამიტომ გაკლიათ თქვენ რწმენა,ხოლო ვისთვისაც მმქმედობა ჯერ არს,მას მარად ცოცხალი სიზმრებიც უნახავს და ვარსკვლავის სასწაული–რწმენა ჰქონია რწმენისა!“

მგონი,ახლა უფრო ნათლად შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ,რა რეაქცია ექნებოდა „ახლადმონათლული“ ქართველი ათეისტის დანახვისას კაცთა შორის ზეკაცს.საერთოდაც,ყოველთვის მაოცებდა ერთი რამ,რატომ უნდა უნდოდეს ადამიანს მაიმუნად ყოფნა?სამწუხაროდ,აქამდე,ამ უცნაური ფენომენის ერთადერთი ახსნაღა მომაფიქრდა–როდესაც კონკრეტული პიროვნების ინტელექტუალური შესაძლებლობები,დაახლოებით მაიმუნის გონებრივი მონაცემების ტოლია,ალბათ,მხოლოდ მაშინღაა შესაძლებელი ადამიანში არსებობდეს მაიმუნად გარდასახვის სურვილი.

ადამიანი ან ღმერთის ქმნილებაა,ან თავადაა ერთადერთი ღმერთი სამყაროში.არ მესმის რატომ უნდა გახდე უბრალო ცხოველი,როცა შეგიძლია იყო უზენაესი არსების საყვარელი ქმნილება,ან სულაც ჭეშმარიტი ზეკაცი.ჩვენს წინაშე ყველაზე დიდი,ყველაზე საზარელი დილემაა ბატონებო და ის სრულიად ემორჩილება ჩვენს თავისუფალ არჩევანს.ნუ დავემსგავსებით მაიმუნებს,რომლებიც შეაშინა ამ საშინელმა დილემამ.მათი მაიმუნად ყოფნის სურვილი,იქნებ სწორედაც თავისუფალი არჩევანის გაკეთების შიშით საზრდოობს.დიახ,დიახ ზუსტად მისი დანახვის შემდგომ კანკალებენ ეს მშიშარა,უმადური მაიმუნები,რამეთუ თავისუფალი არჩევანი,მეტისმეტად მძიმე ტვირთია ამ უგვანო გალიის ბინადართათვის.მაიმუნს კი აბა ვინ დააყენებს გზაჯვარედინზე?

თქვენ წარმოიდგინეთ,არსებობს ერთი ეტლზე მიჯაჭვული,ყოველივე ჭეშმარიტად ცოცხალზე და თავისთავად მოძრავზე დაბოღმილი,მახინჯი შიმპანზეს კარიკატურა,რომელიც გადაჭრით ამბობს,რომ „დიდი აფეთქების თეორიამ“ უკვე დიდი ხანია დაამტკიცა ღმერთის არარსებობა,ის ჯოგს მოძღვრავს,რომ ეს აქსიომა და უტყუარი ფაქტია,რომელსაც წყალი არ გაუვა.ფაქტი კი რეალურად,ისაა,რომ ამ მოჩვენებას თანამედროვეობის ერთ–ერთ უდიდეს ფიზიკოსად მოიხსენიებენ.როგორც ჩანს,21–ე საუკუნის ფიზიკა,სხვა სამეცნიერო დისციპლინებისა თუ ხელოვნების დარად,ღრმა კრიზისს განიცდის,რაკი მსგავსი ბუნების გადაცდომანი თანამედროვე მეცნიერების ბუმბერაზებად იწოდებიან.ვისაც ეს კარიკატურა ერთხელ მაინც გინახავთ,ალბათ შეამჩნევდით,რომ ვერანაირი ზეკაცი ის ვერ იქნება და საერთოდაც,არც შეიძლება ჰქონდეს ზეკაცობაზე პრეტენზია.თუ არც ღვთის ქმნილებაა და არც ზეკაცი,მაშ რა გამოდის?

ქრისტიანული ეგზისტენციალიზმი და დოსტოევსკისეული ერესი

ქრისტიანული ფილოსოფია სრულიად განსხვავებული და უნიკალურია.ამ ქვეყნად,ალბათ არაფერია ისე ახლოს სრულყოფილებსთან,როგორც ეს მოძღვრება.ვფიქრობ,მრავლისმეტყველია ის სიყვარული და განსაკუთრებით ის სიძულვილი,რომელიც ქრისტიანობამ დღიდან არსებობისა დაიმსახურა,თუმცა არ შეიძლება არ აღინიშნოს ის ფაქტი,რომ ქრისტიანობას არ ჰყოლია იმაზე უფრო დიდი მტერი,ვიდრე თავად ქრისტიანები,რომლებიც დღენიადაგ აბინძურებდნენ წმინდა წყლის სახარებისეულ საწყისებს,ამ საოცრად ლაღ,თავისუფალ,სიბრძნითა და სიყვარულით დახუნძლულ კონცეფციას;იყენებდნენ რა მას თავიანთი ბინძური მიზნების მისაღწევად,უგონო სიძულვილის ლეგიტიმაციისთვის,საკუთარი შიშებისა და ფობიების დასაფარავად და ა.შ.სწორედ ქრისტიანებმა და არავინ სხვამ,მოწამლეს ქრისტიანობა დოგმატური ცრურწმენებით,ჩაკეტილი აზროვნებით,ჩარჩოებში მოქცეული ნებითა თუ სხვა სიბილწით,თუმცა ის გადარჩა,დღემდე ცოცხალია და კვლავაც ხელმისაწვდომია თავისუფალ სულთათვის,რომელნიც შეყვარებულნი არიან ქრისტეზე.“ქრისტე ღმერთია,როგორ შეიძლება თავისუფალი იყო მის სიყვარულში,საერთოდაც მისი რწმენა უკვე ეწინააღმდეგება თავისუფლებას“–იტყვის მავანი,მე კი ვეტყვი მას,რომ სწორედ ქრისტეს სიყვარულშია მოთავსებული თავისუფლების ყველაზე ღრმა აზრი,მეტიც,მხოლოდ მისი სიყვარულითაა შესაძლებელი მარადისობის მოწყვეტა.დაე,მის რწმენაში ვეძიოთ თავისუფლება და არა ურწმუნოებაში,რომელიც მხოლოდ განთავისუფლებაა.ჩემს მიერ არაერთხელ ნახსენები გენიოსი,ამგვარ რამეს ამბობდა მისი ერთ–ერთი საყვარელი პერსონაჟის პირით:“თუ ვინმე მათემატიკური სიზუსტით დამიმტკიცებს,რომ ჭეშმარიტება ქრისტეში არაა,მე მაინც ქრისტესთან დავრჩები  და არა ამ ჭეშმარიტებასთან“–ვინ გაბედავს და ფანატიზმში დაადანაშაულებს ეპილეფსიით დაავადებულს,რომლის დაბადების გამო ღირდა მარტო,რომ ამ ქვეყანას ეარსება?რომელი ესვრით მას პირველ ქვას?ვერცერთი,რადგანაც ამ სიტყვებში ისეთი რაღაც იგრძნობა,რომელიც ძნელია ენით გამოთქვა ან რაციონალურობის პრიზმაში გარდატეხო.“განა შეიძლება ჭეშმარიტებაზე მაღლა რაიმე იდგეს?“–იკითხავს მავანი და მე ვეტყვი მას,დიახაც,ქრისტე ჭეშმარიტებაზე მაღლა დგას,რამეთუ თავად ამ ჭეშმარიტებაშია ის ჭეშმარიტებაზე მეტი,არა განცალკევებით მდგომი,არამედ სწორედ ჭეშმარიტების წიაღში მყოფი.

სახარება და ზოგადად ქრისტიანული მოძღვრება იქნებ ახლოა სრულყოფილებასთან,თუმცა ჩემი აზრით,განცალკევებით მდგომი,ის საკმარისი არ არის ღმერთის შენცობისათვის.მიზანს უფრო მივუახლოვდებით,თუ მას დავუმატებთ ერესს,ოღონდ არა წყევლა–კრულვითა და სიძულვილით აღსავსეს,არა სრულიადაც არა,არამედ ისეთ სათუთს,ელეგანტურსა და ამავდროულად ძარღვებში სისხლის გამყინავს,როგორიც დოსტოევსკისეული ერესია,ერესს,რომელიც კრძალვით,სიყვარულითაა,აღსავსე და არა უშვერი სიტყვებითა თუ ყოვლად ულაზათო,იაფფასიანი ანეკდოტური მკრეხელობით.ერესი შესანიშნავია,თუ მასში რაღაც საკრალური იგრძნობა და ამავდროულად პატივისცემასაც გამოხატავს ზენაარი არსებისადმი.მწარედ ცდება ის,ვინც ფიქრობს,რომ ეს მოწიწება დაასუსტებს ერესს,რამეთუ სწორედ ასეთ დროს მიაღწევს ის თავის უმაღლეს დანიშნულებასა და მიზნებს,გადალახავს გადაულახავ საზღვრებს და დასვამს ისეთ კითხვებს,რომელსაც ვერავითარი თავის ტეხვით ვერ მოიფიქრებდა ათეისტი,ვისაც იმდენად ღმერთის შეცნობა კი არ აინტერესებს,რამდენადაც თავისი პოზიციის გასამყარებელი მტკიცებულებები და საკუთარი თავისა თუ სხვებისთვის უფლის არ არსებობის დამტკიცება.როგორ დაუსვამს ღმერთს კითხვებს ისეთი ადამიანი,რომელიც ცალსახად,გადაჭრით უარჰყოფს მის არსებობას?ჭეშმარიტად,არ არსებობს ნამდვილ მორწმუნეზე უფრო დიდი ერეტიკოსი.

ვფიქრობ,მხოლოდ ჯოგი შეიძლება დაიყოს მორწმუნეებად და ათეისტებად.ინდივიდებს კი,მე შემდეგნაირად განვაცალკევებდი:პირველი ის,ვინც ჭეშმარიტების შეცნობას ცდილობს,ანუ ღმერთს ეძიებს,ხოლო მეორე,რომელმაც უკვე „დაამტკიცა“ უზენაესი არსების „ყოფნა/არყოფნა“.მოკლედ ერთნი ეძიებენ,მეორეთათვის კი ძიება სისულელე ან ზედმეტი თავის ტკივილია.ღმერთის შეცნობა სკეპტიციზმისა და ერესის გარეშე კი,ისევე შეუძლებელი და წარმოუდგენელია,როგორც მისი არ არსებობის დამტკიცება ფიზიკის კანონებით.

გასაოცარი და არანორმალურად დახვეწილია ფიოდორ დოსტოევსკის ერესი,რომელიც თანაბრად არის გამსჭვალული უსაზომო კეთილშობილებით,ჭეშმარიტი კაცთმოყვარეობით,ნებით აღძრული პატივისცემით,მიწისა და ზეცის სიყვარულით,შეშლილი გონებამახვილობითა და ცივსისხლიანი სკეპსისით.

მისი ბრწყინვალე,არაამქვეყნიური შემოქმედება,გრძნობითა თუ გონებით,იმდენად გვაახლოვებს ღმერთთან,რომ ალბათ სულაც არ ჩაგვეთვლებოდა მკრეხელობად,თუ ვიტყოდით,რომ დოსტოევსკი ქრისტეს საუკეთესო მოციქულია.სიმართლე გითხრათ,არასდროს ჩამღვრია სულში კაცთა მოდგმის ისეთი სიყვარული,როგორიც ამ უნიკალური მწერლის ნაწარმოებების კითხვისას ჩამეღვარა.ის ფრთხილად,ფეხაკრეფით მოვიდა ჩემთან და ჩემი გული ნელი,მგზენაბარე ცეცხლით დაადნო.სულსა და გულში ლახვარის ჩამცემია დოსტოევსკის ერესი,მაგრამ არასდროს ყოფილა ლახვარი ასეთი სასიამოვნო,შოკისმომგვრელია მისი პერსონაჟების კრიტიკული დამოკიდებულება ღმერთთან,რომელთა შორის განსაკუთრებით გამოვარჩევდი:სტავროგინს,კირილოვს,რასკოლნიკოვს,ივან კარამაზოვსა და იპოლიტს,თავისი სულისშემძვრელი „აღსარებით“.ცალკე აღსანიშნავია „დიდი ინკვიზიტორი“,რომელიც ყოველგვარი ერესის აპოთეოზია,სწორედ ის და არაფერი სხვა,ყველაზე ღრმად სწვდება ჭეშმარიტებას.იქნებ ბევრს უცნაურად ეჩვენოს,მაგრამ ჩემი მოსაზრებით,რუსმა გენიოსმა,სრულიად ახალ,ბევრად მაღალ საფეხურზე აიყვანა ქრისტიანობა,როგორც კაცთა მოდგმის თვალით დანახული მოძღვრება,შესძინა რა მას ადამიანის ბუნებისთვის დამახასიათებელი ამბივალენტურობა და ირაციონალიზმი.დოსტოევსკი,თითქოს ღმერთის საჩუქარია,რომელიც მან აზროვნებაზე შეყვარებულ ადამიანებს გამოუგზავნა დაკარგული რწმენის მოსაპოვებლად.საერთოდაც,თუ დოსტოევსკი არსებობს(ის ჭეშმარიტად არსებობდა),მაშინ ღმერთიც უნდა არსებობდეს,მისი ცხოვრება და შემოქმედება უზენაესი ძალის არსებობის დასაბუთების ერთ–ერთი,ყველაზე მყარი არგუმენტია;თავად დიადი ფიოდორი  კი,როგორც ბულგაკოვის შავი კატა იტყოდა,გარკვეული თვალსაზრისით მართლაც უკვდავია...

ქართული ლიბერალიზმი და კონსერვატიზმი–ჯოგური სიძულვილი,როგორც მტრის არსებობის ერთადერთი მიზეზი

ქართული ლიბერალიზმი?ჰმ,ეს რაღაც ხურმობაა...სიმართლე გითხრათ,ცოტათი მერიდება კიდეც თქვენი მოცდენა,მსგავსი მდაბალი,კნინი და ბეჩავი საგნით,მაგრამ მაინც არ შემიძლია,რამდენიმე სიტყვა არ ვთქვა ჩვენს საერთო გულისტკივილზე.

ქართული ლიბერალიზმი,ჭეშმარიტად ინფანტილურ სტადიაშია,ყველანაირი სიმახინჯე,რაც კი დასავლური ლიბერალიზმის ფსკერზე დალექილა,ჩვენებური ლიბერალებისთვის თავიანთი ფასადების „ლამაზად“ შეღებვისთვის გამოსადეგი მასალაა.თითოეული ლიბერალური დოგმა,გონებაშეზღუდულობისა და ზნედაცემულობის ყოველი გამოვლინება,იქნება ეს პოლიტკორექტულობა,ლიბერტარიანიზმი თუ რაიმე სხვა,ჩვენი ლიბერალისთვის,ჭეშმარიტად სალოცავი ხატია.მაგალითისათვის,ქართველი ლიბერალი იტყვის,რომ შავკანიანის ზანგად მოხსენიება ან ვთქვათ,რომელიმე ეთნიკური ჯგუფის დაცინვა საშინელი,ამორალური საქციელია,მაგრამ თავად,ერთ მშვენიერ დღეს,აბსოლუტურად უწყინარი სახით,მოჰყვება სრულიად უხამს,საძაგელ ანეგდოტს,დავუშვათ იესო ქრისტესა ან მარიამ ღვთისმშობელზე.

ქართველ ლიბერალებს,ყოველ ანაფორიანზე მეტად უყვართ მორალის ქადაგება;მათი მორალურ–ეთიკური კოდექსი კი საქართველოს კონსტიტუციაზე უფროსად სამარცხვინო და საძრახისია.ლიბერალური მორალი არამხოლოდ ფარისევლობა,არამედ ძალადობაცაა,ის მთელი აღვირახსნილობით ძალადობს ადამიანებზე და ცდილობს საკუთარი ნორმების საზოგადოებისთვის თავსმოხვევას.პოლიტკორექტულობა არის საშინელი იარაღი,რომლის საშუალებითაც ლიბერალიზმი გვევლინება ლინგვისტური ცენზორის როლში,ამ შეფარული ცენზურის ლატენტური მიზანი კი ადამიანების აზროვნების გაკონტროლება და მასში ყოველივე თავისუფალის ჩახშობაა.საზოგადოების ერთფეროვან ჯოგად ქცევას და ერთ „სწორ აზრზე“ მექანიკურ მომართვას ემსახურება ლიბერალური პოლიტკორექტულობა,რომელიც მხოლოდ გარეგნულად განსხვავდება საბჭოთა ცენზურისაგან,მისი წიაღი კი ისეთივე მყრალი და გულისამრევია.

რაც შეეხება უშუალოდ ლიბერალთა მორალს,ეს უბრალოდ მირაჟია.ისინი ახლა ჰუმანიზმს,შემწყნარებლობას,განსხვავებული ადამიანის პატივისცემას ქადაგებენ,მაგრამ დამიჯერეთ,ის რაც ლიბერალისთვის დღეს მორალურია,ხვალ ამორალური გახდება,ხოლო ის რაც გუშინ მორალური იყო,დღეს ამორალურია.(მსგავსი მაგალითები კი საკმაოდ ბლომად გვაქვს)უფრო გასაგებად რომ ვთქვა,ლიბერალური მორალის ერთადერთი და საბოლოო მიზანი ანთროპოფაგიის ლეგიტიმაციაა,დამიჯერეთ ისინი,ახლაც მზად არიან ყოველგვარი სისაძაგლე,ამორალურობისა და პერვერსიულობის ყველაზე საზიზღარი გამოვლინებაც კი მორალურ ნორმად აქციონ.მათ ჰედონიზმამდე დაქვეითებული,მექანიკურად სამართავი ცხოველის აჩრდილი სჭირდებათ და არა ჭეშმარიტი,თავისუფალი ადამიანი.ერთფეროვნება სწყურიათ ამ უმადურებს და არა მრავალფეროვნება.ამორალურობა და ტრანსგრესიაა მათი ნეტარება და არა ე.წ. მორალი.ლიბერტარიანიზმი კი სხვა არაფერია,თუ არა ნიღაბჩამოხსნილი ლიბერალიზმი.

ქართული პატრიოტიზმიც,ლიბერალიზმის დარად,ჯოგის ერთგვარი თავშესაფარი და ოპიუმია.მას აღარაფერი აქვს საერთო მიწისა და ფესვების იმ სიყვარულთან,რომელიც შესანიშნავად აღწერა თავის რომანში გენიალურმა ქართველმა მწერალმა,გრიგოლ რობაქიძემ.მე არ ვიცი სად გაჰქრა არჩიბალდ მეკეში,ან უკეთ რომ ვთქვათ,არჩილ მაყაშვილი,საკუთარი ფესვების ლაღი,თავისუფალი სიყვარულით აღსავსე კაცი,მაგრამ დღევანდელ ქართველ პატრიოტებს შორის,მის სახეს ნამდვილად ვერ ვხედავ.პატრიოტიზმი მისაღები და უვნებელია მხოლოდ გრძნობის ფარგლებში,რა წამს ის გონების საკუთრება გახდება,იმ წამსვე ჩნდება საშიშროება,მისი კონსერვატორული მარაზმით დაბინძურებისა.კონსერვატიზმი თავისუფალი აზროვნების ხილული მტერია,ლიბერალიზმთან შედარებით მას ერთი უპირატესობა აქვს–ის არ ატარებს ნიღაბს,მოდის პირდაპირ და ჯიქურ,ლიბერალიზმი კი თავისუფლების ლატენტური მტერია,ბევრად უფრო საშიში და გაიძვერა,ვიდრე თვით ყველაზე ავთვისებიანი კონსერვატიზმი.

ალბათ,თქვენც დაიღალეთ ქართველი კონსერვატორებისა და ლიბერალების გაუთავებელი ჩხუბითა და ლანძღვა–გინებით.ერთობლივად მოსაწყენი და გამაღიზიანებელია ამ უთავმოყვარეო არსებების ცქერა,რომელთაც ერთმანეთი შავ ჭირზე მეტად ეზიზღებათ.ისინი ერთურთის უგონო სიძულვილით სულდგმულობენ,მეტიც სუნთქვაც კი არ შეუძლიათ ურთიერთის გარეშე,თავიანთი სიძულვილი შეიყვარეს და არასდროს,ჭეშმარიტად არასდროს აპირებენ ამ სიმყრალისგან განთავისუფლებას.ძალზედ მძიმეა მათი შეშლილი სახეების ყურება თუ დახავსებული აზრების მოსმენა,მათი გაუთავებელი ყიყინი,რომელიც ისმის გაბმულად და გამაყრუებლად.მოწინააღმდეგის ბანაკიდან წამოსული ზიზღი,საჩუქარია ამ ბუნების გადაცდომათათვის,ეს ზუსტად ის არის რასაც სულმოუთქმელად ელიან და რა წამს მიიღებენ მათში ჯოგური გაცხოველება აპოგეას აღწევს.ცხოველების გადაკეტილი გონება იმასაც ვერ იაზრებს,რომ სწორედ გაცემული სიძულვილია მტრის არსებობის ერთადერთი მიზეზი,გულგრილობა და სიბრალული კლავს მოწინააღმდეგეს,ისინი ყოველ ტყვიასა თუ ისარზე უფრო მომაკვდინებელნი არიან.სიძულვილი უბრალო მოთხოვნილების დაკმაყოფილებაა გამცემისთვის,ხოლო მაცოცხლებელი გრძნობაა უპირატესად მიმღებისთვის,მეტიც ის მკვდარ მტერს მკვდრეთით აღადგენს.მაგრამ გინდათ კი თქვენივე გამოგონილი მტრის მოკვდინება,თქვენ ყიყინა ბაყაყებო?ვით გაძლოთ მათ გარეშე?რომელი გაბედავთ და მიიღებთ სიძულვილს ისე,რომ უკან იგივე არ გასცეთ?ვინ აღმოჩნდება თქვენ შორის საკმარისად ცივსისხლიანი,რათა მტერი თუ მისი აჩრდილი საკუთარი სიჩუმით დაამხოს?

ძველი და ახალი აღთქმა–ქრისტიანობა,როგორც ღმერთად გახდომის გზა მოციქულ პავლესთან

იქამდე,სანამ თანამედროვე ქართულ მართლმადიდებლობასა და ეკლესიაზე დავიწყებდე საუბარს,ვფიქრობ აუცილებელია გავაკეთო რამდენიმე ახსნა–განმარტება.პირველ რიგში უნდა აღვნიშნო,რომ სიტყვა ეკლესიას გამოვიყენებ არა ქრისტეს მისტიური სხეულის კონოტაციით,ანუ არა მისი უზენაესი დეფინიციით,არამედ როგორც ერთგვარ ინსტიტუციას.რაც შეეხება მთავარს,რაც არ შეიძლება რომ არ გითხრათ,ყოველთვის,როდესაც დღევანდელ ქართულ მართლმადიდებლობას ვაკრიტიკებ,ჩვენებური ლიბერალის მსგავსად ღვარძლნარევი სიამოვნება როდი მეტყველებს ჩემში,არამედ ჭეშმარიტი გულისტკივილი და სასიკეთო ცვლილებების გამოუთქმელი სურვილი.სიმართლე კი ისაა ჩემო ძვირფასებო,რომ რაოდენ გულდასაწყვეტიც არ უნდა იყოს,იმ დომინანტურ რელიგიას,რომელიც დღესდღეობით საქართველოში არსებობს,ფაქტიურად არანაირი კავშირი არა აქვს ჭეშმარიტ ქრისტიანობასთან,არანორმალურად ღრმა და თავისუფალ მოძღვრებასთან,რომელსაც ქრისტე და მისი ღვთაებრივი მოციქულები ქადაგებდნენ.

მანამ,სანამ თანამედროვე ქართული ეკლესიის მთელ მანკიერებებს განვიხილავდე,აუცილებელია კარგად გავიხსენოთ და კიდევ ერთხელ,უფრო ღრმად გავიაზროთ ქრისტიანობა,როგორც აბსოლუტურად უკვდავი ფილოსოფიური კონცეფცია,რათა მაქსიმალურად ცხადად დავინახოთ ის უფსკრული,რომელიც პავლეს,იოანეს თუ ქრისტეს სხვა მოციქულების ქადაგებებსა და ახლანდელ საშუალოსტატისტიკურ ქართველ სასულიერო პირთა ბოდვებს შორის არსებობს.

ქრისტიანული მოძღვრება გვასწავლის,რომ იესოს ჯვარცმამ ცოდვის მონობისგან გამოიხსნა ადამიანთა მოდგმა,ამიტომაც ადამიანში,რომელიც უკვე ყოველი ცოდვისათვის მკვდარია(როგორც ამას პავლე მოციქული წერს) უნდა ჩაისახოს არა ცოდვილი,ჰედონიზმამდე დაცემული ცხოველის შიშისაგან წარმომდგარი რწმენა,არამედ სრულიად თავისუფალი,ნების თავისუფლებასა და უზენაეს სიყვარულზე დაფუძნებული,ადამიანის,როგორც ღვთაებრივი არსების სრულყოფილი რწმენა.სახარება და უფროსად მოციქულთა წერილები ცხადჰყოფს იმას,რომ ქრისტეს თავისუფალი ინდივიდის რწმენა სურს და არა მონური მორჩილება.ყოველი ადამიანი,რომელსაც სწამს ღმერთის ან უნდა რომ სწამდეს,ცოდვის მონად ანუ ცხოველად დარჩენას კი არ უნდა ესწრაფოდეს,არამედ ღმერთის სხეულის ნაწილად ყოფნას,რაც გარკვეული გაგებით იმას ნიშნავს,რომ ყოველი ჭეშმარიტი მორწმუნე თავად უნდა გახდეს ღმერთი.

ო,მას არ სჭირდება თქვენი ხელების კანკალი და შიშით აღძრული სიყვარული,რამეთუ შიშისაგან ნასაზრდოები სიყვარული ლაქიების სიყვარულია,რომელიც ჩანასახშივე განწირულია დროთა დინების დაუნდობელ მორევში ჩახრჩობისთვის.შიშით შექმნილი სიყვარული კნინი სიყვარულია,ესაა მონური მორჩილება,რომელიც ცხოველის დამახასიათებელი თვისებაა და არა ადამიანისა,ცხოველური მორჩილება კი ყოველთვის უგონოა,მაშ რა ესაქმება მას ღმერთთან?საერთოდ,რა უნდა იყოს ცხოველურ,უგონო მორჩილებაზე უფრო დიდი გარყვნილება?ყოველთვის,როცა ამ კითხვას ვუსვამ საკუთარ თავს,ჩემს გონებაში ავტომატურად ამოტივტივდება შესანიშნავი ქართველი საზოგადო მოღვაწის,ფრიად გენიალური გამომეტყველება და მისი სიტყვები:“მე ისეთი მორჩილებისა მწამს,სადაც ჩემივე სინდისი,ჩემივე გონებაა ბატონი“.შესანიშნავი სიტყვებია,მაგრამ საშინელი დაუკმაყოფილებლობის და უკმარისობის განცდას მიტოვებს.შემდგომ კი ვფიქრობ,გონებით აღძრული მორჩილება,ხომ შეიძლება,რომ ანგარებიანი იყოს,გაუკუღმართებული გონი კი ადვილად დაიმონებს სინდისს და ნუთუ ასეთი გონივრული მორჩილება,თავისი ბინძური მერკანტილურობით უფროსად დიდ გარყვნილებად არ შეიძლება იქცეს,ვიდრე თვით ყველაზე უგონო მორჩილება?მაშ რაზე უნდა დავაშენოთ ჩვენი მორჩილება?რწმენასა და სიყვარულზე ბატონებო,მე მხოლოდ ისეთი მორჩილებისა მწამს,რომელსაც ღვთაებრივი რწმენა და უანგარო,თავისუფალი სიყვარული ახლავს თან,გონება კი ამ შემთხვევაში სრულიად მეორეხარისხოვანია.

მოდი ერთად გავიხსენოთ რას გვეუბნება სიყვარულის შესახებ ქრისტეს უსაყვარლესი მოციქული,სიყვარულის სახარებისა და აპოკალიფსის ავტორი,თავის პირველ წერილში:

„სიყვარულში არ არის შიში,ხოლო სრულყოფილი სიყვარული სდევნის შიშს,ვინაიდან შიშში ტანჯვაა,ხოლო მშიშარა სრულყოფილი არ არის სიყვარულში“

მართლაც,როგორ შეიძლება მშიშარა ღვთის სიყვარულში სრულქმნილი იყოს?“მაშ რა ვქნათ“–იკითხავს მავანი–იყავით ღირსეულნი და თავმოყვარენი მეგობრებო,ასეთ შემთხვევაში თქვენ სიყვარულშიც სრულყოფილები იქნებით.ნუ დასტოვებთ თქვენს რწმენას სიყვარულის გარეშე,რამეთუ მარტოკა დარჩენილი რწმენა ვერაფერს გააწყობს ისეთ საზარელ მხეცთან,როგორიც ანგარებაა.დამიჯერეთ,ეს გარეული ცხოველი გზის ყველაზე მიყრუებულ მისადგომებთან ჩაგისაფრდებათ და თქვენს რწმენას მერკანტილიზმის შხამით აღსავსე ლახვარს ჩასცემს გულში.ამ ყველაფრის შედეგი კი იქნება ის,რომ თქვენი რწმენისაგან აჩრდილიღა დარჩება,ამიერიდან მხოლოდ იმიტომ იწამებთ,რომ ღმერთი მარადიულ სასუფეველს გპირდებათ.გწამდეს ანგარებით,რა შეიძლება იყოს ამაზე დიდი ბოროტება?სჯობდა,სრულიადაც ურწმუნონი ყოფილიყავით.

ქართველი ათეისტები,როდესაც თავიანთი მორალურობით თავს იწონებენ,განუწყვეტლივ სისინებენ,დაახლოებით ასეთ რამეს:“თუ ღმერთის გწამს და ამიტომაც ხარ მორალური,მაშინ რა აზრი აქვს შენს რწმენას?“–ამ არსებათათვის ღვთისადმი რწმენა აპრიორი გულისხმობს,მისი სიკეთეებისადმი მერკანტილურ დამოკიდებულებას,მაგრამ თქვენ გინდათ გაიგოთ რა არის ნამდვილი რწმენა?მაშ ისმინეთ,თუ კადნიერებაში არ ჩამომართმევთ.ჭეშმარიტი რწმენაა,ისეთი რწმენა,როდესაც გულწრფელად გწამს,ოღონდ სრულიადაც არა,ჯილდოს მიღების მოლოდინით.მეტიც,ეს ჯილდო შენთვის არაფერია,შენ უარს ამბობ აქ და ამჟამად,მასზე ფიქრსა თუ ოცნებაზე.გულში გამოუტყდები საკუთარ თავს,მე მორალური არ ვიქნები იმის გამო,რომ საუკუნო ნეტარება მოვიპოვო,ეს ჩემთვის დამცირება და ღირსების შელახვა იქნებოდა,რადგან ვინ ვიქნებოდი მე ასეთ შემთხვევაში თუ არა უბადრუკი მევახშე ან ბანკირი,რომელმაც ღვთის სიქველით ვაჭრობაც კი გაჰბედა.თუმცა საქმე იმაშია,რომ ცალკერძ საკუთარი პიროვნების ღირსების შეგრძნება და სიამაყე,ვერ გადამარჩენს ანგარების მსახვრალი კლანჭებისაგან,თუ მას თან არ ახლავს ქრისტე იესოს სრულიად უანგარო,წრფელი და არამომლოდინე სიყვარული.მტკიცედ გწამდეს და იცოდე,რომ შენი საქმეებისათვის ცათა სასუფევლით დასაჩუქრება გარანტირებული გაქვს,მაგრამ სრულიადაც არ ირჯებოდე ამ ჯილდოს მიღების მიზნით–აი რა არის ჭეშმარიტი რწმენა,რომელიც სიყვარულის გარეშე ვერ წარმოიშობა.საერთოდაც,ყოვედღიურობაში,კეთილ საქმეს რა მიზნით აკეთებთ ბატონებო?ნუთუ იმისათვის,რომ მან ვისაც დაეხმარეთ მადლობა გადაგიხადოთ?ალბათ არა,თქვენს სიკეთით გარჯას,თქვენშივე არსებული კეთილშობილება და კაცთმოყვარეობა ასაზრდოებს.მაშ რაღატო ელოდებით ღვთის მიერ გადახდილ მადლობას?დიახ,მარადისობა სხვა არაფერია,თუ არა ღმერთის მიერ ადამიანისთვის მიძღვნილი მადლიერება.მერწმუნეთ,სჯობს სულაც არყოფნაში გაუჩინარდეთ ან გეენაში იტანჯოთ,ვიდრე ანგარებით იყოთ მორალურნი.უზენაესი არსება არ მიიღებს ანგარებით აღძრულ სიყვარულს,რამეთუ მისგან წარმომდგარი სიყვარული,შიშით აღძრულზე კნინი და სამარცხვინოა.

ყველაფერს რომ შევეშვათ,შესაძლებელია კი საერთოდაც,მერკანტილური მიზნის მიღწევის სურვილით აღგზნებული ადამიანი ჭეშმარიტად მორალური იყოს?ცხადია შეუძლებელია,ეს ისეთივე წარმოუდგენელი და დაუჯერებელია,როგორც ჩვენებური „ლიბერალ–ათეისტის“ სინდისიერება,რომელიც თითქოს იმიტომაა გარეგნულად „მორალური“,რომ ნახირს დაუმტკიცოს ურწმუნოები მორალურ–ეთიკურ კოდექსს განუხრელად ვიცავთო.მათთვის მორალურობა სოციალური ვალდებულებაა და არა ღრმა სულიერი მდგომარეობა,რომელსაც ონტოლოგიური მზაობა წარმოშობს.

ქრისტიანული ფილოსოფიის მრავალ ღირსებათაგან,განსაკუთრებით გამოსარჩევი და ყურადსაღებია უმთავრესი–ეს მოძღვრება არ ქადაგებს დოგმატურ მორალს.მეტიც,ქრისტიანობა თავისი არსით ჩანასახშივე უპირისპირდება ე.წ. საზოგადოებრივ მორალს,როგორც აკრძალვათა,ვალდებულებათა და ნორმათა მახინჯ,შეუსაბამო ნაზავს,რომელიც ჯოგური გაცხოველებისა თუ ამორალური ქმედებებისთვის იდეალურ პლაცდარმს წარმოადგენს.“კი მაგრამ როგორ“?–აღეგზნებიან ჩემს ამ სიტყვებზე ჭაობის ყიყინა ბაყაყები.“შენ გინდა თქვა,რომ ქრისტიანობა მორალურ ნორმებს უარჰყოფს?“–ამეტყველდება მათში გაკვირვება,გაოცება და უგუნურება.ჩემი პასუხი კი იქნება მხოლოდ დუმილი.სისინა გველთ,ირონიულად ჩაეცინებათ ჩემს ნააზრევზე,მაგრამ იცოდეთ,რომ მე უკვე,წინასწარ მეცინება მათ ამ გაცინებაზე,რომელსაც დარწმუნებით ვწინასწარმეტყველებ.

მას,ვინც ღრმად ჩასწვდა ქრისტიანული მოძღვრების მთელს სიღრმეს,მშვენივრად მოეხსენება,რომ ქრისტიანობა ცალსახად უარჰყოფს ჯოგის ერთგვარ სალაფავს,რომელსაც ჩვენს დროში მორალურ–ეთიკური კოდექსი ეწოდება და რომელიც სხვა არაფერია,თუ არა ლიბერალური ყბედობის აბსოლუტურად ლოგიკური რეზულტატი.ქრისტიანული მორალი უპირისპირდება ყოველგვარ საზოგადოებრივ ნორმას,ჩაკეტილი აზროვნებისა და ადამიანის ნების თავისუფლების შეზღუდვის ყველანაირ,პიროვნულ თუ სოციალურ გამოვლინებას.ქრისტიანობის სრული გააზრება და შესისხლხორცება შესაძლებელია მხოლოდ ეულად შთენილი თავისუფალი სულისთვის,ამიტომაცაა ეს კონცეფცია მოწოდებული ინდივიდთათვის და არა ჯოგისთვის.ქრისტიანული იდეოლოგიის მიხედვით,ჭეშმარიტი სინდისიერება წარმოიშობა ინდივიდის საზოგადოებისაგან განცალკევებით,ზნეობრიობის აპოთეოზის მისაღწევად პიროვნება თავისივე სულში უნდა მოკვდეს ცოდვისათვის,ქრისტეს სრულყოფილმა სიყვარულმა და ღვთისადმი რწმენამ,უნდა გამოიწვიოს მასში აქამდე არნახული,სრულიად არანორმალური ონტოლოგიური ცვალებადობა,მისი პიროვნების აბსოლუტური გადატრიალება,რომელიც დაეხმარება მას ხელახლა დაბადებაში.ამრიგად,ქრისტე გვეუბნება,რომ სიცოცხლეშივე უნდა მოვკვდეთ იმისათვის,რათა ხელახლა დავიბადოთ,მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში შეიძლება იყოს ადამიანი ჭეშმარიტად მორალური.ქრისტიანობამ გაანთავისუფლა ადამიანთა მოდგმა დოგმატური,ძალადობრივი მორალისგან,რომელიც მათ,როგორც ცოდვილ,ჰედონიზმამდე დაცემულ ცხოველებს,თავად ღმერთისგან ებოძათ,ძველი აღთქმის საშუალებით.ქრისტეს ჯვარცმამდე კაცობრიობა ცოდვის მონა იყო,მას შემდეგ კი ჩვენ განვთავისუფლდით ამ უმძიმესი უღლისაგან.ძველი აღთქმის რჯული და დოგმატიზმი ცხოველის დონეზე დაქვეითებული ადამიანისთვის იყო განკუთვნილი,მეტიც,ის უზენაესი არსების მიერ გადმოგდებული სატყუარა იყო ადამის მოდგმისთვის,რომლებიც როგორც აზროვნებას მოკლებული,საკუთარი ინსტინქტებს მინდობილი თევზები ისე ეტანებოდნენ ღვთის რჯულს,ჩაავლებდნენ თუ არა პირს ამ „მორალურ კანონს“,მათში მორალურობის ყოველი ჭეშმარიტი გამოვლინება ისევე მთავრდებოდა და წყდებოდა,როგორც წყლიდან ხმელეთზე მოტყუებითა და ძალადობით ამოყვანილი თევზმის ჰარმონიული სუნთქვა.მათში რჯული და თვით ღმერთისგან დადგენილი მორალური კანონი აღძრავდა ცოდვის ჩადენისადმი აღტყინებულ მიდრეკილებას.ო,ცხადია,მას მშვენივრად მოეხსენებოდა ადამიანის გადამლახავი ბუნების შესახებ,ბოლოს და ბოლოს მან ხომ თავისივე ხელით გამოძერწა ჩვენი სული.მანამ,სანამ აკრძალვა და საზოგადო ზნეობრივი კანონი არსებობს,იქამდე იარსებებს ცოდვაც,მეტიც,ყოველივე მორალური დოგმა ანოყიერებს ცოდვისა და ამორალურობის წიაღს,ამ გზით კი არანორმალურად მრავლდება ცოდვათა ისედაც მრავალფეროვანი პალიტრა.ძველი აღთქმა სრულიად დამსახურებული სასჯელი იყო კაცობრიობისთვის და არა ხსნა,როგორც ეს მაშინ ესახებოდათ,ოღონდ ეს კია,რომ თვით ეს სასჯელიც კი,ადამიანის ხსნის გზის შემადგენელი უცილობელი მონაკვეთი იყო.

რჯულის,როგორც დოგმათა გარკვეული ნაკრების იდეალურ,ღვთაებრივი სიბრძნითა და აზროვნების გასაოცარი სიღრმით გამსჭვალულ კრიტიკას გვთავაზობს ქრისტეს უდიადესი მოციქული,“ჭური რჩეული“,ადამიანი,რომელიც ყველაზე ღრმად ჩასწვდა ქრისტიანობის სრულქმნილ არსს.აი რას წერს პავლე მოციქული თავის ეპისტოლეში რომაელთა მიმართ:

„როცა ხორცში ვიყავით,რჯულის მიერ ცოდვის ვნებანი მოქმედებდნენ ჩვენს ასოებში,რომ სიკვდილის ნაყოფი მოგვეტანა.

ახლა კი,რჯულისთვის მკვდრები რითაც შეპყრობილნი ვიყავით,გავთავისუფლდით მისგან,რათა ვემსახუროთ ღმერთს განახლებული სულით და არა დაძველებული ასოთი.

მაშ,რაღას ვიტყვით?ნუთუ რჯული ცოდვაა?არამც და არამც;ოღონდ სხვანაირად არ შემიცვნია ცოდვა,თუ არა რჯულის მეოხებით,ვინაიდან ვერც გულისთქმას შევიცნობდი,რჯულს რომ არ ეთქვა:“არ ისურვო“

ხოლო ცოდვამ მცნებიდან აიღო საბაბი და ჩემში წარმოქმნა ყოველგვარი სურვილი,ვინაიდან ცოდვა რჯულის გარეშე მკვდარია.

ხოლო მე,ოდესღაც ვცხოვრობდი რჯულის გარეშე და ,როცა მცნება მოვიდა,ცოდვა გაცოცხლდა.

და მე მოვკვდი.ხოლო მცნება,რომელიც მოცემული იყო სასიცოცხლოდ,სასიკვდილო გამოდგა ჩემთვის,

რადგან ცოდვამ მცნებისაგან აიღო საბაბი,მაცდუნა და მომკლა მისი მეშვეობით“

მოციქულ პავლეს წერილები იმდენად ამბივალენტური,დამაბნეველი და ენიგმატურია,რომ ყველაზე დიდ ბრძენსაც კი დავთრებს აურევს,მითუმეტეს თუ მასში ურწმუნოებასა და გრძნობათა გასადავებას ღრმად გაუდგამს ფესვები.გაუკუღმართებული აზროვნების მქონემ,შესაძლოა ერეტიკოსადაც კი მონათლოს ქრისტეს უდიადესი მოციქული,მაგრამ მათ ვინც ჭეშმარიტად შეიცნეს ქრისტიანობის არსი,არაჩვეულებრივად ესმით ისიც,რომ ეს მოძღვრება არავისგან გაცხადებულა ისეთი სისავსით,როგორც ღვთაებრივი პავლე მოციქულისგან.

მოსეს რჯული ჩანასახშივე ცოდვების გამრავლებისთვის იყო მოწოდებული,ისევ და ისევ,ადამიანის ბუნებიდან გამომდინარე.ყველანაირი აკრძალვა და წინააღმდეგობა ჩვენს სულში წარმოშობს არაცნობიერ მიზიდულობასა და აღვირახსნილ ლტოლვას ბარიერის დანგრევისა და გადალახვისადმი.“თქვენ გინდათ თქვათ,რომ ღმერთმა ადამის მოდგმის გაბოროტებას და ცოდვაში ყელამდე ჩაფლობას შეუწყო ხელი?“–იკითხავს მავანი,მე კი ვეტყვი მას სრული სერიოზულობით „დიახ“–ს,ოღონდაც დავუმატებ იმას,რაც ყველაზე მთავარია–ძველი აღთქმა გაცხადდა კი მართალია ცოდვის გასამრავლებლად,მაგრამ მისი საბოლოო მიზანი იყო აბსოლუტურად კეთილშობილი,არა ცოდვაში განმტკიცება,არამედ ცოდვათა გაცნობიერება.რჯულმა,საშუალება მისცა ადამიანს შეეცნო არაცნობიერ დონეზე არსებული ცოდვებისადმი მიდრეკილება,ცოდვის მონად ქცეულმა არსებამ,გაიაზრა და გააცნობიერა ის ინსტინქტები და მისთვის დაფარული მისწრაფებები,რომლებიც მისგან დამოუკიდებლად მოქმედებდა მასში.ამრიგად,რჯულმა ცოდვა და ცოდვისადმი მიდრეკილება გახადა სრულყოფილი,იმ თვალსაზრისით,რომ ქვეცნობიერის ჯურღმულებიდან ცნობიერ დონეზე ამოიტაცა და აქცია ის ცნობიერების საკუთრებად,რომელსაც შეგიძლია საკუთარი გონებით დააკვირდე.

თუ რჯულისქვეშ მყოფი კაცობრიობისათვის ყველაფერი აკრძალული იყო,ქრისტიანობის საშუალებით ყოველივე ნებადართული გახდა,თუმცა ცხადია არა ამ ტერმინის ვულგარული გაგებით.გავიხსენოთ პავლეს პირველი წერილი კორინთელთა მიმართ:

„ყოველივე ნებადართულია ჩემთვის,მაგრამ ყველაფერი სასარგებლო როდია.ყოველივე ნებადართულია ჩემთვის,მაგრამ მე არაფერს დავემონები“

„ყოველივე ნებადართულია ჩემთვის,მაგრამ ყველაფერი სასარგებლო როდია. ყოველივე ნებადართულია ჩემთვის,მაგრამ ყველაფერი როდი აშენებს“

ვფიქრობ,სწორედ ამ სიტყვებშია მოქცეული ქრისტიანობის ყველაზე ღრმა აზრი,რომელიც ადამიანთა უმრავლესობისთვის დღემდე გაუგებარი რჩება.ის,ვისაც მორალურობისთვის რაიმე კანონი,სოციალური ნორმა,კოდექსი თუ აკრძალვა სჭირდება,მხოლოდ და მხოლოდ ამხელს თავის ზნედაცემულობას.მორალის ყოველი მქადაგებელი უფროსად ამორალური და სულიერად გახრწნილია.ან რა აზრი აქვს თქვენს მორალურ–ეთიკურ ქცევას,თუ თქვენთვის ის მხოლოდ ვალდებულებაა და არა სულიდან ამოზრდილი უზენაესი მოთხოვნილება?როგორ შეგიძლიათ იყოთ მორალურნი,როდესაც ზნეობრივ მდომარეობაში ყოფნა თქვენთვის ტანჯვა,სასჯელი და ტვირთია.ანდაც საერთოდ,რომელ ზნეობრიობაზეა ლაპარაკი,როდესაც მხოლოდ გარეგნულად,ფასადურად ხართ მორალურნი?ჭეშმარიტი სინდისიერება კი არა ტვირთი,არამედ სიამოვნებაა მისი მატარებლისათვის.ეს სწორედ ისაა,რაც უზრუნველჰყოფს ნეტარებისა და ჰარმონიულობის არაამქვეყნიურ შეგრძნებას,რომელიც ისეთი დამათრობელი და ამავდროულად ისეთივე აშკარაა,როგორც მაისის ვარდის სურნელება ან ქარის მიერ მოტანილი იასამნის ნაზი სუნით გაჟღენთილი ჰაერი.

„ეს ყველაფერი გასაგებია,მაგრამ მაინც არ ვიცი და ვერ გამიგია,როგორ დავიბადო ხელახლა?“–იტყვის მავანი,მე კი მის ამ კითხვას,შეკითხვითვე ვუპასუხებ.ნუთუ შენთვის საკმარისი არ არის იმის გაცნობიერება,რომ სრულიად უცოდველი არსება შენი ცოდვებისთვის ჯვარს ეცვა?ეშმაკსაც წაუღია ყოველგვარი ვალდებულება და პასუხისმგებლობა,ნუთუ ახლა,ამ წამს არ გრძნობ მისდამი ენით გამოუთქმელ სიყვარულს?ნუთუ არ გწამს მისი მკვდრეთით აღდგომისა?ნუთუ არ ჰმადლობ ღმერთს იმისათვის,რომ მან ცოდვის ჭაობში გაუჩინარებულ ადამიანთა მოდგმას მესია მოუვლინა?

„რა ვქნა,თუ რწმენა არ მაქვს?“–მომიგებ შენც კითხვით,კითხვის წილ,მე კი დავარღვევ ჩვენს ახლახანს ჩამოყალიბებულ ტრადიციას და კითხვაზე პასუხით მოგიგებ:ეძიე რწმენა იესო ქრისტეში და არსად სხვაგან,დანარჩენს კი შემდეგ მოგახსენებ.

ახლა კი ისევ თქვენ მოგმართავთ ლიბერალნო!მორალის ფარისეველო მქადაგებელნო.ნეტავ რაში გვჭირდება თქვენი დახავსებული მორალურ–ეთიკური კოდექსი?ან როგორ ბედავთ ჩვენ შორის მსგავსი სიბილწის ქადაგებას?მითხარით,რატომ უნდა ვიწამო თქვენი,როდესაც ქრისტიანობის საშუალებით თვით მოსეს რჯული,ღვთაებრივი მორალის ეს უძველესი გამოვლინებაც კი უკუვაგდეთ?რა თავში სახლელად უნდა თავისუფალ სულს თქვენი მყრალი მორალური კანონი,როცა თვით ძველი აღთქმით გაცხადებული მორალიც,გარკვეული გაგებით უარყოფილია?ჩვენ თავად გადავწყვეტთ ვიყოთ თუ არა ზნეობრივნი,თქვენი გამოგონილი,დღემოკლე ნორმები,ჩარჩოები და აკრძალვები საკუთარი თავისთვისვე შეინახეთ,არ არის ჩვენს შორის მონათათვის განკუთვნილი ოპიუმით გაბრუების მოთხოვნილება,რამეთუ ჩვენ იქ ვართ,სადაც ჭეშმარიტი თავისუფლებაა და არა უგონო თრობა.

თანამედროვე ქართული მართლმადიდებლობა–ქრისტეს გამქრალი ხატება

დღევანდელ ქართულ ეკლესიას და მართლმადიდებლობას,ზუსტად იმდენი კავშირი აქვს ჩემს მიერ ზემოთ აღწერილ ქრისტიანულ ფილოსოფიასთან,რამდენიც ქართულ ლიბერალურ პლეადას,კლასიკურ ლიბერალიზმთან.საქართველოში არსებული ლიბერალური ინსტიტუტები და დომინანტური რელიგიური ინსტიტუცია ორი ანტაგონისტური სიმახინჯეა,რომელთა სამარცხვინო დაპირისპირება ფაქტიურად არ ტოვებს სივრცეს ჭეშმარიტი თავისუფლებისთვის.

ქართული ეკლესია უკვე დიდი ხანია გადაიქცა ურწმუნოთა და ფარისეველთა ყოვლად უგვანო თავშესაფრად.განა შეიძლება იწამო „ჯიპზე ამხედრებული“,“აიფონ მომარჯვებული“,მიწის ნაკვეთებსა და საცხოვრებელ ფართებზე მონადირე ანაფორიანის სულიერება?მათთვის ხომ ყოველივე მატერიალური ბევრად ძვირფასია,ვიდრე სულიერების ყველაზე უნაზესი გამოვლინება?მაშ,რომელ ქრისტიანობას ქადაგებენ ეს საზარელი ლაქიები?თვალები ფართოდ გაახილეთ ბატონებო,ისწავლეთ სიკეთისა და ბოროტების ერთმანეთისგან გარჩევა,რამეთუ სწორედ ესაა ქრისტიანის უპირველესი მოვალეობა.ვინ იქნებით თქვენ,თუ ამ ჯვრის უკან დამალულ გარყვნილებს და უწმინდურებს დაუჩოქებთ?მონები და თქვენივე მონობით შეიქნებით ჭეშმარიტი ქრისტიანობის მტერნი.დამიჯერეთ,ყველა ვინც ამ ფორმით არსებულ ქართულ ეკლესიას იცავს,ქრისტეს მოძღვრების ყველაზე დიდი მტერია.საერთოდაც,ის მეტამორფოზა,რასაც დღესდღეობით ქართულ ქრისტიანულ მართლმადიდებლობას ეძახიან,სხვა არაფერია,თუ არა ურწმუნო ჯოგის ერთგვარი ოპიატი,რისი საშუალებითაც ღმერთის შეცნობის უნარსა თუ სურვილს მოკლებული არსებები,ფორმალური რიტუალებისადმი მიზიდულობითა და დოგმატური ცრურწმენებისადმი მოწყვლადობით,იქმნიან ჭეშმარიტი,თვითნაბადი რწმენის ქონის ილუზიას.

ვფიქრობ,ქართული ეკლესიის მესაჭის მიერ გაკეთებული ბოლოდროინდელი განცხადება,იდეალური,შესანიშნავი რეპრეზენტაცია იყო იმ განსვლისა,რომელიც ქრისტესეულ სწავლებასა და საშუალოსტატისტიკური  ქართველი მქადაგებლებების ბოდვებს შორის არსებობს.შეგახსენებთ,რომ ცოტა ხნის წინ,“დიდმა ინკვიზიტორმა“ მრევლს სამი ცხვრის შეწირვისაკენ მოუწოდა.მე კი გეკითხებით თქვენ,რა კავშირი აქვს ამ სიბრიყვეს ქრისტიანობასთან?ცხვრების,თხებისა თუ საქონლების მსხვერპლშეწირვა,ხომ ქრისტიანობამდელი,წარმართული ტრადიციაა,რომელმაც მოსეს რჯულთან ერთად დაასრულა არსებობა?პავლე მოციქული ცხადად და ცალსახად გვეუბნება,რომ ქრისტეს ჯვარცმის ანუ მისი უცოდველი სისხლის დანთხევის შემდეგ აბსოლუტურად გაუმართლებელი და გამოუსადეგარია ცხოველების ღმერთისთვის შეწირვა,რამეთუ ქრისტემ თავისი უცოდველი სისხლით უკვე გამოისყიდა კაცთა მოდგმის ცოდვები,მაშ რაღა საჭიროა ვთქვათ,შესაბრალისი თიკნის მოკვდინება?ნუთუ საწყალი ცხოველი გამოისყიდის ადამიანთა იმ ცოდვებს,რისი გამოსყიდვაც უზენაესმა და ყველაზე სრულყოფილმა არსებამ ვერ მოახერხა?რა თქმა უნდა არა,ასე რომ გვეფიქრა,ჭეშმარიტად სულელები ვიქნებოდით...

თანამედროვე ქართული მართლმადიდებლობა ჯოგის მონურ მორჩილებას ქადაგებს,მექანიკურად სამართავი,შეშინებული ცხოველი სჭირდებათ ამ სულით მდაბიოებს და არა ქრისტეს თავისუფალი რწმენითა და სიყვარულით გაბრწყინებული ღვთის ქმნილება.რატომ?იმიტომ,რომ თავისუფალი სული ყოველთვის დიდი თავსატეხი და პრობლემაა ძალაუფლებით გარყვნილ „სასულირო პირთათვის“,ცხოველური ბრმა,უგონო და უგრძნობი მორჩილება კი,მხოლოდ ხელს უწყობს მათივე ძალაუფლების განმტკიცებას.ფული და ძალაუფლება–აი რაზე დგას დღევანდელი ქართული ეკლესია.ჭეშმარიტი მორწმუნე კი ვალდებულია ამხილოს ქრისტეს მისტიური სხეულის წამბილწველნი.მართლაც რა უნდა იყოს იმაზე დიდი გარყვნილება,ვიდრე ღმერთის სახელის ბოროტი მიზნებისთვის გამოყენება?

რას აკეთებს ჯოგი ამ დროს?ისინი მშვიდად,წყნარად უცქერენ გახრწნილების ამ უკიდურეს გამოვლინებას,რამეთუ მათთვის მონობაა მათივე არსებობის გამართლების ერთადერთი საშუალება და სულაც არ აქვს მნიშვნელობა ვის ან რას დაუჩოქებენ.ჭეშმარიტად კერპთმსახურნი არიან ეს თვალხილული ბრმები და თუ ისინი დღეს ამ გარყვნილებას უჩოქებენ,რაც რატომღაც უზენაესი რწმენის რეპრეზენტაციად წარმოუდგებათ,ხვალ,გარემოებათა ზეგავლენით,კიდევ უფრო საშინელი მხეცის წინაშე მოიყრიან მუხლს.

არ დაუჯეროთ მათ,ვინც ქრისტიანობის სახელით დოგმატურ მორალს ქადაგებენ,

არ დაუჯეროთ იმ უღმერთოებს,რომლებიც ჯოჯოხეთით გაშინებენ ან სამოთხის ბაღებში სეირნობას გპირდებიან,

არ დაუჯეროთ შავებში მოსილთ,რომელნიც დიდაქტიკური ტონით,უნიჭო პათეტიკითა და ჯმუხი სახეებით გმოძღვრავენ,

არ დაუჯეროთ იმათ,ვინც შეშლილი სახეებით გიყიჟინებენ:“ნუ იზამ,ნუ გააკეთებ!“,

არ დაუჯეროთ არავის,ვინც რაიმეს გიკრძალავთ,

არ დაუჯეროთ მას,ვინც სასწაულის ძალით ცდილობს თქვენში რწმენის ჩასახვას,

არ დამიჯეროთ არც მე,არამედ დაუჯერეთ მხოლოდ საკუთარ თავს და მიჰყევით თქვენსავე ნებას.

დასასრულ კი აუცილებელია აღვნიშნო,რომ ქრისტიანობა კოსმოპოლიტური კონცეფციაა და არამც და არამც არ შეიძლება მისი ნაციონალისტურ ჩარჩოებში გამომწყვდევა.ქრისტეს მოძღვრება ყველასათვის ხელმისაწვდომია,განურჩევლად რასისა,ეთნოსისა,ეროვნებისა თუ მოქალაქეობრივი კუთვნილებისა.ჩემს ამ მოსაზრებას,თვალნათლივ ადასტურებს ის ფაქტი,რომ ქრისტიანობა არა მხოლოდ იუდეველებს,არამედ წარმართებსაც ექადაგათ,იესოს მოციქულების საშუალებით.თქვენ კი,შესანიშნავად მოგეხსენებათ ჩვენებური ანაფორიანების ნაცისტურ–ფაშისტური პათოსი,რის დეტალურ განხილვაზე თქვენს მოცდენას არას დიდებით არ ვაპირებ.“ჭეშმარიტება სამშობლოზე მაღლა დგას“–ლაკონურად აღნიშნავდა ამას ერთ–ერთი ქართველი ფილოსოფოსი.