მირიან ებანოიძე - ადამიანის შემდგომ

ჩვენ ვვარდებით ხაფანგში, როდესაც ვფიქრობთ საკუთარ თავზე, როგორც საფუძველზე, სამყაროს ცენტრზე და სრულ ერთობლიობაზე, რომლის მიღმაც არაფრის წარმოდგენა არ შეიძლება.
ინტელექტი ჩვენია თუ საყოველთაო? ინდივიდუალურია თუ კოლექტიური? რას ნიშნავს საყოველთაო ინტელექტის ეპოქაში ცხოვრება, სადაც ჩვენ მხოლოდ ამ ინტელექტის ერთეული ფორმები და კერძო შემთხვევები ვართ? რას ნიშნავს ინტელექტის წინარე ისტორიაში ცხოვრება? ამ პრინციპულ კითხვებს უნდა სვამდეს ყველა, ვინც თავს გონიერად თვლის. აუცილებელია კოლექტივიზაცია და დეპრივატიზაცია გონების: იქნებ ჩვენი გონება არასოდეს არ იყო ,,ჩვენი“? ცნობიერება თეატრია, რომელიც სცენაზე თამაშდება, არაცნობიერი კი სიუჟეტი, რეკვიზიტი, ყველაფერი, რაც სცენის მიღმა იმალება და რასაც ჩვენ ვერასოდეს ვერ ვხედავთ... ენის ზედაპირის ქვეშ ვინ გვაძლევს პროგრამას? არაცნობიერი ინტელექტია? სცენა, რომელზეც სუბიექტი ნადირობს თავის ობიექტებზე, მოწყობილია არა თავად ამ სუბიექტის მიერ, როგორც ჰაიდეგერი გვეუბნება.
ხელოვნური ინტელექტი არაა სასწაულებრივი საგანი, ,,ჯადოსნური ლამპარის“, უსაზღვრო ინტელექტის ანდა, სულაც, ღმერთის, როგორც სრული კონტინგენტურობის გაგებით - ეს მხოლოდ პოსტადამიანური ფანტაზიის ნავარდია. მედია უფრო და უფრო გატაცებულია პოსტჰუმანიზმის იდეებით - ტვინის და დიგიტალური მანქანის მიერთებით, ე.წ. „ნევრალინკით“, რომელსაც ახალი ერის ობსკურანტები სინგულარობას უწოდებენ. როგორც ჩანს, უკვდავება ტექნიკის ცრუ დაპირებაა. რომ მოგყიდონ სხეულის გასაუმჯობესებელი საშუალებები და მედიკამენტები. იგივეს ემსახურება რეი კურცვეილის სინგულარულობა, ელონ მასკის ინტელექტის გაუმჯობესება - Paypal-ის დამფუძნებელი ახალგაზრდათა სისხლს ისხამს. ეს ყველაფერი პოსტჰუმანიზმის სახელწოდების ქვეშ ზედმეტად ადამიანურია. მაშინ რას ნიშნავს არაადამიანური?
კვენტინ მეიასუს წიგნი ,,ბოლოვადობის შემდეგ“ და ,,ღვთაებრივი არარსებობა“ გამოწვევას უცხადებს კორელაციონიზმს (სუბიექტ-ობიექტის მიმართებას) კონტინგენტურობით. ნოუმენი გამოცდილებაში შემოდის ობიექტად, სადაა ცოდნა, რომელიც წინ უსწრებს ადამიანს? ვიტგენშტაინისთვის ენის საზღვრები გონების (სამყაროსა და არსებობის) საზღვრებია. კარნაპი გიოდელის სემინარებზე დასწრების შემდეგ აღმოაჩენს, რომ ენა მეტაენებისა და მეტალოგიკების ზღვაა. შეუზღუდავი შესაძლებლობების ოკეანეა. განმანათლებლობის პარადიგმა დამახინჯდა და სინამდვილის წესრიგთან თანხმობის რეცეპტად იქცა. პუანკარე აქედან გვაფხიზლებს: ახალი სტრუქტურები ახალ გამოცდილებას ქმნიან, ისევე, როგორც რიმანის გეომეტრია ხსნის ახალ სივრცეებს დამკვირვებელისათვის.
თავიდან უნდა გავიაზროთ, რა არის ადამიანი, გონება, სამყარო, არ უნდა ვენდოთ გაქვავებულ და დოგმატურ წარმოდგენებს. არც ადამიანი და არც სამყარო არ არიან წინასწარ დადგენილნი. ადამიანია? არაა ადამიანი? ის მხოლოდ კერძო სივრცეს მოკლებული აგენტია არამხოლოდ მულტიპერსპექტიულობით (ვირტუალურად მიღებული კოლექტიური პერსპექტივით), არამედ აპერსპექტიულობითაც. ფეისბუქის მოდელი არ გამოგვადგება: ადამიანი არაა ატომი, რომელიც სოციუმში ერთიანდება. არსებობს თუ არა სხვა მოდელები პიროვნებისა და ინტელექტის უკეთ გასაგებად? ტრანსცენდენტალური პასიურობა კანტთან. სამყაროს პასიური გაგება ჰეგელთან შეცვლილია ჩარევით და რეალობის გამდიდრებით. ფასადს მიღმა უნდა გავიდეთ, დავარღვიოთ გაგების კატეგორიებისა და ინტუიტურად გაგებული საგნების გადახლართულობა, შესაბამისად, არც ინტელექტია ბუნებრივი მოცემულობა. ის ყოველთვის ხელოვნურია და არაადამიანური (artificialization). ინტელექტი მაღლაა გონებაზე, როგორც ორგანოზე. ეს უკანასკნელი ჯერ კიდევ ბუნებაშია, საგნობრივია. ინტელექტი პროცესია საკუთარი რეალობის პროექტირების (engineers), მდიდრდება ის რეალობაც, რისი ნაწილიც ვართ. საჭიროა დინამიკა. უნდა დავაღწიოთ თავი ტრანსცენდენტალური პასიურობის ბავშვობას, სადაც გონება სუფთა დაფაა, სამყარო კი მონაცემები, პროაქტიურობით, ინტუიციის ახალი ფორმების შექმნით. მეორე მხრივ კი გონება მასტრუქტურირებელია, სამყარო კი სუფთა დაფა. დასრულებული უნივერსალობა გონებისა და სამყაროსი ქრება. საზღვრები გადაისინჯება, რეალობა მდიდრდება. სჭირდება ტრასცენდენტალურობა, გერმანული იდეალიზმი ან პლატონი ხელოვნურ ინტელექტს? ,,ვიწრო ,,ხი“ ამის გარეშე პრობლემაზე ორიენტირებული ალგორითმებია - ამოცანის გადაჭრა, ყავის მომზადება ჩვენ რომ მოგვეწონება, მაგრამ მაგიური სულიერება არ ემატება ალგორითმს? ადამიანური გამოცდილების ტრანსცენდენტალური სტრუქტურის გემოვნებით მოამზადებს? ევოლუციურად გაქვავებული ჩვევები განსაზღვრავს ,,ხის“ და ადამიანის რაობას. ორივემ უნდა გადალახოს წინასწარ დადგენილი სტრუქტურები. წინააღმდეგ იმისა, რომ ჩვენი სახე დავამთხვიოთ უნივერსუმს, ანუ მივცეთ მას ,,სახე“.
ტექნიკაც აღარ უნდა გავიგოთ დოგმატურად. ბიომრავალფეროვნების ნაცვლად ტექნიკის მრავალგვარობაზე უნდა ვილაპარაკოთ, სადაც ეპისტემოლოგიური და ონტოლოგიური სხვაობებია (ჩინური, რუსული ტექნიკა...). რომელი მოდელი უნდა ავირჩიოთ, საათი თუ ჭიანჭველები? სვამს კითხვას ობიექტზე ორიენტირებული ონტოლოგიის მეორე წარმომადგენელი, ირანელი რეზა ნეგორესტანი. კარტეზიანული მექანიზმი მიზეზ-შედეგობრიობით ინგრევა კონტიგენტურობასთან შეხებით. ორგანიზმი არაა მექანიკა, როგორც კანტმა გვაჩვენა ,,მსჯელობის უნარის კრიტიკაში“, არამედ რეკურსული მიზეზობრიობა - თუ გავნადგურდები, აღდგენას დავიწყებ ჭიანჭველებივით. ორგანიზმი განსხვავდება ამით მცენარისაგან და ცხოველისაგან. ტელეოლოგია რეფლექსურია და არა მექანიკური - წინასწარ დადგენილ წესებს კი არ ვემორჩილებით (როცა უნივერსალიებიდან ამოვდივართ და მას ცალკეულს მივუყენებთ, განვსაზღვრავთ), არამედ ცალკეულისთვის ვპოულობთ ზოგადს აზროვნებით - მუდმივად ვუბრუნდებით საკუთარ თავს, რათა გადავწყვიტოთ, როგორი იქნება შემდეგი ნაბიჯი და გადავამოწმოთ კანონი - ესაა ორგანული საფუძველი. ამით გადავლახავთ ოპოზიციას ორგანულსა და მექანიკურს შორის, ეპისტემოლოგიურად დავსვამთ კითხვებს: - შეიძლება სხვაგვარი ტექნიკა? უნდა მოვერგოთ ახალს? დედამიწა, როგორც რესურსი, ხელსაწყო, მოსახელებელი ჰაიდეგერისთვის, ექსპერიმენტების წყაროა ელონ მასკისთვის (თუ არ გამოუვიდა, მთვარეზე გადავა). ეკოლოგიური რეგულირება (დედამიწის მოვლა) თავად არის კიბერნეტიკული აზროვნება, შემთხვევითი არაა, რომ ეკოლოგიის ისტორიული საფუძველი ფაშიზმთან იყო ასოცირებული. აქამდე ადამიანი ვერ გრძნობდა რა იყო სპეციფიკურად ადამიანური სამყაროში, აადამიანებდა რა მას. გაადამიანურებული სამყარო მყრალი და ბინძური გახდა. ჩვენ ვიგრძენით ჩვენი სუნი, როგორც პატრიკ ზიუსკინდის ,,სუნამოში“. შელინგმა მიწაზე დაიწყო ლაპარაკი. სუპერორგანიზმზე გეოლოგმა ჰეტტონმა, ამას ჯეიმს ლავლოკის გაიას კონცეფცია მოყვა. მომხიბვლელი ტერმინი ,,ჰუმანური“ ჩანაცვლდა ნეიტრალური და შესაძლოა აგრესიული ტერმინითაც. ადამიანის ჩარევა და ზემოქმედება პლანეტის გეოქიმიურ პროცესებში, ანუ ანთროპოცენი კულტურულ ტერმინად მოგვევლინა. ბუნებისა და კულტურის დაპირისპირება გადალახულია. ჰუმანიზმის და ტექნიკის ცრუ ოპოზიცია გვტოვებდა ,,თანამედროვეობის“ ტყვეობაში. შეგვიძლია თუ არა თავი დავაღწიოთ და გავთავისუფლდეთ ჰუმანიზმის ტყვეობიდან? ეს სამყაროს განთავისუფლებაა. ვიწყებთ საგნებისკენ სვლას ადამიანის გარეშე. გვეგონა, რომ სიცივე ,,ობიექტურ მდგომარეობას“ აღნიშნავს, ვერ ვხედავდით ადამიანს, როგორც აქტორს, რამაც შეცვალა ნეიტრალური დამკვირვებელი, თვალი.
დონა ჰარავეის ,,კიბორგის მანიფესტი“ 1985 წელს გამოქვეყნდა. მასში ჩანს მომავლის კონტურები: იშლება საზღვრები ერთი მხრივ, ადამიანსა და ცხოველს, მეორე მხრივ, ადამიანსა და მანქანას შორის. კიბორგი არ ოცნებობს საზოგადოებაზე, როგორც ორგანულ ოჯახზე, ოიდიპოსის პროექტის მიღმაა. არ აღიარებს სამოთხის ბაღს, არც ტალახისგანაა მოზელილი და არც მტვრად მიიქცევა. აქვს თუ არა საკუთარი არსი ანთროპოსს? ბრუნო ლატურის მსგავსად, ჰარავეიც თვლის, რომ ბუნებიდან ამოძირკვა ჰქმნიდა ჰუმანიზმს. მანქანა მუქარაა, პოლიტიკა - მოტყუება, რელიგია - გონების დაბინდვა, მაგრამ ეს ყველაფერი ისევ ჩვენ ვართ - გაშუალებულნი, წარგზავნილნი. „არსზე“ რედუცირების ნაცვლად ფორმათა გაცვლა-გამოცვლა გვაიძულებს თავიდან განვსაზღვროთ ჩვენი თავი. არქაულ საზოგადოებებში არ იყო მკვეთრი გამიჯვნები ბუნებასა და ადამიანს შორის. მოდერნმა ჩაატარა ბუნებისა და საზოგადოების წმენდა, უფრო მეტიც, ესაა ის განჯადოება, რაც მის კონსტიტუციას ქმნის. ამას მოჰყვა იმპერიის გაუჩინარება, ჰიბრიდების განცალკავება, ანალიზი და სინთეზი თავიდან (1.23-41), მოხდა გამოცალკევება სუბიექტებისა და ობიექტების. მთლიანობა, რომელიც წინ უსწრებს ნაწილებს და რისი რედუცირებაც ნაწილებზე შეუძლებელი იყო, შეცვალა ატომებად გაგებულმა ინდივიდებმა, რომლებიც ხელშეკრულებით ქმნიან მთლიანობას მექანიკური ჯამის სახით. მოდერნი გამორიცხვის პრინციპზე იყო აგებული. იდენტობების პოსტმოდერნული შერევა აღარაა გამორიცხულთა ვიქტიმიზაცია. მივიღეთ ექსკლუზიური ლოგიკის ნაცვლად ინკლუზია, ,,ან-ან“ შეცვლილია ,,და-და-თი“, ესეც და ისიც. ჰარავეისეული ფემინიზმის პოსტჰუმანური კონცეფცია აიძულებს ფემინისტებს გასცდნენ გენდერის, ფემინიზმის, პოლიტიკის ტრადიციულ ლიმიტებს, იდენტობის პოლიტიკას,. ა=ა-ს, პატრიარქალობის, კოლონიალიზმის, ესენციალიზმისა და ნატურალიზმის ეგრეთწოდებული ,,დასავლური ტრადიცია“ ქმნის პრობლემატურ ტაქსონომიებს და ,,სხვის“ იდენტობას, ანტაგონისტურ დუალიზმს, რაც დასავლური დისკურსის წესრიგს აყალიბებს ლოგიკიდან პრაქტიკამდე, დომინაციის ქვეშ მოყვებიან ქალები, ფერადკანიანები, მუშები, ბუნება, ცხოველები... მაღალ ტექნოლოგიურ კულტურაში დაყოფებს და გამიჯვნებს გამოწვევები აქვთ. წერა კიბორგული ტექნოლოგიაა, პოლიტიკა კი ბრძოლა ენისათვის სრული კომუნიკაციის წინააღმდეგ, სადაც ერთი კოდი თარგმნის მთელ აზროვნებას: ნათესაობა იდენტობის ნაცვლად. ჰარავეი პრობლემას გრამატიკაში ეძებს, რადგან ,,გრამატიკა პოლიტიკის გაგრძელებაა სხვა საშუალებებით“. ლაკანისტი ირიგარეი მაინც ტოვებს ქალს, რომელიც არაა მამაკაცი, ჰარავეისგან განსხვავებით, რომლისთვისაც ქალი არ არსებობს დამოუკიდებლად, ის არაკაცია. მოდერნისტული კონსტრუქციაა ქალი, როგორც ბუნება და დედა მიწისა.
მოდერნი უდრის აღშფოთებას. იგი გამორიცხვაზე იდგა - მხილება მსხვერპლად ქცევით (ჟირარი). მამხილებლის მამხილებელი არ დაილევაო. უფრო და უფრო ახალი, უფრო და უფრო მოდერნული აძევებს ნაკლებმოდერნულს და მოძველებულს, ,,აქ“ და ,,ახლა“ მუდამ წარსულის კუთვნილება ხდება. ისტორიას ბარდება, რაც სრულდება, მაგრამ მერე ეს დასრულებაც ბარდება ისტორიას. დასასრულის დასასრული აღარ უნდა დასრულდეს? ამ კითხვით იწყება პოსტმოდერნი (POMO). თუკი მოდერნის ლოზუნგი იყო NO PAST!, პომოს ლოზუნგია: NO FUTURE! კრიტიკის და მხილების დასასრული. ყველა გაძევებული ბრუნდება. ჩარეცხილები აღარ არსებობენ. კვლავ დაიწყო შერევა და არევა, ოღონდ ცინიკურად. ყოველგვარი აღდგომის რწმენის გარეშე. მანქანები და ყვავილები, ანგელოზები და საყვირები, ციური სხეულები და ეკოლოგია, ენა და დიზაინი, მორალი და ეკონომიკა, ადამიანი აღარაა სუბიექტი, არამედ დელეგატი. მთარგმნელი, შუამავალი, მანქანა, ანთროპოს.
პომო (პოსტმოდერნი) განსხვავდება ანტიმოდერნულებისგან, რომლებიც აღფრთოვანებით თამაშობენ მოდერნის დაწერილ სცენარში. მოდერნის კონსტიტუციას აღიარებენ, ოღონდ აღშფოთების მიმართულებას ცვლიან (ტონი რჩება). პოსტმოდერნულებისთვის ,,აქ“ და ,,ახლა“ მხოლოდ გამეორებაა. ჩარჩოს ინარჩუნებენ კოლაჟით, ციტირებით, ოღონდ ეს მკვდრების გამოფენაა. ყველაფერი ყავლგასულია! აღდგომის და გამეორების არ სჯერათ. არც ასლების და ორიგინალების, არც მაღალის და დაბალის, მაგრამ არც ტექნიკურისა და ჰუმანურის? სულიერის და უსულოსი? ადამიანი და სამყარო არ არიან წინასწარ დადგენილნი. ადამიანია? არაა ადამიანი? გამოიკვეთა შუალედური ინსტანცია, მედიუმი, ენა. ჩვენ კი არ ვლაპარაკობთ, ენა გვლაპარაკობს. ადამიანი ცვლილებების ავტორი კი არა, შემსრულებელი, აგენტია (ბრუნო ლატური).
მოდერნი - ესაა ეპოქა, როდესაც ბიოლოგიური და სოციალური მთლიანად დასცილდა ერთმანეთს. ადამიანი და ბუნება აღარ ჰქმნიან მთლიანობასა და ჰარმონიას, რისი საფუძველიც ღმერთია. მთლიანად გამოცალკევდა სამივე: მექანიკური, უსულო ბუნება, სულიერი, რომელიც მოწყვეტილია რასას, სქესს, ბიოლოგიურ ფაქტორებს და ღმერთი, რომელიც მხოლოდ არბიტრის როლშია, ნაცვლად იმისა, რომ ერთდროულად იყოს იმანენტური და ტრანსცენდენტური. ჰიბრიდების გამრავლებამ გამოიწვია: ბერკეტი, ტუმბო, მიკრობები, ელექტროობა, ატომი, ვარსკვლავები, წისქვილი, არაცნობიერი, განტოლებები, რობოტები... ფსევდოობიექტების გამრავლება: ცათამბჯენები, კიბორგები, დევნილები, რომელთაც არ იციან, რა უყონ. მოდერნი დაიბნა. ხომეინის რევოლუცია პროგრესი იყო თუ რეგრესი? ჩადრის უნივერსიტეტში ტარების უფლება რომელია, ნაბიჯი წინ თუ უკან? ისტერიული მხილება რეალობას ზურგს აქცევს. ფიზიკურსა და ხელოვნურს, არაფიზიკურს შორის გადღაბნილ ხაზზე ხდებოდა პოლიტიკური ვერშემჩნევა კიბორგებისა. თანდათან ეს უფრო და უფრო შეუძლებელია. მესამე სამყარო ჩრდილიდან გამოდის - სხვა, მონსტრი, შუა მიწის იმპერია. სასახლე და ბაღი აირია. ბიოლოგიურსა და სოციალურს შორის ზღვარი ისპობა: ბრუნო ლატურისეული კანტის პერიფრაზირება ასე ჟღერს: ,,ორი რამ მაკვირვებს ამქვეყნად, ოზონის ხვრელი ჩემს ზევით და მორალური კომპლექსი ჩემში“. (1. 46) ვეღარ გაგვირკვევია, ოზონის ხვრელი რომელს მივაკუთვნოთ, ბიოლოგიურ პრობლემებს თუ სოციალურს? მაცივრიდან ანტარქტიდამდე აღარაა სხვაობა. ბერლინის კედლის დაცემა სიმბოლური აქტი უნდა ყოფილიყო, რათა ოპოზიციები მოშლილიყო. გამოჩნდნენ ჰიბრიდები, შუამავლები, მესამეები, რომლებიც ვერსად ეწერებიან. გამოჩნდა მესამე სამყარო - ლტოლვილები. გამოჩნდნენ კიბორგები და ჰიბრიდები. არაიდენტური კიბორგები, რომლებიც ყოველთვის აქ იყვნენ, მესამეები სუბიექტებსა და ობიექტებს შორის. ჰიბრიდები საზოგადოებისა და ბუნების ნაერთია. ხელოვნურ-საკონსტიტუციო საზღვრები ინგრევა. გამოჩნდა მიწა, საგნობრიობისაგან დაცლილ ადამიანურსა და არაადამიანურ ,,საგანთა“ შორის (1. 13-18). გლობალიზაციის ცენტრი ადამიანი იყო და არა მიწა. ჰელიოცენტრულობა მხოლოდ საფარველია გონების, ანუ კოგიტოს ბატონობის ეპოქისა. გლობალიზაცია სწორედ პარმენიდესეული სფერულობაა, ბურთი, რომელიც ლეონარდოს ადამიანის ფეხებისა და ხელების სიმეტრიულია. მაგრამ უფრო მეტად თვალის. თუმცა, თვალი ვერ ხედავს თავის საფუძველს. თუნდაც ამოტრიალდეს და ტრასცენდენცია განიცადოს, ის მაინც ვერაფერს გაიგონებს (ჰაიდეგერიანულად). ნიცშე დიონისურ კოლექტიურობაში პოულობს საფუძველს მარადიული მობრუნების ინდივიდუაციის პრინციპით. ეს უკვე არა ხედვები, არამედ ძალებია, რაც ქმნის საგნებს, როგორც ინტერპრეტაციები - ფაქტებს (ფაქტი, ფაცერე ლათინურად შეკერვას ნიშნავს). მიწის აღმოჩენით დასავლური ინდივიდუალიზმის ამოსავალი წერტილი ,,კოგიტო“ აღარაა სამყაროს საფუძველი - ტრანსცენდენტალური, სტატიური, საფუძველში მყოფი სუბიექტი, რომელიც აისტორიულია და მოწყვეტილია ბუნებას, უფრო მეტიც, სწორედ მასზე დააფუძნა კანტმა ფენომენალური სამყარო კოპერნიკისებური გადატრიალებით. სუბიექტი, როგორც სუბსტანცია, ქვემდებარე ჩაწოლილია საგნებში. მსოფლმხედველობად ქცეული სამყარო აგებულია (თავად ჩვენს მიერ), როგორც სურათი, რომელსაც იდეოლოგია ჰქვია. ბუნება მის მიღმა არ არსებობს. ბუნებაზე თავად იდეოლოგია ლაპარაკობს, როგორც თავის ,,საფუძველზე“, ნამდვილი საფუძველი კი გაქრა - აღარაფერი ვიცით მასზე: მხოლოდ ცარიელი ხვრელი, დუმილი, სიცარიელე. ეს ადამიანური ,,არაბუნებრიობა“ კი არა, არაადამიანური ბუნებრიობაა. თუკი ფიხტესთან ,,არამე“ იგივე ,,მეა“, რომელშიც ,,მე“ საკუთარ თავს ვეღარ ცნობს და ,,მეს“ გაუცხოების შედეგია ბუნება, შელინგთან ხელოვნებას შეუძლია გაუცხოება დაძლიოს იმით, რომ ,,მეში“ აღმოაჩინოს ,,არა-მე“ და ,,არა-მეში“ - ,,მე“. ,,იგივეობის ფილოსოფია“ ადამიანში აღმოაჩენს ბუნებას და ბუნებაში ადამიანს, რის ფონზეც აღარ ჩანს ორიგინალური ბრუნო ლატურის და ,,ოოო-ს“ ( ,,object oriented ontology”) ადამიანის შემდგომი, პოსტჰუმანური სამყარო.

Summary

We fall into a trap when we think of ourselves as the basis, the center of the universe, and the complete whole beyond which nothing can be imagined.
Is intellect ours or universal? Individual or collective? What does it mean to live in the age of universal intellect, where we are only units of this intellect and particular cases? We must first understand what man, mind, world are, we must not trust petrified and dogmatic notions. Neither man nor the universe is predestined. Nor is intellect a natural given. He is always artificial and inhuman (artificialization). The intellect is above the mind as the natural thing. Intelligence is the process of designing our own reality (engineering), enriching the reality of which we are a part. Nor should the technique be understood dogmatically. Instead of biodiversity, we take a variety of techniques.
Human interference and impact on the geochemical processes of the planet, this is the Anthropocene. The fascinating term "humane" has been replaced by a neutral and possibly aggressive term. Can we deluse and free ourselves from the captivity of humanism? This is the world as it is.
Haraway predict outlines of future world in his ,,manifest of keiborg”: eliminate borders between human and animal, on the other side between machine and human . Does antropos have essence? It is created by exclusion from nature. We are frightened by machines, cheated by politic, obscured by religion, but we are all them mediated and delegated. Writing is a kiborgian deal. Not to obey to one language, to globalization with hidden antropocentrizm means to be open toward hibrids, land, impery, which was demonized and reweald as a third world- refuges, other, keyborg. Postmodern makes us free from regection, from wictimisation of obsolete and ashamed but without belief of resurrection. They are dead. Beyond of ideology in the new age there are no reality but only a black hole, a waste, an emptiness. ,,Object oriented ontology” finds there posthuman reality. I think spinosean deity including postmodernistic version of Latours ,,gaia theory” could be defeated by shellingian naturephilosophy, because it predicts the third world epoch after modern and postmodern.

გამოყენებული ლიტერატურა
1.ლატური, ბ. არასოდეს ვყოფილვართ მოდერნულები: სიმეტრიული ანთროპოლოგიის მცდელობა. თბილისი: ილიას უნივერსიტეტის გამომცემლობა., 2014
2.Harmann,G , Object oriented ontology: a new theory of everything, penguin Random House, 2017
3. Meillassoux, Q. Iteration, Reiteration, Repetition: A Speculative Analysis of the Meaningless Sign. , London, Continuum, 2008 .
4. Schelling, Friedrich Wilhelm Joseph). The Ages of the World. Translated with Introduction and notes by F. de W. Bolman, Jr. New York: Columbia University Press. 1967.

მსგავსი სტატიები:

ახალი სტატიები

ავთანდილ ნიკოლეიშვილი - იზმირის ქართული მონასტერი 00:36 ლანა ბიბილურიძე - ინტერვიუ პოეტ ზაალ ჯალაღონიასთან 23:50 კარლ გუსტავ იუნგი - „ულისეს“ მონოლოგი (თარგმანი - ნუგზარ კუჭუხიძე) 21:13 ქეთევან ნათელაძე - ლექსები 20:54 დალილა ბედიანიძე - ლექსები 05:14 ეთერ სადაღაშვილი - თურქული პოეზიის თარგმანი 05:10 ნინო დარბაისელი - ლექსები 05:01 ბექა ახალაია - ლექსები 04:56

ახალი ნომერი

პირადი კაბინეტი

სხვადასხვა

ქეთი დუღაშვილი - ლექსები ერეკლე ბეჟუაშვილი - ტიბეტური საგანძური (ნაწყვეტი წიგნიდან) ინგუ ჭუმბურიძე - ლექსები ლანა ბიბილურიძე - ინტერვიუ პოეტ ზაალ ჯალაღონიასთან რაულ ჩილაჩავა - ლექსები ნინო დარბაისელი - ლექსები იოსებ ჭუმბურიძე - განკვირვება და გულ-ზრახვა* ეთერ სადაღაშვილი - თურქული პოეზიის თარგმანი ქეთევან ნათელაძე - ლექსები ავთანდილ ნიკოლეიშვილი - იზმირის ქართული მონასტერი

ჟურნალი ,,აფინაჟი“ დაარსდა 2018 წელს, პირველი ნომერი გამოვიდა 28 მარტს. ჟურნალის დამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორია - ლევან გოგაბერიშვილი (გორვანელი). ჟურნალის იდეა გულისხმობს მეცნიერებისა და ლიტერატურის სინთზირებას, ახალგაზრდა მეცნიერებისა და მწერლების სრულფასოვან ადაპტირებას სამწერლო და სამეცნიერო ატმოსფეროში, სახელმოხვეჭილი, კულტად ქცეული ,,ავტორიტეტების“ ბუნებრივ დეკონსტრუქციას, კლასიკის, მოდერნიზმისა და პოსტმოდერნიზმის ფარდობითობას და ამ მთლიანობისაგან წარმოებულ ტრიალიზმს. ჟურნალის განვითარების საქმეში დიდი წვლილი მიუძღვით: თეიმურაზ ლანჩავას და ელგუჯა ბერიშვილს, რომლებიც ჟურნალის რედკოლეგიის შეუცვლელი წევრები გახლავთ; ისინი, ლევან გოგაბერიშვილთან ერთად, პირველივე დღიდან იბრძვიან ჟურნალ ,,აფინაჟის“ სრულყოფილებისათვის. ჟურნალში თქვენ იხილავთ ესთეტიკურად დახვეწილ და საზრისული შინაარსით დატვირთულ ტექსტებს.