ჩვენს შესახებ
პოპულარული
სტატიების არქივი
გამოკითხვები
რა ტიპის სტატიებს ისურვებდით ?
ცირა ყურაშვილი - კაცი მიცურავს ღრმა ორმოში
მიცურავს ვითომ.
მხარულით.
ჯერ ერთ მკლავს მოუსვამს ატალახებულ წყალს, მერე მეორეს. ფეხის თითებით აუზის ფსკერს ებღაუჭება და წყალ-ტალახში იზიზნება. უფრო იმღვრევა აუზის წყალი. მაინც მიდის, მკერდით მიარღვევს ამ წყალ-ტალახს. მკლავებს კი უსვამს - მივცურავო. აუზი_ ასე, ლამაზად რომ წარმოვთქვათ იმისია, თორემ განიერი და გრძელი წყლიანი ორმოა უფრო. წყალზემოთ მხოლოდ თავი უჩანს, მიდის, მიარღვევს შეჯიბრებისთვის ამ სახელდახელოდ მოწყობილ აუზის ტალახიან ტალღებს. გვიანი გაზაფხულია, სპორტული და კულტურულ-შემოქმედებითი დათვალიერებებისსეზონი იხსნება ჩვენს დაბაში. სხვა სოფლებიდანაც ჩამოსულან აქ შეჯიბრის მონაწილენი, თავზე ვადგავართ ყველანი აუზს, სხვა უკეთესი შესაქცევარი რა უნდა იყოს გვიან გაზაფხულს, ცივ დღეს, ცივ დღეს, რაღაცნაირ ცივს. და ცურავენ შეჯიბრების მონაწილენი, აიმღვრა, ატალახდა აუზის წყალი, ეს აუზი ხომ სახელდახელოდ გათხრილ-მოუპირკეთებელია, პირდაპირ მიწა-ტალახზე დაასხეს წყალი. ამ ტალახში უნდა იცურონ, იქვე მდინარე კი სუფთა არის.
და მიდის კაცი, ღრმა ორმოში მიაპობს ტალღებს, მიცურავს ვითომ... და სანამ ვითომ მიცურავს კაცი...
აი, ყანიდან დავბრუნებულვართ შინ, გრძელი გზიდან, ლაფოიანი ორღობიდან მშობლებს მოვყევით. შინ ჩვენზე უფრო პატარებია - პაატა და ვარაზი, სახლში დატოვეს, ამ ლაფიანში მხოლოდ მოზრდილები წაგვიყვანეს. იქ რა შეგვეძლო? ძროხას მოვქაჩავთ, წკეპლას მოვცხებთ, როცა ყანაში ხვატი დადგება და მშობლებს წყალი მოსწყურდებათ, წყაროდან წყალს მოვარბენინებთ, ყავისფერ წებოვანს ჩამოვწიწკნით რამდენიმე ბარისპირ მიწას. დიდი საქმის შემამსუბუქებელია რამდენიმე პატარა ხელი, ეკალას დუყებს გამოიყოლებს გზისპირებიდან ნაჭრის ჩანთებით, ჯიჯლაყას და ქათანაცერასაც დედის ხელით დაკრეფილს, პომიდვრების ჩითილებისთვის რამდენიმე ხარდანსაც წამოვაფორთხებთ, პატარა იღლიებით დავიჭერთ, აკაციის ხარდნებს წვრილი კუდები ლაფოში დასთრევთ, მერე ეს ლაფოც შრება ნელ-ნელა, აკაციის ყვავილებით მოიფინება და რჩება, როგორც ნაფეხურთა მუზეუმი, მუზეუმქალაქი, დიდ-პატარა ნაფეხურთა, ნაჩლიქარების. მზე აქვავებს ნაფეხურთ სიღრმეს. და ხსოვნაში რჩება მხოლოდ ნაფეხურთა მუზეუმქალაქი, თიხის ქალაქი. მერე ორღობე ძაღლების შეღავღავებით და სახლში ვართ უკვე. ამ პატარებს კი ეს რა გული ამოუსკვნიათ? _აჰ-აჰ-აჰ-აჰ-ა და ამოისვრიან ჰაერს მუცლიდან ქუთუთოებჩაწითლებულნი. ჰაიმე, კოკორინები დაუკლავს ვირთხას. ან ვირთხას, ან სინდიოფალას! კვატის ჭუჭულით, კოკორინებით, ყვითელი ღრუბლის ფთილებით, ყელგამოჭრილ ღრუბლის ფთილებით მოფენილია, დათოვლილია მიწა სახლსუკან, ტირიან როგორ, გულს იგლეჯენ ჭუჭულებისთვის და ეს გულებია მერე - ერთი დაკლული კომანში და ერთიც აქვე, დიმნას ციხის ფერდობქვეშ ფეთქავს. თუმც უფროს ქალებს ხელად გვავიწყდება პატარათ ცრემლი, ტყემლის ხეებზე ანაგროვებ თაფლისფერი წებოს ბურთებით უძაფო კოჭებს მივიწებებთ ტიტველ ქუსლებზე, ამ ხის კოჭებით, თავმობრტყელებულ, თავბოლოერთნაირადგამოყვანილ ხის კოჭებით გავივლიდით სულ პრაწკა-პრუწკით, ქუსლებზე რომ გვამაგრდებოდეს, ჩვენ ხომ ერთი სული გვაქვს _თუნდ რამდენიმე სანტიმეტრით ავცილდეთ მიწას.
და მიდის კაცი, ღრმა ორმოში მიაპობს ტალღებს, მიცურავს ვითომ...
აბრეშუმის მური გვყავს სახლში, წვრილი, წვრილი, როგორც ქვირითი, მალე ჭიებად იქცევიან, ჩელტებზე გავლენ და მალე თეთრად დააბარდნის, გვიმრის ჩელტებზე. ბჟოლის ფოთლებს დავეძებთ ყველგან მეზობლებში, ყანებში, თუ ჭალისპირებზე, სულ მალეა, რამდენიმე კვირა სჭირდება და გადავსხამთ ოთახებიდან, თეთრად მიბარდნილ პარკს გამოვართმევთ გამხმარ გვიმრებს, ტომრებს გავავსებთ ამ საშუალ, თეთრი პარკებით, დომფალებიც აქვს გამორეული, მათაც შევკრებთ სხვა ტომსიკაში, ამ შეწითლებულ გვიმრებს კი დავწვავთ; დედის სურათი- უამრავი თეთრი პარკი, წინ გორად უდგას, პარკის ჩაბარების პუნქტში მამა თუ უღებს. დედას თმა აქვს მოკლედ, გადაპარსულზე წამოსული, ეკლებივით წამოწვეტილი. შინ კი ბებიას უჭირს დგომა, იატაკზე მორებივით ჩააცურებს ფეხს და ჩაჯდება, ღია კარიდან ეზოს გასცქერს. ,,ერფუთი“ არის თურმე ერთი, მასში წერია, ოცი წლის მერე ეს ქვეყანა გადაბრუნდება, სუ, ჭიშკრიდან ვიღაც იძახის, ვებღაუჭებით, ვეპაწკურებით ბებიას მკლავებს, ვიქაჩებით, ვიძარღვებით, ჭიებივით ვიწელებით, რომ წამოვმართოთ, მუხასავით წამოვაყენოთ. პენსიის დამტარებელია, მაღალი და გამხდარი კაცი და ბებია გაზეთებში მოხუც კაცის ვეება და ლოყებგაფუყუნებული სურათი როა, მასზე ეტყვის ამ პენსიის დამტარებელს: ,,ეს ლეონიდე კაი კაცია“ და ყავისფერი თითებით, მეზობლების ყანა-ბოსტანში ირემასათვის ბალახ-კალამას თხრით გადასერილ თითებით უწყისების უხეშ, მოყავისფრო ფურცელზე, სადაც წაქცეული, უფრო კი გვერდზე გადაყანთრული მარგილებივით მიწყობილია ასობგერები: - მარიამ შალამბერიძე - 18 მანეთი - მას ბოლოში ჯვარს დაუსვამს გაუბედავად.
საღამოა და დედა მოსულა. მერე ირემას მიაბამენბოსლის კოჭებზე, ასე წველიან ის და დედა გაჭირვებულად, აიწყვეტს მერე ირემა და უიმე, დედაია, რძეს დააქცევს წიხლისკვრით და გაგიჟებული აქეთიქით ეხეთქება. რა უცნაური ძროხები გვყავს ჩვენს ბავშვობაში, რა ერთმანეთზე უარესები?!
და მიდის კაცი, ღრმა ორმოში მიაპობს ტალღებს, მიცურავს ვითომ...
ტაძარი არა, ეკლესია კარმიგდულია, კლუბია, კლუბი და ის ღვთაებრივ ნაგებობად წარმოგვიდგება. მონაწილენი ანგელოზურ იერს იძენენ. არამიწიერ სახეებით როცა დასჭექენ:
,,პარტიააა,
პარტია...,
დი-დე-ბა პარტიაას!”
და ეს სცენა, დარბაზი მაღლდება, როგორც ეკლესია, როგორც ტაძარი. მერე ყოველი წარდგენილი გუნდი გვერდითა კარიდან თავის ნაკადს გამოშლის ეზოში. მე მამიდაშვილს ვეძებ, ის სოფლის გუნდის ხელმძღვანელია, უკვე წარმოადგინა კონფერანსიემ მჟღერი, არტისტული ხმით: ,,წითელიხევის ქალთა გუნდი“, ხელმძღვანელი ნარგიზა ხეცურიანი, ეს ჩემი მამიდაშვილია, იგი გუნდის ხელმძღვანელიც არის, სოლისტიც, ფანდურზეც უკრავს, პიანინოზეც. და დათვალიერების ამ დღეებში სულ სხვაგვარი შარავანდით იმოსება ჩემს თვალში. ეკლესია ამ დროს როგორც ვთქვი კარმიგდულია, მერე მოგვიანებით დავინათლებით ყველანი, პაატა მიგვიძღვება მამა დავითთან, ბურჯანაძესთან. მოგვნათლავს მამა დავითი წყნარ და თვინიერ მლოცველებისა არსებულ ტაძარში და დავეშვებით ბონდის ხიდზე... განათლულები. ზესთა სოფელთან მოკავშირე ჩვენს ბონდის ხიდზე. ხანისწყლისა და საკრაულას შერთვის ადგილას, ნაცრისფერი ლიპების თავზე.
ჯერ კი, მირონი არა გვცხია, რა ერქვა იმ მღვდელს? კირილე, ჯერ კირილეს განათლულნი ვართ მირონუცხებლად. თვითონ კირილეც ხელდაუსხმელი მღვდელი არის ჯერ. ჯერ პური გვაქვს და მჭადი, კონცერტები გვაქვს, აბანო გვაქვს, სპორტული ჭიდილები იმართება ჩვენს სტადიონზე, სხვა რაღა უნდა გვინდოდეს, აბა.
მიცურავს კაცი, ვითომ. ფეხით მიდის და მიარღვევს ტალახიან წყალს, ნიკაპამდე რომ შემოსწვდენია.
გადაღმით კი გოგონების ფეხბურთია მოედანზე, ჩემი დაც თამაშობს, ასდევს მოედნის მაყურებლები: _,,მიდი, მიდი!“ ჩქარია, ბურთს ფეხით ათამაშებს, კენკავს. თუმც ეს მერეა, მერე, მანამდე პაატა და ვარაზი ჭიდაობენ კლასიკურ ჭიდაობაში, პაატა იგებს, ის სულ იგებს, ეს მდინარეც გამოგვზრდის და გამოგვწვრთვნის ყველას, პაატას უფრო, ვარაზის და იმედას უფრო. უმარტივეს საბაგიროსაც ამ მდინარეზე გამართავს იგი, ბაგირზე ოთხკუთხედ რკინის ჩარჩოს ჩამოჰკიდებს, ფეხებით ზედ დაადგება, ხელებითაც ჩაეჭიდება და ჰერი - მდინარის შუაწელზე - მეორე ნაპირას, მავთულბადის საამქროში, აქედან იქით, იქიდან აქეთ.
კაცი კი მიდის, მიაღწია აუზის ბოლოს, აჰა, ბრუნდება, მოალაჯებს ჭუჭყიან წყალში, თავს გადახრის და მკლავს მოუსვამს, მოცურავს ვითომ, ყველაფერი ვითომ და ვითომ...
ბებია საკურთხის სუფრას ამზადებს, ჯერ ცომს მოზელს, გუნდებს მოხელავს ხაჭაპურისთვის, ყველიანი კოკრებისთვისაც, კეცში ამყოფებს დახვეულებს, ხილფაფიანებს, პატარა, მრუდე ნაჭრებად დაჭრილთ, და აჰა, სანამ სადმე წავა და დიდხნობით დაიკარგება, ჩაგვიყლაპავს, დაგვიკარგავს მისი ძმისშვილნი, სანათესაო, როგორც დედას ეკარგებოდა მთელი ბავშვობა, დამახსომდება ასე მზრუნველი, კეცზე გამომცხვარ ხვეულ ნამცხვრებით, საკურთხის მაგიდის ქვეშ დაჩოქილი მძიმე ფეხებით, კეცის ნატეხზე მიმობნეულ ნაკვერჩხლებზე აბოლებულ ფიჭვის საკმევლის სუნში.
შინმოუსვლელ, ომში დაკარგულ ბაბუის ბარობაზე დარჩენილი ერთი ცრიანტელა გოგოს - დედაჩემის დედობის ვერ შემგრძნობი - ჩემი ბებია. სტალინის ქვეყნის შვილი ბებია, ომის წლებში სტალინისვე კმაყოფაზე მყოფი ბებია, ომის წლების სიმძიმილის ვერ შემცნობი ბებია, რადგან სტალინი მოდიოდა შინმოუსვლელთა ოჯახებში თეთრი კიტელით, მოდიოდა ,,დაჭვირთული“, მოჰქონდა დოში, ყოველ თვეში და ყოველ წელში, სულუგუნი და ფქვილი და ტკბილი, ორცხობილები, შოკოლადის დიდი ფილები (ამ ომის დროს გასაკვირვებლად), მოუკლებელი საჭმელ-სასმელი და დედა მაინც მშიერი იყო მთელი ბავშვობა, სხვის სახლში, სხვისი მაგიდის ქვეშ იშლიდა საგებს. მანიჯარის მჭადი არჩენდა, მანიჯარის მჭადის ნატეხი, მის სახლის ბოძებს ამძიმებდნენ ფქვილით სავსე ტომრები თურმე, პური კი მაინც არ ცხვებოდა დედაჩემისთვის. გასახლებაც ხომ უნდოდათ ისევ ,,ახლობლებს“, რომ მერე მიწა იმათ დარჩენოდათ, ისიც პატარა, ჩაებღაუჭა ბაღდათის მიწას, რომ ჩვენ ვეშვით ამ მიწა-წყალზე.
ალბათ იმიტომ შეიკივლა ზარდაცემულმა პატარა გულმაც: ,,უიიი, მოკვდა, სტალინი მოკვდა!“ - შეიკივლა, შეიტირა პატარა გულმა. ზეცამაც მიტომ დაიხუვლა, წავიდა ზევით და კიდევ უფრო დაშორდა მიწას.
კაცი კი მოდის თავგამეტებით გამოარღვევს ტალახიან წყალს...მოზიდა ტანი, ამოიმართა ოციწლის ან ოცდაათის იქნება ალბათ. ვიცინით. ბავშვები ვართ, კაცებია,ქალებია, დიდებია, პატარებია.
რა უცნაური კაცი არის, ფეხზემდგომელას რა უცნაური ცურვა სცოდნია?!
სდექ, ძაბვაა
ჭიშკარგადაღმა, ჩვენი ქუჩის მეორე მხარეს, ლეთოდიანთა სამოსახლოს ზედა კუთხეში ქვესადგური დგას. აგურ-აგურ დაშლიან მალე. ქვესადგურს სხვაგან გადაიტანენ, მოშორებით, წისქვილთან წამომართავენ პატარა კოშკურას, იქ მიუჩენენ ადგილს ძირსდაყრილ ნივთებს: ვეება გენერატორს, შავპლასტმასის ტარიან ჩამრთველ-ამომრთველებს... რკინის საჰაერო სარკმლებსაც ჩასვამენ, რკინის ჩარჩოში გამოამწყვდევენ, მერე მზეც შეიხედავს მასში, ქარიც იქშიტინებს, იმ სადენებსაც, რომელთა განმხოლოებაზე ჩვენი ოჯახების განათების ბედი ჰკიდია, მიატყუპებს ერთმანეთს და იქუხებს კიდეც, როგორც სჩვევიათ ქვესადგურებს მოკლე ჩართვისას. საღამოობით, უამინდობისას, ქარწვიმისას, ქარიშხლებისას, რომ იქუხებს და ელვასავით გადააწვიმს მიდამოს ნათელს.
ქვესადგურში ვართ. აგურ-აგურ გამოგვაქვს იგი. მამა და დედა ძალაყინებს მიუმარჯვებენ ამ დროგადასულ, ჟამგადასულ შენობის კედლებს, აგურებს შორის ფაფადქცეულ უძველეს დუღაბს, შენობის რღვევა დაიწყება, აღდგება ბუღი, აიშლება, კუდს მოიქნევს და ჰაერში დატრიალდება მტვრადქცეული კირნარევი სილა-ცემენტი, კველბებად, კოტოშებად დაცვივდება ალაგ-ალაგ დანესტიანებული ძველი დუღაბი, აფათურდებიან, თვლემისგან გამოერკვევიან ზანტი მორიელები, მათთვის ახალი ერა იწყება და ჩვენც, ბავშვებიც შევაბიჯებთ ნანგრევთა ბურში.
ირღვევა ძველი ქვესადგური. აგურ-აგურ გამოგვაქვს იგი. ჩვენს სახლს დამატებითი ოთახები უნდა მოვადგათ. ბევრნი ვართ და სივიწროვეა. ბალავერი ჩასხმული გვაქვს და აგური გვესაჭიროება. მთავრობას, როგორც ვთქვი, ძველი ნაშენები აღარ სურს, ქვესადგური სხვაგან გადააქვს, იციან, ჭიანჭველებივით შევესევით სამუშაოს, აგურს აგურზე არ დავტოვებთ და ამად მამას და დედას მიანდობენ მადლიან საქმეს, ისინიც ძალაყინებს მიუმარჯვებენ ამ ჟამგადასულ, დროგადასულ შენობის კედლებს. ავმოძრავდებით, საქმეში ჩავრთავთ ბორბლიანებს, რაც კი მოგვეპოვება, ბაღის ურიკებს, მამის ხელით ჩემი პატარა ძმებისთვის დამზადებულ ხის ავტოებს- თოკგამობმულ საზიდავ-საგორავებს, ამათზე ვაწყობთ მეწამულ აგურს, ფირფიტებივით, კეცებივით დათხელებულს, ქარწვიმისგან, ყინვა-თოშით გულგამოხრულს და გამოჭმულს, კიდეებმოცვეთილს, აფურფუტებულს, თუმც პატარა ხელებისთვის მაინც უმძიმესს. წყობილ-წყობილა ვაწყობთ, ვინდომებთ, მიგვაქვს ნელნელა, ჩიკინ-ჩიკინით. ჭიშკარგადაღმა ქუჩაც ჩვენია- ავტომობილი იშვიათად გაივლის და გაიხმაურებს.
ავიტანთ, გავცლით, უკან ვბრუნდებით, სადაც უკვე ქვესადგურის ნანგრევებია.
იშლება ძველი, ინგრევა ძველი ქვესადგური, ახლის კოშკურას წისქვილთან წამომართავენ, დოლაბის ხმაურში, სარეკელას რიკრიკში. ქვემოთ წისქვილია, მის თავზემოთ სასაფლაო, ქვემოთ ცოცხლები, ზემოთ მიცვალებულები. წისქვილი ფქვავს საფლავებს, საფლავები აბრუნებენ დოლაბებს, როგორც ბუნების წესია, პირიქითაც ხდება, საფლავები ფქვავენ წისქვილებს, წისქვილები აბრუნებენ საფლავთა ქვებს. დრო კი გადის და... ქარწვიმისას, ქარიშხალისას, მოკლე ჩართვისას, შიშველ სადენებს უამინდობა რომ დააწყვილებს, იქუხებს მძლავრად, გადაადენს მიდამოს ნათელს და მისი ექო ერთნაირად მიუვარდება დაბლა წისქვილს და მაღლა საფლავებს.
შუქი აინთება ჩემი სულის კუნჭულებშიც და გამოჩნდება დედა:
აი, აქ პატარაა, შვიდი-რვა წლისა, ბიძაშვილის სახლშია, იატაკზე ზის და რადიოს უსმენს. ომი დამთავრებულა, რადიოში სიმღერებია, სიმღერებს უსმენს გაფაციცებით. მამა არ დაუბრუნდა, სამი წლის პატარას ხსოვნამ მხოლოდ ეს სურათი შემოინახა, ღვინით სავსე დოქი შემოაქვს სამზადში მამას და მაგიდაზე დგამს, ესაა სულ, რაც მამის სახეს წარმოუდგენს. და აი, ომის დამთავრების შემდეგ მისგან პირველი სამკუთხა წერილი ჩნდება, ,,როგორ ხართ?“, ამბის გაგებას ნაგვიანევად ეშურება ფრონტზე წასული. პასუხსაც სწერენ, მაგრამ რას? იქნებ რამე როყიოს, ცოლ-შვილმა ხომ წერა-კითხვა არ იცის, შვილმა-გასაგები მიზეზის გამო-ჯერ პატარაა, ცოლმა იმის გამო, რომ ტყისპირზე, მხოლოდ ძროხების მწყემსვა- სიყრუეშია გამოზრდილი, არვინ ასწავლა, არვინ მიუბიძგა სასწავლებლად, თვითონაც არ მოინდომა ალბათ, ძროხების დევნა და სახრე არჩია წიგნს და საწერ-კალამს. ჯვარს დასვამს ახლა ხელმოწერის ნაცვლად, ეს იცის, დაუსვამს ჯვარს და პასუხიც ეს არის. ასეც სჯობს, დასვას ჯვარი და გაგზავნოს, აზრი აქვს, რაღაცას ნიშნავს ქმრისთვის ცოლის მიერ გაგზავნილი ჯვარდასმული წერილი, მაგრამ არა, პასუხის დასაწერად სხვას მოიწვევენ, ვის? ვიღაცას, არ ახსოვთ მერე, ვერ იხსენებენ და აწერინებენ მთელი ომის განმავლობაში მხოლოდ ერთხელ, ერთადერთხელ სამკუთხა კონვერტით მიღებული წერილის პასუხს. რას სწერს, მიდი და გაიგე, შიგ ვერ ჩაგიხედავს, რომც ჩაიხედო, რას გაარკვევ. მერე ხვდებიან, ზედმეტი პასუხისმგებლობით შეპყრობილ ,,მალე მწერალს“ არაფერი გამორჩება- სიზუსტით ამცნობს: უფროსი ვაჟი- ნოდარია ხომ გარდაეცვალა, სახლში მარტოდ დარჩენილმა სკამი მიიდგა კარადასთან, არაყი დაისხა ჭიქაში და თოთო ნაწლავები იმით დაიწვა, უმცროსიც ქერა ტატუნიაც იმის გზას მიჰყვა, წითელამ იმსხვერპლა და პავლუშას ოთხ დანატოვარზე ორი დაურჩა, ესეც მარტივი მათემატიკა და ფრონტიდანაც, პავლეს მხრიდან, სადაც ალბათ ციდან ქუდები უკვე ჩამოთოვს, ცაში ასროლილი ხაკისფერი ქუდები, რადგან ომი უკვე დამთავრდა, დუმილი მოჰყვება წერილს პასუხად, მეტი წერილი აღარ იქნება, ვერც მამა, ვერც ელექტროდენი, ვეღარც რადიო შემოაგნებს ობლის სახლის კარს, და ზის დედა მეზობელ ბიძაშვილის იატაკზე, უსმენს რადიოს იატაკზე და ამ ფანერკამიკრული ყუთიდან ყოველ ჯერზე ახალ სიმღერას ელოდება, თავაწეული, ყელმოღერილი, რადიოსკენ პირმიქცეული, დაძაბული, ათრთოლებული ისე, თითქოს თვითონაც ასრულებს იმ სიმღერას, თვითონაც მღერის. ისიც არ აწბილებს: ,,თქვენ ახლა მოისმენთ სიმღერას ,,იმერული მგზავრული“...ამის და ამის შესრულებით...და დედას უკვე აღარაფერი აკლია, ყველაფერი აქვს, ყველაფერი ჰყავს, ეს ჯადოსნური ყუთი თავს ვერასდროს ვერ დაიმალავს, დედა მიაგნებს, დაჯდება მის ქვემოთ იატაკზე და ყურს მიაპყრობს მის ხმიანობას. საღამოს დედას დედა დაუბრუნდება სიმონიკა გოგოძის ოჯახობიდან, სიმონიკა ელქსელების მთავარი ბუღალტერია, მის ,,ოჯახობას“ ეხმარება საოჯახო საქმეში, სიმონიკაც არ რჩება ვალში ომში დაკარგულის ოჯახს და ელექტროდენს უფასოდ შეაყვანინებს. ესეც იქნება: შუქიც შემოვა, რადიოც იმღერებს, სიხარულიც იქნება, წუხილიც და ათასი რამეც...
და ჩემი მოგონებებიც აიკინძება ერთიმეორის მიყოლებით, მე ხომ უკვე ჩემს თავს ვუთხარი, ტყუილები არ მოვიგონო, ლიტერატურის კალთას ცრუპენტელა შვილები არ გამოვაბა...
ბაზრის შესასვლელთან მარო ბაჩანეიშვილის დაბალჭერიანი წაგრძელებული სახლია, აქ მამას კაბელი გაჰყავს, ახალ ელექტროგაყვანილობას აკეთებს, ქალი, მარო, მინებს წმენდს. წმენდს, წმენდს, კანკალი გაუდის გაკრიალებულ მინებს, იქვე მისი გოგონა თამაშობს პლასტმასის ტლანქი და დაუხვეწავი სათამაშოებით. გოგონა ჩემი კბილაა და მისი სათამაშოები ჩემსასას ჰგავს, დაუხვეწავია ჩვენი სათამაშოები, ვერ გაარკვევ რა ჩაუფიქრებია მის შემქმნელს, ანთუ თოჯინების ფაბრიკას: ამ პლასტმასის გუნდის მრავალმხრივი გამოყენება? ფანტაზიის განვითარება? მაგრამ პატარა გოგონას რაგვარი სიყვარულით არის მოცული ეს პლასტმასის ტლანქი არსებები, როგორ ვუფრთხილდებით და ვუალერსებთ, დილით რომ ბუხრის რაფაზე ჩავწკაპავთ, საღამოს საწოლში, ჩვენს გვერდით საბანს ამოვუგებთ, ემანდ, საბანი არ დაგვიცურდეს და ეს პლასტმასის ჩვილები არ გაგვიყინოს.
ქალი, კი, მარო წმენდს, წმენდს და დაუსრულებლად წმენდს სარკმლის მინებს.
მე რას ვაკეთებ? ხანდახან მამას ჭიქა წყალს მივაწვდი, ან გადახსნილი ჩანთიდან, რომელსაც მამა ,,საკვოიაჟს“ ეძახის, ხელსაწყოებს მივაწოდებ. ვუყურებ, კედლიდან ჭერზე როგორ მიისწრაფვის თეთრი სადენი, როგორც ცაში გაჭრილი რაკეტა, ეს სადენიც თითქოს ,,ისრიპიტელია“, კუდიდან თეთრ ბოლს სტოვებს.
ეს ,,ისრიპიტელი“ მალე ჭერიდან გადმოეკიდება, ზედ შავი პატრონა მიემაგრება, ნათურა ჩაეხრახნება შიგ, მამის ხელები მიიმწყვდევენ შუაში და განათდება ნათურაზე მამის თითები, ისე ნათლით შეიმოსება მის გარსზე, თითქოს ნათურაა მამის ხელები, მამის ხელები აშუქებს, ეს ერთი წამი დროში გადავა, აინთება და განათდება ჩემი გულიც.
ეს მოგონება ბრჭყალს გამოსდებს მეორეს, კვლავ აინთება და გამოჩნდება:
ზაფხულის ხვატში საბავშვო ბიბლიოთეკაში მივპაწკუნობთ სახლიდან სამნი, აფთიაქთან ატმის სურნელიანი ბუსუსა ხე ყვავილობს, დაბლა დაუხრია ტოტები და მოვარდისფრო-მოყვითალო ბუმბულა ყვავილებზე ფუტკრებს ისევს, აფრქვევს ტკბილ სურნელს, ჩვენ კი პატარა გოგონიკები წიგნებისთვის მივეშურებით. აყვავებულ ხის მახლობლად აფთიაქია, აფთიაქს აქეთ ბიჭიკო გელცმანის ქოხია. ქოხთან ბიჭიკო გელცმანი გარინდულა, ხელში ჯამი უჭირავს, ცალ მხარზე პიჯაკი ჰკიდია. მის წინ უშველებელა ნაგაზი რგოლს დაარიჩხინებს გრძლად გაბმულ მავთულზე.
ბაზარს გადავჭრით, რაიკომის შენობას წინ ჩავურბენთ და ბიბლიოთეკაც იქვეა. პირველ სართულზე, დაბლა, სადაც ცად აწვდილი თაროებია, წიგნის თაროებს მივადგებით თიკნებივით, თავაღერილნი ვათვალიერებთ, პაწია თითებით ვეხებით ულაზათო ფერებით მოხატულ წიგნებს, ამ დროში ხომ ფერადები სანატრელია, მხოლოდ შავთეთრი, ან შავწითელი ტონები სჭარბობს.
ბიბლიოთეკარის თითები ფორმულარს ავსებენ, სტაფილოსფრად დაფერილი გრძელი ფრჩხილები ჩხაკა-ჩხუკით მიჰყვებიან უკან კალმის წვერს, მრგვალი, დოქივით მუცლიანი ასო-ბგერებით ივსება პატარა ბარათი, მერე ეს ბარათი წიგნის ჯიბაკს ჩაეხუტება. ეს მთელი სპექტაკლია, სტაფილოსფრად დალაქულფრჩხილებიანი თითების სპექტაკლი. მხოლოდ ფრჩხილები... მასზე თვალთვალში აღარც ჩანს ქალის ფერადი ზედატანი და კოხტად შემოსალტული ქვედაბოლოც, არც ის, როგორ მიკელანობს ცამდე აწვდილ თაროთა შორის, დაბრუნებულ წიგნებს ძველი ადგილი რომ მიუჩინოს. ჩვენ კი გაცვეთილ ფერად წიგნებს ვიხუტებთ გულში ისე, როგორც ბარათი შეიფარა წიგნის ჯიბაკმა და ჩაიხუტა.
ისევ გადვირბენთ იმ ქუჩაზე, საიდანაც მოვედით, გზადაგზა ფერად წიგნის კითხვა-თვალიერებით. ატმისსურნელიანი ბუსუსა ყვავილები ტკბილად ფშვინავენ და რაღაც აქვთ საერთო ამ ფერად წიგნებს და ატმის სურნელს. აფთიაქს იქით, ბიჭიკო გელცმანის მაღალი, დახვეწილი ფიგურა ჩანს თავის ქოხთან, უზარმაზარი ქოფაკი რგოლს დაარიჩხინებს გრძლად გაბმულ მავთულზე, ბიჭიკო გელცმანს ხელში ალუმინის ჯამი უჭირავს, შავი პიჯაკი მოტეხილ ფრთასავით ჰკიდია ცალ მხარზე, დგას გარინდული, თითქოს რაღაცას აყურადებს. ატმის სურნელა ხე კი ჰყვავის, ჰყვავის და ჰყვავის.
კვლავ განათდება და გამოჩნდება: ივერ მებადური და ბიძინა მეფუტკრე ილანდებიან სათავის ჯებირთან, სასროლი ბადეები ჯებირზე უდევთ, ბადეების ჯიბეებში ხავსი და ხის წკირებია გამოჩრილი, ჯებირზე ნაცნობი და უცნობი ჩრდილები დაეხეტებიან, ღიღილოიან მინდორსაც ეცემა მათი ჩრდილი.
ჩვენ წყაროსთან ვართ, ხე-ბუჩქნარით შემობურულში წყარო მიჩუხჩუხებს, ყინულის ნაკადებს მიაცურებს და მოყვითალო ხავსგადაკრულ ლიპეზე გადაედინება, გადაეკიდება ხანისწყალს და თავს არ ანებებს. ამ წყაროს გვერდით მეორე წყაროა, მის იქით კიდევ მესამე წყარო, სამთა წყაროა- მაცოცხლებელი. ეს მერე გადაემტერებიან ამ წყაროებს, ხე-ბუჩქნარს, თხმელებს გაჩეხავენ, გზას გაიყვანენ, დაშრება კიდეც წყაროები, მხოლოდ ხსოვნა შეირჩენს იმ დაბურულს, მხოლოდ სიგრილის ყნოსვა, ან სადმე თვალმოკრული ყვითელი ემალის ჩაიდანი.
წყაროსთან ვდგავართ, დედას წითელფოთლიანი თეთრი კაბა აცვია, ბამბის თეთრი თავსაფარი აქვს წაკრული, შუბლს ზემოთ და საფეთქლებთან ჯეჯილივით უჩანს მოკლედ წამოზრდილი თმა. მე ცალი ხელით დედის მხარს ვარ ჩაბღაუჭებული, მეორე ხელი დის მხარზე მიდევს, მოკლე შარვალი მაცვია, და თმა, პატარა კიკინა უკან მაქვს გაკრული შავი რეზინით. დედა მეზობლის ქალებს ესაუბრება. აი, ეს ქალებიც: მარგალიტა, ნატალია და ოლია. ჩემი და-ძმები დახრილან და რაღაცას აკვირდებიან, მე კი უფროსებს ვუგდებ ყურს, სულ ასეა მთელი ბავშვობა, სულ ის მაინტერესებს, რაზე საუბრობენ, რას ამბობენ უფროსები. კადრს გადმოღმა მამა დგას, ის იღებს ამ ფოტოს. ის აქვავებს ამ წუთს, ქარვაში დებს და ინახავს იმ დროისთვის, როცა ქარვას მე მივადგები, გადავადნობ და გულისკენ დავძრავ.
ინგრევა ძველი ქვესადგური, ახალი შენდება.
დრო გავა, არც მასზე შეჩერდება მზერა დიდხნობით. აიშლებიან, ბუდეს მოშლიან, სულ სხვა ქვესადგურებს გადაუფრენენ, თავს შეაფარებენ, უფრო მაღლებს, კოშკისებურებს, ფრთებს შეაწყვილებენ უცხო ცის ქვეშ, მაღლივ ქვესადგურებთან, სულს მოითქვამენ, თვალს წყალს დაალევინებენ. უკან დაურჩებათ ძველი ქვესადგურები_ დაბლები, შეუხედავები... მე კი, საითაც წავალთ, იქით წამომყვებიან ჩემი ქვესადგურები, სულ ავტუბუსის გასწვრივ ირბენენ, ფეხდაფეხაც ირბენენ ჩემს გვერდით და ბონკოშიც გადამყვებიან, იქ, წისქვილებთან თავიანთ ხმებს შეიძენენ, ბონკოც ხომ იმერეთია და: ,,რამდენჯერ ხარ აქანე ფეხით არებული, სა იყო, ამისთანა გატკვარცალებული გზაი შენ რომ დარბოდი აქანე, მაშინ დენი ანათებდა გულადია? სა ოყო დენი ,,ია აია“-ს, რომ სწავლობდი, სა იყო ნათურა? სა იყო დენი? ნავთი იყო და ჭრაქი იყო, ლამპა იყო, შვაცეცხლი იყო, პეტერე ღუმელი გვქონდა, ბუხარი გვქონდა, ნაცარში რომ ჭადს აცხობდნენ? რავარი იყო, დანაყულ ქინძს გადოუსობდი და რაფერი გემრიელი იყო. ჩვენ დღეს გვიკვირს, აპა, გულადა! მიაწყდა ჩვენი ხალხი სხვის ალაგეს, პრჭყვიალეები უკვირს, - არაფერი არ მიკვირს, სახლში ,,მეტლახიც" ქე მაქ დაგებული მარა, კიარ მიკვირს, სოხანე ,,მეტლახს" არ სჯობდა, ბიო? რავარი ცივია ,,მეტლახი“, რაფერი თფილია, სოხანე... უკვირს ზოგიერთს, გადეიკარქება თვალითგან და უკვირს აპრჭყვიალებული... რაია პრჭყვიალა? რაი ყრია პრჭყვიალეებში? ცხოვრებამ ჩვენ თვალწინ არ ჩეიარა, გულადია? ამას ყველაფერს ხო უნდა გათვალისწინება, ჩეიარა ცხოვრებამ, ბიო...“.
ახალი სტატიები
გეგი კუხალეიშვილი - ღმერთკაცობრიობის მომავალი და სოციალისტური ფორმაცია 03:26ნინა ნენეა სამხარაძე - ლექსები 16:08გორვანელი - დემოკრიტეს ფილოსოფია 17:18ავთანდილ ყურაშვილი - ლექსები 17:17თორნიკე ღვინიაშვილი - Dicata matres 17:16თეიმურაზ ლანჩავა - ზამთრის თეთრი მერცხლები 17:15ნარი ჩხაბერიძე - ტერმინ „ჟამისწირვის“ განსაზღვრისა და მერმისთან ურთიერთკავშირისათვის 17:14დათო გაგოშიძე - არისტოტელეს შეხედულებები ხელოვნებაზე 17:11
ახალი ნომერი
პირადი კაბინეტი