ჩვენს შესახებ
პოპულარული
სტატიების არქივი
გამოკითხვები
რა ტიპის სტატიებს ისურვებდით ?
გიორგი სოსიაშვილი - ფოთოლცვენა
_ ვიცი, ღვინობის თვეში დაიწყება, _ ჩემთვის ვბოდავ... _ აბა, რაზე გეუბნები თუ მიხვდები. ეგ მარტივი საქმე არ არი. ამ ჩემი უცნაურობების კორიანტელ-ქარბუქში, როგორ გინდა გამოიცნო რაზე გეუბნები, ათასი აზრი უტრიალებს ადამიანს ათართულდათართულ ტვინში, მე უფრო ცოტა მეტი _ ათას ერთი მიტრიალებს. არა `ათას ერთი ღამე~ არაფერ შუაშია, ისე და-ემთხვა. რო ვთქვი, ღვინობისთვეში დაწყება-მეთქი, მაინც ვერ გამოიცანი, თუმცა იქ-ნება გამოიცანი და მე არ ვიცი, ჩემთვის ვფიქრობ და წარმომიდგენია, როგორ გტანჯავ ამ რაღაც გამოცანებით და სისულელეებით. სასულელე სულაც არ არის ცუდი. ვიღაცისთვის არის სისულე-ლე, თორემ ვინც აკეთებს, მისთვის ხომ სწორია, ჭეშმარიტებაა... მოკლედ, მივედ-მოვე-დები და, ორიოდე სიტყვით რო ვთქვა, ყველას თავის ჭეშმარიტება აქვს. ყველა ჭეშმარიტება ძვირფასია, იმიტომ, რო ყველა ჭეშმარიტება რწმენით და სიყვარულით არის გაჯერებული, რაც გჯერა, გიყვარს კიდეც, ხო ეგრეა. ეგრეა კი, ჩემს თავს ვუდასტურებ. აბა, რა ვქნა, სხვა რა გზაა, სად დავიწყო ადამიანების ძებნა ან იმ ძებნას თუ ექნება აზრი, ამ ძებნაში შე-მოგაღამდება ცხოვრება, წლები მართა ბებოს ჩითის კაბასავით შემოგწყალდება და შე-მოგაცვდება. რა ცუდია, რო ვცვდებით, ვპატარავდებით, ვბერდებით, ვმთავრდებით. ათასნაი-რად შეგვეძლო შეგვეცვალა ჩვენი წილი წუთისოფელი, ვიღაცის ან რაღაცის გამო რო არის ისე-თი, როგორიც არის. რატომ ვართ ისეთები, როგორებიც ვართ. პასუხი მარტივია, არ გვიფიქრია ამა-ზე ან ვიფიქრეთ და ვერ გავბედეთ, საკუთარი `მეს~ დამორჩილება ვერ შევძელით. სადღაც გაგვირბოდა თავი, მივდევდით და ვერ ვეწეოდით. სინამდვილეში ჩვენ სხვა ადამიანები ვართ, ისინი არ ვართ, ვინც უნდა ვყოფილიყავით. მერე ვინ შეგვიშალა ხელი, პეტრემ, პავლემ, თუ ივანემ? სულ მიზეზები, სულ თავის მართლება, სულ გაძვრომ-გამოძვრომა. რა გასაჩე-ნები ვიყათ, ვდგავართ და კიდევ იმ დალოცვილ უფალს ვენდურებით ხოლმე.
ვერ მიხვდები-მეთქი, რაც ჩავიფიქრე. საიდან უნდა მიხვდე, ისეთი რაღაც მოვიფიქრე... თუმცა ვერ მოგატყუებ, ჩემი გამოგონილი არ არის, ხომ უყვართ სხვისი რაღაცეების მისა-კუთრება ადამიანებს, მე არ შემიძლია. მისაკუთრებას, მიტაცებას არქონა ჯობია. შენ ხომ მაინც იცი, რაღაცას რო ჩაბღუჯავ, შენი არ არის. არ დამთავრდა ეს ჩემი ბოდიალი: ვდგავარ ასე და რაღაცეებს ვიგონებ ერთი ჩემი მეზობელი ბალოსავით. ყაყანი მომესმა შუაღა-მეს, ჯერ სიზმარში მეგონა თავი, გამომეღვიძა, ყური დავუგდე, ყაყანი ჩხუბში გადავი-და, გინება, ლანძღვა, გაწევ-გამოწევა. შარვალი ამოვიცვი, ეგრევე გავვარდი... ვეება, ბებერი ვერხვი იდგა ჩვენი სახლის კუთხეში, ჩხუბის ხმა იქიდან მოდიოდა. შორიდან გავძა-ხე, რომლები ხართ-მეთქი. ხმა არავის გაუცია, ისევ გინება და გაწევა-გამოწევა. ეზოში მოჭრილი თუთის ჯირკი ვერც შევამჩნიე, ფეხი წამოვკარი, ლამის ცხვირ-პირით გავხოხდი. მთვარე უღიმღამოდ ანათებდა. ერთი პირი ძილი წყალსაც მოერევაო, მამაჩემმა იცოდა ხოლმე, მთვარეც ძილს წაეღო, თან ახელდა თვალს, თან ვერა. მივედი იმ ბებერ ვერხვთან, მივიხედ-მოვიხედე, მარტოდმარტო იდგა ბალო და თავისთვის ჩხუბობდა, ვიღაცას ლანძღავ-და, იგინებოდა, ხან სახეში სილას გაიწნავდა, საკუთარ სილას.
თვალებს ვერ ვუჯერებდი. მომეჩვენა, რო ცოლ-შვილს გაცილებული და სამყაროზე გაბრა-ზებული ჩემი ლოთი მეზობელი ასე გამოხატავდა თავის გულისწყრომას.
ამ ბოლო დროს უცნაური ამბავი დამჩემდა. ამბავი რა... ასე მგონია, რო ყველა მე დამცინის, ვის სახეზეც კი ღიმილს დავინახავ, მგონია, რო ჩემს ასაგდებად იღიმ-იცინიან და ლამის არის ბოღმისაგან გავსკდე. რა ვთქვა, არ ვიცი, მაღიზიანებს ღიმილის დანახვა ადამიანების სახეზე, ამაზე დიდი უბედურება რა უნდა გჭირდეს კაცს. მართლა მომენატრე, მართლა, მართლა. ფიცსა და რაღაცეებს ხო არ დავიწყებ. თითქო ზღვის შუაგულში, ნავში მარტოდმარტო ვზივარ, გადის დღეები, საათები წუთები, არაფერი ჩემი საშველი არ არის. ზღვა-ში მარტო ვარ და დარდით ვკვდები. ზღვას დახრჩობა უფრო `უხდება~, მაგრამ ვერაფრით მომიხერხებია, ესე ვზივარ ნავში, ტორტმანებს ზღვა, ირწევა ნავი და ველოდები სიკვდილს. რამდენი დღეა მზის ჩასვლას ვაკვირდები, თითქო წყლის შიშხინი მესმის, როგორც გავარვა-რებული რკინის ჩადება ცივ წყალში.
`შენა ხარ ჩემი იერიქონი, თუმც ვერ მოვედი იორდანემდე...~ გახსოვს? თუმცა, შე-იძლება აღარც გახსოვს, ყავლი გაუვიდა ჩემს ლექსებს. ყველაფერი ძველდება, ხუნდება, ლექ-სები ქორფა ბალახივით მოგოხა დრომ. რამდენიმე დღის წინ დარია გავიცანი. საღამო ხანი იყო, პეტრე-პავლეს სახელობის ტაძრისკენ მივდიოდი. პაპიროსს მოვუკიდე, ცარიელი კოლოფი ძირს მოვისროლე და დარიას ხმაც მშიერი ქოფაკივით მეცა.
_ აიღე ეხლავე, აიღე ეხლავე!
ხანშიშესული, საშუალო სიმაღლის მეეზოვე ქალი ცეცხლს აკვესებდა მწვანე თვალები-დან.
_ ეე! _ წავიზმუკუნე.
_ რა ეე, აიღე-მეთქი, რო გეუბნევი! _ ისეთი ნაბიჯით წამოვიდა ჩემსკენ, მეგონა, რო ცოცხის ტარით ამაჭრელებდა. ეკლესიის სამრეკლოდან ზარის ხმა მოისმა. ზარიდან დარხეული ბგერები თბილი ნიავივით მოგვიახლოვდა მე და იმ მეეზოვე ქალს. პირჯვარი გადავიწერე. და-რიას არ გადაუწერია. ცოცხი მოეღერებინა და ანჩხლი მზერით მომჩერებოდა.
_ პირჯვარი არ გიშველის! აიღე ეხლავე თორემ...
დავიხარე და ცარიელი კოლოფი ავიღე. ჯიბეში უხმოდ ჩავიდე. ისევ განმეორდა ზარის ხმა, წასვლა დავაპირე. ოროსანი მოსწავლესავით მოვიბუზე. დარია რაღაცას დუდღუნებდა. თვალებით მოვუბოდიშე, ქუჩის დაგვა-დასუფთავება გააგრძელა.
ორიოდე სიტყვა გავიგონე გზადაგზა:
_ ვინ არიან ესენი, არაფრის სიყვარული ამათ არა აქვთ...
ტაძარში ყოველ მისვლაზე ერთ სანთელს შენს სახელზე ვანთებდი, მერე ვაკვირდებოდი, როგორ იწვოდა სანთელი, თითქო ამით გავიგებდი შენს მდგომარეობას. სანთელი თავის ენა-ზე მელაპარაკებოდა, თავის თავგადასავალს მიყვებოდა, ღმერთთან როგორ მიდიოდა მისი შუქი, უფალი როგორ ხედავდა, ამასაც მეუბნებოდა.
_ ხო გითხარი, ვერ მიხვდები რაც ჩავიფიქრე-მეთქი. ბოლო-ბოლო ამ ანჩხლ მეეზოვე ქალს დავუმეგობრდი. მეორედ რო დამინახა ტაძრისკენ მიმავალი, შემომხედა, თვალი თვალ-ში გამიყარა და თავი გააქნია. მე ისევ თავი ჩავღუნე და გზა გავაგრძელე, იტყოდი, იმ ქა-ლის წინაშე უზარმაზარი დანაშაული ჩამედინოს, არადა, მხოლოდ ცარიელი კოლოფი დავაგდე და-რიას მიერ დაკრიალებულ ქუჩაში.
აი, მესამედ რო შევხვდით ერთმანეთს, თვალებით აღარ დავუტუქსივარ, გამიღიმა. გრძნეულივით იყო ეს ქალი. ყველაფერი იცოდა ჩემ შესახებ. რაღა დაგიმალო, შემეშინდა, მე ისედაც მშიშარა ვარ ეგეთ რაღაცეებზე, სულ ყველაფერი იცოდა, მისხალ-მისხალ, არ ვიცი რაა. იტ-ყოდი ვინმე მოუყვა, სიტყვა-სიტყვით ჩაუკაკლა ჩემი ცხოვრება.
შენზეც მითხრა. გამაჟრჟოლა, ვიგრძენი ცივი წვეთები როგორ დაგორდა ხერხემალზე, ყინულივით ცივი წვეთები...
სული ვიგრძენი, უფრო სწორად, ვიღაცის ხელის ფათურმა მაგრძნობინა სული. ჩემი სიზ-მრებიც კი მომიყვა. თან როგორი ეშმაკური ღიმილი უდგებოდა თვალებში. გაქცევა დავაპი-რე. ვერაფრით დავიძვრინე თავი. რო მიყურებდა, ძალა მეცლებოდა.
_ ვიცი, ძალიან გიყვარს!
ხმა არ ამომიღია.
_ ვიცი, ვიცი, უამრავი ბარათი გაქვს მიწერილი, ლექსები, ლექსები, მერე დახიე ის ლექსე-ბი, ნაფლეთებად აქციე. უფრო სწორად მაკრატლით დაჭერი.
ავკანკალდი. მართალი იყო. ერთ დღეს, თავის მოკვლას ვაპირებდი და რაღაცეების გა-ნადგურებით დავიწყე ეს ამბავი, რომელიც ჩემი ყულფში თავის გაყოფით დასრულდებოდა. უჯრა გამოვაღე, ლექსები გამოვიღე, სათითაოდ შევეხე და ვერ აღგიწერ როგორი ტკივილი ვიგრძე-ნი, თითქო ჩემს ჭრილობებს ვეხებოდი. სიმწრით ვღმუოდი და ყველა ლექსიდან რაღაც სტრი-ქონს უაზროდ ვყვიროდი. წუთები დამრჩენოდა, ბოლო დღე იყო. მერე ავდექი და ლექსები კი არ დავხიე, მაკრატლით დავჭერი. დარწმუნებული ვარ, ლექსების დაჭრა არც გექნება გაგონილი და ამაში მაინც ვიქნები პირველი.
ეს ყველაფერი სიტყვა-სიტყვით მითხრა იმ კუდიანმა ქალმა, რომელიც სიყვარულმა მეე-ზოვედ აქცია. სიყვარულის ეს უცნაური ახსნაც მან მასწავლა.
აი, რა მიამბო: `ვერაფრით ვიჯერებდი, რო ვინმეს ამის გაკეთება შეეძლო. სიყვარულიც არის და სიყვარულიც. ათას რამეს იგონებს ადამიანი, აღარ მაქვს საუბარი ლექსებსა და ფან-ჯრებში დანთებულ ცეცხლზე. ეს ამბავი რამ მოაფიქრა, არ ვიცი. ვიცოდი, რო ვუყვარდი. ღამ-ღამობით მოდიოდა ხოლმე. ხან ხესთან აიტუზებოდა, ხან სახლის კუთხესთან, ჩვენს სახლს გაფაციცებული თვალებით უყურებდა, ახლოსაც არ მყავდა ნანახი. უცნაური ვინმე იყო, ძალიან უცნაური. ერთხელ ბარათი დამხვდა ჭიშკართან, რომელიც ასე იწყებოდა _ `ეს სიყვარული არ არის, ეს სიყვარულზე მეტია...~ გაკრული ხელით იყო ნაწერი, არც სახელი ეწერა, არც გვარი. არც უნდა წერებოდა. მე ამ დროს ოცდაათი წლის ვიყავი და შიში მქონდა. ხო ბევრნაირი შიში, თუ აკვიატებები არსებობს. მე მქონდა უსიყვარულობის შიში. ოცდაათი წელი ისე შემისრულდა, რო არავინ ჩამვარდნია გულში და ვგრძნობდი, რო უბედური ქალი ვიყავი. ასე რო გაგრძელებული-ყო, ასე რო დავბერებულიყავი?! ჩემ გვერდით, მეზობლად, იმდენი გათხოვილი ახალგაზრდა ქალი იყო, ვუყურებდი და ვაი იმ ცქერას... არ ვიტყობდი, მაგრამ შურით მისკდებოდა გული. რა იქნე-ბოდა, ერთხელ მეც მეგრძნო და ასე არ დავბერებულიყავი. ღამეები მითევია ფიქრში, არავინ, სულ არავინ. ხო არიან ადამიანები, რო რაღაც ნაკლით იბადებიან?! უნაკლო ვიყავი, ბევრს ებრი-ცებოდა თვალები ჩემზე. ხელიც მთხოვეს, მაგრამ... იმის შიში მქონდა, ვაითუ, ამ გრძნობის გარეშე მომიყვანა უფალმა-მეთქი. ხომ შეიძლებოდა ამოდენა სამყაროში ერთი ქალი უსიყვარულოდ გაეჩინა.
აი, ის ადამიანი საიდან გაჩნდა ჩემს ცხოვრებაში არ ვიცი. თვალით არ მყავდა ნანახი და იმ ბარათმა რაღაც უცნაური განცდა დამიტოვა. დავხუჭავდი თვალებს, წარმოსახვაში ვხედავდი ამ ადამიანს. მოდიოდა ჩემკენ, ყვავილები დაემალა ზურგს უკან, ფეხაკრეფით მიახლოვდებოდა. სულ სხვანაირი გავხდი. მინდოდა, რო ამ ადამიანზე ხშირად მეფიქრა. ღამ-ღამობით ჩაბნელებულ ოთახში, სარკმელთან დავდგებოდი და ხის ქვეშ ვხედავდი. იდ-გა, ფეხს არ იცვლიდა. სახეზე ეხლაც არ ვიცი, როგორი იყო, არ დამინახავს, მაგრამ ვგრძნობდი, რო სხვანაირი გამხადა და ის შიში, წეღან რო ვახსენე, თანდათან მიქრებოდა. ადამიანი ათასნაირი შიშით არის გაძეძგილი, დღეს რო კომპლექსებს ეძახიან და ამ შიშების დაძლევა-ზე დიდი ბედნიერება არაფერია. სიკვდილზე გამარჯვებასავით არის. ყველაზე უცნაური ის იყო, რო იმ ადამიანმა ჩემთან ურთიერთობის ყველაზე გასაოცარი ხერხი მოიფიქრა, რა დავარქვა, სი-გიჟე? უცნაურობა? რაც გინდა დავარქვათ, ამ ამბავმა მე სხვანაირ არსებად გადამაქცია და ეს ცოცხი მას შემდეგ ხელიდან არ გამიგდია. ექიმობაზე ვიცნებობდი, ვსწავლობდი, მაგრამ თეთრი ხალათის ნაცვლად აი, ხომ მხედავ.
ჩვენს გრძელ ქუჩაზე, რაც კი ხეები იდგა, ყველა ხის თითოეულ ფოთოლზე ჩემი სახელი ეწერა. ასეთი რამე, მგონი, დედამიწაზე არავის გაუკეთებია, წარმოიდგინე უზარმაზარი ცაცხვის ხე, მისი უთვალავი ფოთოლი და თითოეულ ფოთოლზე ჩემი სახელი. ეს ამბავი სრულიად შემთხვევით გავიგე, მართლა გეუბნები. ღვინობისთვეში პირველი ფოთლები მოსწყდება ხოლმე ხეებს. ზოგიერთი ფოთოლი უდროოდ მიდის. დაზამთრებამდე ბრუნდება იქ, საიდანაც მოვიდა.
დავიხედე, თითქოს ვიღაცამ ჩამჩურჩულა, წარწერიან ფოთოლს დავწვდი, ავიღე, ვაკვირდებოდი. ჯერ ვერაფერს მივხვდი, მაგრამ მერე ბარათზე არსებული გაკრული ხელი ვიცანი.
როგორ აღგიწერო რა დამემართა. როცა გავყევი ხეებს, ჩვენი ქუჩის პირას ჩამ-წკრივებულ ცაცხვებს და აღმოვაჩინე, რომ ყველა ფოთოლზე, რასაც კი თვალი სწვდებოდა, წარწერა იყო. უმეტესობაზე ჩემი სახელი მიეწერა.
თითოეული ფოთოლი თითქოს ჩემს სახელს მეჩურჩულებოდა _ დარიააა... ავტირდი, უფრო სწორად ავქვითინდი.
ყოველ ღამე ჩემი სახლის წინ იდგა და ბნელ სარკმელს მოსჩერებოდა.
ბევრჯერ დავაპირე მივსულიყავი, მაგრამ თითქოს სხეულს ვერ ვიმორჩილებდი.
_ შენ ასეთი სიყვარულით უნდა იცოცხლო, _ ვიღაც მეჩურჩულებოდა, იქნებ მისი ხმაც იყო.
მერე დაიწყო ფოთოლცვენა. მალე ქუჩას მოეფინა მისი წარწერებიანი ფოთლები. ვიდე-ქი და ვაგროვებდი. პარკებით მიმქონდა სახლში, იატაკზე ვშლიდი და თითქოს საკუთარი ცხე-დარი მედო წინ, ისე დავტიროდი. საოცარი სურნელი ასდიოდათ ფოთლებს. აღარ მინდოდა ექიმო-ბა, აღარც თეთრი ხალათი მინდოდა, მხოლოდ ფოთლები მინდოდა რო მეცენცა გზისპირებზე. ცოცხი ავიღე და მეეზოვე გავხდი. ოღონდ უცნაური მეეზოვე, ვგვიდი ფოთლებს, მერე პარ-კებში ვალაგებდი და სახლში მიმქონდა.
_ რა არის აქ დაუჯერებელი? _ იკითხა დარიამ, _ ჩვენი ქუჩის ბინადრები გაოგნებულები იყვნენ. ვის წარმოედგინა ჩემი მეეზოვეობა, თუმცა, მათ არ იცოდნენ, რო დედამიწაზე ყველაზე უცნაურ, ყველაზე მაგარ ადამიანს ვუყვარდი და მეც მიყვარდა ის ბიჭი, რომელიც თვალით არ მყავდა ნანახი, მაგრამ მისი ყველაფერი ვიცოდი, თვალის ფერი, აღნაგობა, სიარულის მანერები, მის სუნს ვგრძნობდი, მისი სუნთქვა ჩამესმოდა. ეს იყო ის, რომლის არქონაც ასე მაშინებდა. ამ ცაცხვის ფოთლებმა ისეთი ბედნიერება მომიტანა, როგორ აღვწერო. ჩემზე ბედნიერი ქალი არ იყო. სხვანაირი სიყვარული რო მეწვია, განსხვავებული, ისეთი არ იყო, ყველას რო ჰქონდა, ცაცხვის ფოთლებიანი სიყვარული იყო. _ ჩაეღიმა დარიას, _ აქ ერთი ქალი მუშაობდა მეეზოვედ, ქურთი ქალი და რაც კი ფოთლები სცვიოდა ხეებს სულ ურნაში უძახებდა. მივედი და დასუფთავების სამსახურში ვთხოვე მეეზოვეობა. მამაჩემს დიდი და პატარა იცნობდა, ფულიანი კაცი იყო ცხონებული და ვერ იჯერებდნენ, განა როგორ უნდა წაეხდინა ცხოვ-რებას ოჯახი ისე, რო ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი კაცის შვილს, მამალ ბუზს თავზე რო არ ის-ვამდა, ქუჩის დამგველად დაეწყო მუშაობა. მეჭირა ცოცხი და ბედნიერი ვიყავი,ჩემ-მა უცნაურმა სიყვარულმა ქურთ ქალს სამსახური დააკარგვინა. ვგვიდი, სათითაოდ ვიღებდი მოგროვილ ფოთლებს და ვკითხულობდი, როგორც ჩემს სიყვარულზე დაწერილ ვეება წიგნის ფურ-ცლებს. მერე მიმქონდა სახლში, გავშლიდი და სათითაოდ ვეფერებოდი. ეს იყო სიყვარული. სიყ-ვარულს მარილივით უხდება სიგიჟე, ამის გარეშე ის სინამდვილეში არც არსებობს. ასეთი სიგიჟე გამოვიგონეთ, მე და იმ ბიჭმა, რომელიც არაფრით მენახვებოდა. რატომ არ ვიცი, ერთ ღა-მეს ის ჩემს სარკმელს შესცქეროდა, მე კი მას ვუმზერდი, გათენებამდე ასე ვიყავით, როგორც კი ირიჟრაჟა, ლანდივით გაუჩინარდა, დავუძახე, მაგრამ ჩემი ხმა თითქოს ვერ გაი-გო. ჩემი მეეზოვეობა გრძელდებოდა. ის ცაცხვები თითქოს ჩემთვის არსებობდნენ და ჩე-მი ბედნიერებისათვის იბამდნენ ფოთლებს. სამი წელი გაგრძელდა ეს უცნაური ფოთოლცვენა. ფოთლებში მეძინა. რაც ცხოვრებაში, გასავლელ ცხოვრებაში ბედნიერების წამები უნდა მეგ-რძნო, სულ ერთიანად მაგრძნობინეს ჩემმა ცაცხვებმა.
`მიყვარხარ...~
`სიცოცხლე...~
`შენ ჩემი სული ხარ...~
`დ ა რ ი ა...~
ფოთლებში ვცხოვრობდი და ვფიქრობდი, როგორ გამომარჩია ამ საოცარი სიყვარულით ღმერთმა.
ხო გითხარი სამი წელი გაგრძელდა ჩემი ზღაპრული ფოთოლცვენა-მეთქი.
დილით, ადრიან დილით გავდიოდი ხოლმე, მაგრამ იმ საშინელ ღამეს სიზმარი გამიგ-რძელდა და მერე ჩოჩქოლმა გამომაღვიძა.
სიზმარი იყო, თუ ცხადი ეხლაც ვერ გამირკვევია. უცნაური შუქი დამნათოდა, თვალი გა-ვახილე, ის იყო, ჩემს საწოლთან იდგა, მიღიმოდა და ცაცხვის ფოთლებს მაყრიდა, თვალები უბრწყინავდა, მოყავისფრო თვალები.
`მადლობა, რო ბედნირება მომანიჭე და სიყვარულის ღირსი გამხადე~. საწოლთან დაი-ჩოქა, ხელზე მემთხვია, მცირე ხანს ასე იყო გარინდებული, მერე წამოდგა და უხმოდ წა-ვიდა. ჩოჩქოლმა გამომაღვიძა, სარკმლიდან გამოვყავი თავი, ჩემს სახლთან ხალხი მოგროვილიყო. მეზობლების საუბარს მოვკარი ყური.
_ ვინ არის?!
_ უცხოა...
_ ტვინი დაანთხია საცოდავმა.
_ ამსიმაღლე ხიდან არის ჩამოვარდნილი.
_ რამ აიყვანა, კაცო!
_ აგერ სასწრაფო, მოვიდა სასწრაფო!
_ მკვდარია, პულსი არ ესინჯება.
ცაცხვის ქვეშ უცნობი მამაკაცის ცხედარს დაჰყურებდნენ მეზობლები. სისხლის ნაკა-დული შედედებულიყო.
მეოთხე ფოთოლცვენა აღარასოდეს დადგებოდა ჩვენთვის, მაგრამ დაუწერელი ფოთლე-ბი, მაინც მოვაგროვე, სახლში წამოვიღე, იატაკზე გავშალე და ახლა მე დავიწყე ჩამოც-ვენილ ფოთლებზე სასიყვარულო სიტყვების მიწერა.
`მე შენ მიყვარხარ...~
`შენ ჩემ გამო გარდაიცვალე...~
`მე შენი სახელი არ ვიცი...~
`მიყვარხარ...~
`შენ მე შიში დამამარცხებინე...~
`უსიყვარულობა დავამარცხე...~
`რატო წახვედი?~
როგორც ღვინობისთვის დილის ნამი, ისე ეფინა ჩემი ცრემლი წარწერებიან, თუ უწარწე-რო ფოთლებს. ვერც მისი ცხედარი ვნახე, ვიცოდი, რო აღარ იყო. ვიცოდი, რო აღარავინ აღარასო-დეს დააწერდა ჩემს სახელს ცაცხვის ფოთლებზე. ძაძები ჩავიცვი და მეეზოვეობა გავაგ-რძელე. ცარიელ ფოთლებს მაინც ვეზიდები სახლში. ჩემი საცხოვრებელი ხმელი ფოთლების სასაფლა-ოდ გადაიქცა. აქ არის ჩემი პირველი და უკანასკნელი სიყვარულიც, ამ ფოთლებშია გახვეული და როგორც სასაფლაოს დარაჯი, ისე ვუვლი და ვეფერები.
ღირდა ამისთვის ცხოვრება.
* * *
დარიამ შემაგულიანა. ვიფიქრე, ვიფიქრე, სულ ის უცნაური კაცი მიტრიალებდა თვალწინ. რამ მოაფიქრა ასეთი რაღაცეები, რა სიყვარული ჰქონდა, როგორ იტანჯებოდა, როგორ ეწვოდა გული. წარმოვიდგინე ვეება ხეზე აბობღებული კაცი, რომელიც სათითაოდ აწერდა ფოთლებზე შეყვარებულის სახელს.
მხოლოდ ეს ღირდა ცხოვრებადო, შავოსანი მეეზოვის სიტყვები მახსენდებოდა.
მოკლედ... აბა, ამას როგორ გამოიცნობდი ან რა მოგაფიქრებდა, იმ კაცის სიკვდილით არ დასრულებულა უცნაური ფოთოლცვენა. მე, მე უნდა გამეგრძელებინა.
რამდენი ბარათი დამიწერია, რამდენ ლექსს შევჭიდებულვარ, მაგრამ შენამდე არ მოსულა, იმიტომ, რო არ გამომიგზავნია, ვწერდი და ჩემთვის ვინახავდი. საწერი მაგიდის უჯრები გამოტენილი მქონდა, სულ სავსე იყო ბარათებით, რომელთაც ჩურჩულით ვწერდი ხოლმე, ვჩურჩულებდი, თითქო შენ მიჯექი გვერდით და ისე ვწერდი შენთან გამოსაგზავნ ბარა-თებს. არადა, სიმართლე რო ვთქვა, ჩემი არსებობის შესახებაც არ იცოდი. წარმოდგენაც არ გქონდა, როგორ უყვარდი ერთ გამოთაყვანებულ, ჭკუასთან ცოტა მწყრალად მყოფ ადამი-ანს, რომელიც სულ შენით არის სავსე, მისი გულ-გვამი, მისი სული, მისი ფიქრები ამოვსებულია შენით. სინამდვილეში შენ ხარ ის.
მეც იმ კაცივით ღამ-ღამე მოვდიოდი, ავიტუზებოდი და სახლის ფანჯრებს ვაკვირდე-ბოდი. შენს მშვიდ სუნთქვას, შენი მეუღლის ფშვინვა ერწყმოდა. როგორ მშურდა იმ ადა-მიანის. იქნებ არც გეძინა, სარკმელთან ჩამომჯდარ მთვარეს შესცქეროდი და ფიქრობდი: `ხომ შეიძლება სხვანაირი ცხოვრება მქონოდა~?! თითქოს საკუთარი თავი გქონდა მოწ-ყენილ-მობეზრებული, ყოველდღიური ერთფეროვნებით, გუშინდელი და დღევანდელი დღე რო არაფ-რით განსხვავდება ერთმანეთისაგან.
უშვილო კაცთან ცხოვრება გარგუნა ბედმა და საკუთარ თავთან განმარტოების შიში დაგჩემდა. ეს არ არის ის, რასაც სიყვარული ჰქვია, სიყვარული სხვა რაღაცაა. ასე უღიმღამოდ გაირბენს ცხოვრება და წახვალ...
* * *
ლამპიონის შუქი მწვანე ჩქერალად ეღვრებოდა ცაცხვებს და ქუჩაც ზურმუხტისფერი სინათლით იყო გაჩახჩახებული. სიბნელეს ვნატრობდი, წყვდიადს ვნატრობდი, მაგრამ არ იყო წყვდიადი და სიბნელე. სინათლე ხელს მიშლიდა, მაგრამ რაც არ უნდა მომხდარიყო, ეს მაინც უნდა გამეკეთებინა, თითქო უფრო საკუთარი თავი უნდა გამომეცადა, არ ვიყავი მაინცდა-მაინც მამაცი, რაღაცეები უნდა დამეძლია ჩემში. მივძვრებოდი წვალებით ვეება ხეზე, ხელები გამეხვლიწა, მუხლიც ვიტკინე, მაგრამ ტკივილებზე არ ვფიქრობდი, მხოლოდ სიყვარულზე ვფიქრობდი და იმაზე, როგორ უნდა დამეწერა ყველა ფოთოლზე. კალამი ამოვიღე და ისე ნაზად ვეხებოდი ფოთლებს, თითქო მათი კვნესის ხმის მოლოდინი მაფრთხობდა.
ერთი, ორი, სამი, ოთხი... ისე გამიტაცა, ერთი ტოტიდან მეორეზე გადავდიოდი, ვწერდი და ვწერდი. ისეთი განცდა მქონდა, რო უფალმა ყველაფრის ბატონ-პატრონად მე დამნიშნა. სად-ღაც გამქრალიყო შიშები, ჩემი უცნაური აკვიატებები.
ყვირილი მინდოდა, მაგრამ არაფრით გამოვიდოდა, მძინარე ქალაქში, შენს სახლთან ყვირილი.
ისე გავერთე, სულად დამავიწყდა ხეზე რო ვიყავი ასული. არ ვიცი, საიდან შემამჩნი-ეს, პოლიციის მანქანა გაჩერდა ცაცხვთან, ლურჯ-წითელი შუქურა ჰქონდათ ჩართული. მანქა-ნიდან სამი, თუ ოთხი კაცი გადმოვიდა, ხეს ამოსცქეროდნენ. მე არაფრად ჩავაგდე. ხეზე ასვლა რა დანაშაულია. რატომ არ უნდა ჰქონდეს ადამიანს იმის უფლება, რო თუნდაც შუაღა-მისას ხეზე აძვრეს და ფოთლებზე რაღაცეები წეროს.
რო არ ჩავსულიყა, ყოფას მიტირებდნენ. ჩასვლა და ხელების გადაგრეხვა ერთი იყო, ჭიტ-ლაყები მითავაზეს, მერე მანქანაში ჩამსვეს და ქალაქის ერთ-ერთ განყოფილებაში დაკით-ხვაზე წამიყვანეს.
რა უნდა მეთქვა ან როგორ უნდა ამეხსნა ეს ყველაფერი. დედამიწის ზურგზე ამას მხოლოდ მეეზოვედ დაბერებული დარია თუ გამიგებდა, ვინც სიყვარულის ახსნის ეს უცნაური ხერხი მასწავლა. ორი თუ სამი საათი მაყურყუტეს. გამომძიებელი, ჩემზე ბევრად უმცრო-სი, ახალგაზრდა კაცი იყო, რომელსაც ჯერ ქურდი ვეგონე, მაგრამ შემატყო, რო ასეთ რამეს, მე ასი წელი არ გავაკეთებდი. ბოლოს ისეთი შეკითხვა დამისვა, სისხლი თავში ამივარდა. ეგონა, რო ცაცხვის ხიდან ფანჯრებში ვიჭყიტებოდი. რა მეთქვა, რა მეპასუხა, საცემი იყო, მაგრამ ვირის აბანო არ ამცდებოდა. გამომიშვეს, ხელწერილი დამაწერინეს, რო ღამე აღარ ვიბორიალებდი და აღარც ხეზე ავიდოდი. ორი თუ სამი ღამის შემდეგ ისევ წამომაგდო უცნაურმა ძალამ. ვარსკვლავებსაც ეძინათ. ჩემს იღბალზე ლამპიონები იყო გამორთული, ქარმა ერთი-ორგან დენის გადამცემი ხაზი გაანადგურა და სინათლე გამორთეს. ამოჩემე-ბული ცაცხვის ფოთლებზე წერა იმ ღამეს უნდა დამემთავრებინა.
ბნელოდა, მაგრამ კარგად ვამჩნევდი ფოთლებს. ვწერდი და ვწერდი. რო წარმოვდი-გენდი, ორიოდე თვეში ფოთოლცვენა უნდა დაწყებულიყო, როგორ გაეფინებოდა შენს სახლთან ჩემი ნაწერით სავსე ფოთლები, ქარი რო მოგაყრიდა სახეში და ერთ-ერთს მაინც აუცილებლად წაიკითხავდი, ჩემზე ბედნიერი კაცი არ იყო. გეჩურჩულებოდი და ისე ვწერდი.
ისევ გამოჩნდა პოლიციის მანქანა. ციმციმებდა ლურჯ-წითელი შუქურა. თითქო ხის ნა-წილი გავხდი, მივეკარი, სუნთქვა შევანელე, სული შემიგუბდა. ვერ შემამჩნიეს, ტაატაობით გაიარა მანქანამ და მცირე ხანში თვალს მიეფარა. არც ერთი ფოთოლი არ დამრჩა, სიყვარულით დახუნძლული ცაცხვი დავტოვე გამთენიისას.
მთელი დღე მეძინა. გამოვახელდი მარტოობის ლუკმადქცეულ სახლში თვალს და ისევ ძი-ლი მითრევდა. სიზმარშიც ცაცხვზე ვიჯექი და ფოთლებზე ათას რამეს ვწერდი, ყველაფერი შენ გეძღვნებოდა.
* * *
კალათიანი მანქანა ცაცხვის ხესთან იყო მიყენებული. მანქანის საჭესთან მოკალა-თებული ულვაშებიანი შუახნის მძღოლი, მალ-მალე ფანჯრიდან გადმოყოფდა თავს და კალათში მყოფ ბიჭებს დაუძახებდა:
_ კარგია?
_ კიდე, კიდე, ჰოო, კაი.
_ ოდნავ კიდე.
კალათი მაღლა, ცაცხვის კენწეროსკენ მიიწევდა.
_ ჰოო, კაია, კაი. ეგრე გააჩერე.
მძღოლმა ისევ გადმოყო თავი და მუშებს ახედა.
_ ისე, რა დროს ამ ხეების გადაკაფვა იყო, შემოდგომით, ან გაზაფხულზე ვერ მოიფიქ-რეს?
_ ახალი ხაზები გაჰყავთ, ყოველღამე რო შუქი ქრება, ეს ხეები გვიშველის?
მძღოლს კალათაში მყოფი მუშების მაგივრად ეზოდან გამოსულმა შუახნის ღიპიან-მა კაცმა გასცა პასუხი, რომელმაც ცაცხვს უგერგილოდ ახედა და სიგარეტს მოუკიდა.
_ რა ჯანდაბად გვინდა ეს ამხელა ხეები, ზედ გადავიდა სახლებზე.
კალათში მყოფმა მუშებმა ბენზინზე მომუშავე ხერხი ააღმუვლეს და ტროტუარის ის ნაწილი, სადაც მანქანა იყო გაჩერებული, ცაცხვის ტოტებით მოიფინა.
ფოთოლცვენამდე ცვიოდა ჩემი ბარათები.
არ გამიმართლა. ბედი უნდა ყველაფერს, ხიდან ჩამოვარდნილი კაცი უფრო ბედნიერი იყო, ვიდრე მე, რომელიც შორიდან შევცქეროდი ამ ყველაფერს და ვერაფერს ვაკეთებდი.
სხვა რამე სჭირდებოდა სიყვარულს, სხვა რამე, რაც მე მაკლდა. ვის უნდა გაეგო ჩემთვის ან ბარათების წამკითხველი ვინ იქნებოდა, რომელიც ასე საცოდავად ეყარა გზის პირას.
ვეღარ მოვითმინე, ღრიალი ავტეხე, გავიქეცი, მანქანაში ავუხტი მძღოლს, ყელში წა-ვუჭირე ხელები, ცოტაც და სული ამოუვიდოდა, თვალები გადმოკარკლა, ხავილი დაიწყო.
ამ წევა-გლეჯაში რაღაცას მიეჭირა ხელი, კალათა გაყანყალდა, მუშებს ბენზინზე მომუშავე ხერხი ჩამოუვარდათ. ყვირილი ატეხეს.
_ ხელი არ ახლოთ ამ ხეს, ხელი არ ახლოთ! თქვენი... _ ვყვიროდი და ახლა სახეში ვურ-ტყამდი გამეტებით ულვაშებიან კაცს. _ როგორ გაბედეთ, როგორ გაბედეთ, გეგონათ რო შე-გარჩენდით?!
მძღოლი უკვე გონებას კარგავდა, კალათი ისევ ყანყალებდა, მუშები კალათის მოაჯი-რებს საცოდავად ებღაუჭებოდნენ...
ეს წარმოსახვაში იყო, სინამდვილეში ნაბიჯიც ვერ გადავდგი. ხო გითხარი, სხვა რამ სჭირდებოდა სიყვარულს, რაც მე მაკლდა-მეთქი. ვაღიარე, ესეც ხო არ არის ცუდი.
29 ვარდობისთვისა, 2018 წელი
დიცი
ახალი სტატიები
გეგი კუხალეიშვილი - ღმერთკაცობრიობის მომავალი და სოციალისტური ფორმაცია 03:26ნინა ნენეა სამხარაძე - ლექსები 16:08გორვანელი - დემოკრიტეს ფილოსოფია 17:18ავთანდილ ყურაშვილი - ლექსები 17:17თორნიკე ღვინიაშვილი - Dicata matres 17:16თეიმურაზ ლანჩავა - ზამთრის თეთრი მერცხლები 17:15ნარი ჩხაბერიძე - ტერმინ „ჟამისწირვის“ განსაზღვრისა და მერმისთან ურთიერთკავშირისათვის 17:14დათო გაგოშიძე - არისტოტელეს შეხედულებები ხელოვნებაზე 17:11
ახალი ნომერი
პირადი კაბინეტი