ჩვენს შესახებ
პოპულარული
სტატიების არქივი
გამოკითხვები
რა ტიპის სტატიებს ისურვებდით ?
ზურა ოდილავაძე - ავტობიოგრაფია
საახალწლოდ ისე, რომ რედაქციაში იმ თვის ხელფასის აღებაც ვერ მოვასწარი, ხუთშაბათს, გვიან ღამით, მე, დავით ჩიჩუა, მოვკვდი. საღამოსკენ ჩაძინებულს გამეღვიძა, სიგარეტს მოვუკიდე, ღრმად დავანაფაზე, კიდევ... და გულის ტკივილმა ადგილზე გამაშეშა! თვალებდაჭყეტილი ჰაერს თევზივით ვყლაპავდი. ტკივილი მატულობდა. მალევე გონება დავკარგე და, როგორც აღმოჩნდა, გარდავიცვალე.რამდენად შედიოდა სიკვდილი ჩემს გეგმებში, ამაზე ერთმნიშვნელოვანი პასუხი არ მაქვს. ვგონებ, ცხოვრების მიზანი დავკარგე და ამიტომ გადავბარგდი საიქიოს. მართალია, ახალი წიგნების გამოცემა, წარმატება, ქალების ყურადღება და თვით სიყვარულის პროცესი დიდ სიამოვნებას მგვრიდა, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ ცხოვრება მწყუროდა, თუმცა ამ მიღწევებით ტკბობა მალევე ნელდებოდა და ჩემში ისევ გულის გამაწვრილებელი მოწყენილობა ისადგურებდა.
განსაკუთრებით 55 წლის შემდეგ შევამჩნიე, რომ ჩემი ცხოვრების ნელმა დინებამ გადატეხის ადგილს მიაღწია და სწრაფი ვარდნა იწყო. დროის სვლა აჩქარდა – წლები თვალის დახამხამებაში გადიოდა. ქრონიკულმა უფულობამ და ყოველდღიური ყოფის მოწყენილობამ სიცოცხლე მომაბეზრა, ხოლო ჩვენში გამეფებულმა „აბსურდულმა სიურეალიზმმა“, საერთოდ, ბოლო მომიღო – მე ცხოვრებისადმი სრულიად გულგრილი გავხდი და გავეცალე კიდეც მას. ინფარქტის გამო გულის გაჩერება კი, როგორც ამას სამედიცინო უწყებაში დაწერენ, მხოლოდ ბუნების მიერ გამოყენებული კონკრეტული მექანიზმი იყო და მეტი არაფერი. მოკლედ, ასე იყო თუ ისე, გარდაცვალების რუბიკონი გადავკვეთე. რაღაც დროის შემდეგ, ყოველგვარი გვირაბისა და მწვანე მდელოს გავლის გარეშე, გონს მოვედი. ჩემ წინ დოქტორი ფუკო იჯდა (მისი სახელი საიდანღაც ვიცოდი).
– სალამი, მეგობარო! – მითხრა მან, – კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება მარადისობაში! მაშ ასე, საქმეზე გადავიდეთ. მოკვდინების პროცედურა აუცილებლად ითვალისწინებს ავტობიოგრაფიისა და განვლილი ცხოვრების თქვენეული ვერსიის ჩაბარებას – წარმოიდგინეთ, თითქოს საკუთარ თავზე წერთ.
ფუკოს შევხედე, რაღაცის კითხვა დავაპირე, მან არ მაცადა და მომიგო: – ეს თქვენივე შემდგომი გარდასახვისთვის გამოგადგებათ.
მისი ტონი შეპასუხებას არ ითვალისწინებდა და მეც ,,აუცილებელი პროცედურის“ გავლას შევუდექი. დოქტორმა გამამხნევა:
– დაიწყე!.. ჰო, ბავშვობაზე უფრო ვრცლად, ჩვენ ხომ ბავშვობიდან მოვდივართ.
მეც დავნებდი და საბჭოური ბავშვობის სიძნელეების თხრობას შევუდექი: „დავიბადე 1954 წელს. სულ თერთმეტი თვისა ვიყავი, როდესაც სამხედრო ექიმი მამა კამჩატკის ნახევარკუნძულზე გაამწესეს. დანიშნულების ადგილამდე მგზავრობას მატარებლით თერთმეტი დღე და გემით კიდევ ხუთი დღე დასჭირდა. ფეხი მოქანავე მატარებელშივე ავიდგი. მას შემდეგ დავდივარ ბაჯბაჯით.
კამჩატკა – ეს არის ღვთის მიერ მივიწყებული მხარე, სადაც ნაფურთხი მიწაზე ყინულის ბურთულად ეცემა, რვა თვის განმავლობაში განუწყვეტლივ ბარდნის და თოვლის საფარი 2-3 მეტრს აღწევს; ეს არის დაწყევლილი მიწა, სადაც მუდმივი ქარიშხალი – პურგა, სიტყვა ,,ხილვადობას“ ყოველგვარ აზრს უკარგავს; იმ ქვეყანაში ყველა, ქალი თუ კაცი, რომ არ გაიყინოს, სამედიცინო სპირტს წამალივით იღებს და გაზაფხულზე დამდნარი თოვლის ქვეშ ასობით გახევებულ გვამს – «подснежник»-ს პოულობენ; ეს ჯოჯოხეთია, სადაც ერთი წელი სამწლიან სტაჟად გეთვლება, «за одичалость», სამმაგ ხელფასს გიხდიან და სახლიდან გამოსასვლელად თოვლში გვირაბის გათხრა გიწევს; იმხანად ეს იყო დიდი საბჭოური ციხე, რომელშიც ათიათასობით კატორღელს დილის ექვსი საათიდან ოქროს მაღაროებისკენ მიერეკებოდნენ; ეს არის ბედკრული ადგილი, სადაც ოცზე მეტი მოქმედი ვულკანი დამანგრეველ მიწისძვრას იწვევს და ნახევარკუნძულს ლავითა და ფერფლით ფარავს; მიუხედავად ყველაფრისა, აქ კორეელები არხეინად ცხოვრობენ და ძაღლის ჩასუქებულ ლეკვებსაც გემრიელად მიირთმევენ.
ის დრო გაჩერებული კადრებივით მაგონდება. პირველი სურათი, რომელიც სამუდამოდ დამამახსოვრდა: ოთხის ვარ, ძლიერი ქარბუქი; თავიდან ფეხებამდე შეფუთული და თოვლის ბურუსში გახვეული ციგაზე ვზივარ; ციგაზე გამობმული თოკით დედა აღმართში მიმათრევს; გარშემო მხოლოდ თოვლის გორაკებია. აგრეთვე მახსოვს ოთახი: ქოთანზე ვზივარ, მშობლები ჩემთვის უცხო, ქართულ ენაზე ჩხუბობენ.
ამგვარ წვალებაში ექვსმა წელმა განვლო, ჩვენი დაბრუნების ჟამიც დადგა. სწორედ იმ დღეს, როდესაც ჩვენი გემი კამჩატკის ნაპირს მოსცილდა, ვულკანმა „კლიუჩევსკაია სოპკამ“ კვლავ გაიღვიძა და დიდძალი ლავაც ამოაფრქვია, რასაც უძლიერესი მიწისძვრა, ნგრევა და მსხვერპლი მოჰყვა. ასე დასრულდა კამჩატკის ეპოპეა. აქვე უნდა აღვნიშნო, რომ შემდეგაც,
რაღაც ზებუნებრივი ძალა მუდამ წარმართავდა ჩემს ცხოვრებისეულ გზას... უკან რომ წამოვედით, ექვსის ვხდებოდი. გზად მოსკოვში გავჩერდით.
ეზოში გავედი და ქალაქის ქუჩებს გავუყევი. ჩემს გაუჩინარებას დიდი ალიაქოთი გამოუწვევია. როდესაც დედ-მამას დავუნახივარ, ჩემთვის არხეინად მივსეირნობდი, გარემოს ინტერესით ვათვალიერებდი და შემხვედრთ ვუღიმოდი. ტირილი არც მიფიქრია და შეშინებული მშობლების დანახვისთანავე სიცილით მოვმკვდარვარ. დედა იხსენებდა – იმდენად მხიარული და თბილი ბავშვი იყავი, რომ გცემდი, მაშინაც კი არ ტიროდი და მიცინოდიო. მეტად მონდომებული და ინიციატივიანიც ვყოფილვარ, რასაც შემდეგი ეპიზოდი ადასტურებს: ადრე გაზაფხულზე მამას ნაწილიდან 5-6 ჯარისკაცი მოუყვანია და მშობლებს, მათი დახმარებით, ბოსტანში ჯერ ბუდეები ამოუთხრიათ, შემდეგ ისინი ნაკელით ამოუვსიათ და დღის ბოლოს პომიდვრის ნერგები დაურგავთ.
დაღლილი მამაკაცებისთვის დედას სუფრა გაუწყვია. ვახშმიდან გარეთ გამოსულ სტუმრებს კი მე ნაკელში ამოგვანგლული დავხვედრივარ. 500 ნერგი პომიდორი სათითაოდ ამომიძირკვავს და საგულდაგულოდ უკან, ყუთებში, ჩამიწყვია.
მთელი დღე შემეძლო, სათამაშოების გროვასთან ვმჯდარიყავი და ხშირად თურმე იქვე, ქოთანზევე, ვიძინებდი. თავისუფლებისთვის მებრძოლის სულიც მქონია – მამის მიერ გაშენებულ კურდღლების მეურნეობაში შევდიოდი და ყურცქვიტებს გალიის კარს ვუღებდი, ხოლო დასასჯელად მოცვენილ მშობლებს კვლავ მხიარულად ვუცინოდი და ვუცინოდი... გადათეთრებული, ქარბუქის ბინდში გახვეული კამჩატკისა და ნაცრისფერი მოსკოვის შემდეგ, გაფერადებული სამყარო მხოლოდ საქართველოში აღმოვაჩინე. მეხსიერებაში სამუდამოდ ჩამებეჭდა: ყვითელი მზე, ცისფერი ცა, ბაბუას ეზო, ხასხასა მწვანე ბალახი, ხეხილის ბაღი, ვაზი და შავი ყურძნის მტევნები.
დიდად არც საბავშვო ბაღის მომვლელები მწყალობდნენ, რადგან ,,წყნარი საათის“ დროს თვალებს პირველი ვახელდი და ბოხი ხმით ყველას ვაღვიძებდი. ამასობაში დაც გაჩნდა...
დილაა. გავიღვიძე. უმცროსი და გვერდით მიწევს. უნდა გავაწვალო. მიყვარს თამრიკოს კივილი. „გინდა მაგარი ფოკუსი – ღუმელზე დავჯდები?“. თამრიკო – „ააა! დედაა!“. მივდივარ ღუმელთან. თამრიკო – „ააა!“. ტრუსი ჩავიწიე. თამრიკო – „ააა! დედაა!“. დავჯექი! თამრიკო – ,,ააა!“. მე – „უუ! ვააა!“. დედას ღუმელი ადრიანად აუგიზგიზებია, რის შესახებაც თამრიკოს სცოდნია. მაგრად დავიწვი. დედა შემოვარდა. სიმწრისგან კრიჭა შემეკრა, ხმას არ ვიღებ. მაინც მცემეს. ნახევარი საუკუნის შემდეგაც ვერ გავიგე – რა დავაშავე?
მეზობლად ვარ. სადილი იწყება. ნიგვზიანი ხარჩოა. ღომს არიგებენ. დიდ გობს დავადექი. ოხშივარი ასდის. ვყნოსავ. მეზობლის ბიჭი იქვეა. მერვე კლასელია. ფეხი გამომდო. მთელი სახით ღომში ჩავვარდი. საშინლად დამეწვა. კანი გადამძვრა. ტკივილი. ისევ მცემეს. მიზეზი კვლავ ვერ გავიგე. რთულია საბჭოური ბავშვობა. მშობლები ნასრედინის მტკივნეულ იგავს მიამბობდნენ: „მოლას შვილი წყლის მოსატანად უნდა გაეშვა. სანამ დოქს გაატანდა, მანამ სცემა. რატომ ურტყამდიო? დოქის გატეხვის შემდეგ გვიანი იქნებოდაო“. ასეთია ტოტალიტარული აღზრდის წინმსწრები მეთოდი.
– კარგი, საკმარისია, ასე დავწვრილებით მოყოლაც არაა მიზანშეწონილი. შენ თხრობასთან ერთად, იმ პატარა ბავშვად იქცევი და ამისგან ტკბობაში ვარდები, გული გიჩუყდება და მთელ ბავშვობას ერთიანად აღწერ. ჩვენი მიზანი კი საპირისპიროა – მოყოლასთან ერთად, ბავშვობის სამუდამო დავიწყება.
– ერთიც რა, გთხოვ!
– მიდი, ნება შენია, მე, უბრალოდ ხმამაღლა ვფიქრობ.
– მოგიყვები იმის შესახებ, როგორ აღმოვაჩინე სამყაროში ტყუილის არსებობა და რამდენად გაუგებარი იყო იმხანად ჩემთვის მისი დანიშნულება. პირველი, რაც დამამახსოვრდა – მშობლების გულისტკივილი, მათ მიერ ,,კამჩატკაზე“ ხუთი წლის განმავლობაში ნაშრომ-ნაჯაფის წყალში ჩაყრის გამო. „მთელი ცხოვრებისთვის“ ნაყიდი ტანსაცმლისა თუ სხვა საყოფაცხოვრებო ნივთების მაგიერ, კამჩატკიდან სიმინდითა და ქვებით ავსებული კონტეინერები მივიღეთ.
შემდეგ, მეზობელი გრიშა კვიცს მპირდებოდა, ოღონდ თოკი არ მაქვს და მომიტანეო. სახლში მივრბოდი, ბაბუას თოკს ვევედრებოდი. ის კი ღიმილით მპასუხობდა, ნუ დაუჯერებო. ეს „ჯადოსნური“ შემოთავაზება რამდენჯერმე განმეორდა და გული ძლიერ მატკინა. გრიშას სადისტი დედას რო შ...ცი მე! საბოლოოდ კი, ადამინების რწმენა ამ შემთხვევის შემდეგ დავკარგე. დაწყებითი კლასების მოწაფე ვარ. უნივერმაღის ვიტრინაში ახალთახალი სპორტული ველოსიპედი „Чемпион“ გამოდგეს. გაგიჟებულმა სახლში მივირბინე და ეს წარმოუდგენელი სიახლე დედას ვახარე. დამპირდა, თუ სასწავლო წლის ბოლოს ყველა საგანში ხუთები
გამოგყვება, ველოსიპედს გიყიდითო. გაასმაგებული მონდომებით ვმეცადინეობდი! ყოველდღე, გაკვეთილების შემდეგ, ჩემი ოცნების ველოსიპედის სანახავად მივიჩქაროდი, მეშინოდა, არ გაეყიდათ. მაღაზიაში შევდიოდი და ხარის რქებივით დაგრეხილ საჭეს ვეფერებოდი. პირობა შევასრულე და ოჯახურ საბჭოზე – გვეშინია, მანქანა არ დაგეჯახოსო. არა ვიღაცამ, არამედ თვით საყვარელმა დედ-მამამაც გადამაგდო! დღემდე მახსოვს...
ამასობაში, მამამ სმას უმატა, დედამ კი ჩემს ცემას. ამოქმედდა ტოტალიტარიზმის ფუძემდებლური პრინციპი – ,,შიში და თანხმობა”. ჩვენ ყოველდღიურად საკუთარ მანკიერებას გვახსენებდნენ და, შედეგად, უკიდურესად დაბალი თვითშეფასებით გვაჯილდოებდნენ. ყოველივეს საბჭოური სექსუალური აკრძალვები და გარდამავალი ასაკი დაემატა. მე ხალისიანი განწყობა ვეღარ შევინარჩუნე, დავნებდი და ბუნებით გულთბილი, მხიარული არსება, საკუთარ თავში ჩაკეტილ, მარტოსულ მოზარდად გადავიქეცი.
უკვე ბავშვობის გახსენების პროცესში გარკვეული შვება ვიგრძენი. შემდეგ, ზრდასრული ასაკის დადგომასთან ერთად, სიმსუბუქემ იმატა. თანდათან პიროვნულ თვისებებს ვკარგავდი და სამყაროს ნაწილი ვხდებოდი. ეს, საკუთარი „მესგან“ დაცლის პროცესი, მეტად მათავისუფლებდა – აღარც სირცხვილის გრძნობა მაწუხებდა, პასუხისმგებლობის მძიმე ტვირთიც თანდათან მოვიხსენი. იმ მიწიერი ცხოვრებისგან განსხვავებით, როდესაც „მეს“ ტანჯვითა და ტკივილით იმეტებ, აქ იგივე პროცესს, პირიქით, აღუწერელი გამჭვირვალობის გრძნობა მოჰქონდა. თხრობასთან ერთად, ჩემში ცხოვრების ეტაპი კვდებოდა და ფუკოში დაწერილი ტექსტის სახით გადადიოდა. ფუკო, თითქოს ჩემი „მე“ იყო, რომელიც მკითხველთან უნდა დარჩენილიყო; ის გახლდათ ჩემი დატოვებული „მეების” კრებული, რომელთაც გველის ტყავივით ვიცვლიდი და მორიგი პერანგის მობერების შემდეგ კვლავ თქვენთან ვტოვებდი. მარადისობა ჩემში შემოდიოდა და მე მისი ნაწილი ვხდებოდი, ხოლო თქვენთვის ჩემი სუბსტანცია ქრებოდა. დღეს კი ქვაში ვარ, ჰაერში, მიწაში...
დოქტორმა ფუკომ სიგარეტის ყუთი ამოიღო, ჩემთვის არც შემოუთავაზეაბია, ისე გააბოლა: – მეგობარო, დაწერილ სიტყვას აუცილებლად მიჰყვება ის ენერგეტიკა, ის განწყობილება, რომლითაც ეს სიტყვა ავტორის მიერ იმ კონკრეტულ მომენტში დაიწერა. იგივე ხდება, მაგალითისთვის, ,,მესენჯერით“ მიმოწერის დროს. ჰო, გავერთეთ, გავაგრძელოთ. სიგარეტის მოწევა როდის დაიწყე?
– ეჰ, ფუკო, ცხოვრების ეს ეტაპიც სიგარეტის წვასთან ერთად დაიფერფლა.
წლები, წლები, ხომ იცი... მესამე კლასში გემო გავუსინჯე ბაბუას თამბაქოს და წითელ, აყროლებულ „პრიმას”. მალევე მამის პიჯაკის ჯიბიდან მოპარულ „Philip Morris-ზე“ გადავედი – ყავისფერი პლასტმასის ყუთი ძალზე მომნუსხველად გამოიყურებოდა! ამ დროიდან მოყოლებული, აკრძალული ხილის კვლევა, დამალულისადმი უზომო ინტერესი და კლეპტომანიაც კი ჩემი ცხვორების წესად იქცა. მე ისტერიულად ვაღებდი დაკეტილ კარადებსა თუ უჯრებს, ვიქექებოდი საგულდაგულოდ გადამალულ ოჯახურ ოქროულობაში, ფრჩხილის გრძელი ქლიბით ყულაბიდან საათობით ვაძვრენდი და შემდეგ უკან ვყრიდი რკინის მანეთიანებს.
მავნე ჩვევების დაგროვებასთან ერთად, ჩემში სექსუალური ხან ევოლუცია, ხანაც რევოლუციაც მიმდინარეობდა. პოლიგამიური სასიყვარულო ფსიქოზი ბავშვობაშივე დამეწყო. 10-12 წლისას თავდავიწყებით მიყვარდა ყველა ხუთოსანი კლასელი გოგო. ისინი დღესაც ცხადად მახსოვს: პუტკუნა, თეთრბაბთებიანი ოლია დ.; გაბერილლოყება, დიდთვალება, ნაზი რიტა ჯ.; მაღალი, გიშრისფერთმიანი, ხმელი, დაკუნთული ფეხებით, ლიუდა კ.
... მახსოვს მათი სიარულის მანერაც კი: ოლიას მძიმე, ბაჯბაჯა სვლა; რიტას ჰაეროვანი ნაბიჯი ფეხის წვერებზე; ლიუდას ბალერინასავით გარეთ მიმართული ტერფებით ნარნარი. ამას გარდა, ვგიჟდებოდი უმცროს პიონერხელმძღვანელზე, სვეტა დ.- ზე და მის მომნუსხველ ბორცვებზე, ხოლო დიდტუჩება, ქერათმიანი, ცისფერთვალება უფროსი პიონერხელმძღვანელი ფაინა, რომელიც იმხანად ასაკოვან და ამიტომ მიუწვდომელ ქალღმერთად მიმაჩნდა, უკიდურეს სასოწარკვეთაში მაგდებდა. ჩემში ეს ვნებათაღელვა მიმდინარეობდა კლასის დამრიგებლის შვილის, ნადია გ.-ს თავდაუზოგავი, ეჭვიანობითა და ტკივილით აღსავსე სიყვარულის ფონზე, რომელსაც გონების დაკარგვამდე მივყავდი და ყველა სხვა ლტოლვას ფარავდა. მამის ნაჩუქარმა „რობინზონ კრუზომ“ საბოლოოდ დამღუპა. გამუდმებით ვოცნებობდი, სიზმრადაც კი ვხედავდი, როგორ დაკბენდა ჩემს უსაყვარლეს ფერიებს საშინელი ბუზი ცეცე და მათ „აფრიკული ციებ-ცხელება ქუ“ ეწყებოდათ. ამ დროს მე, ერთადერთი ერთგული მიჯნური, მამაც მშველელად ვევლინებოდი მათ, სასიკვდილო სასთუმალზე მიგდებულთ, თავს ვევლებოდი და ნაზად, მოსიყვარულე ხელით ვადებდი შუბლზე ცივ საფენებს. ასე იწყებოდა ჩვენი საუკუნოვანი სიყვარული... სიზმრად ჩემი ოცნების ობიექტები პერიოდულად იტეხდნენ ფეხებს, მათ თავს ესხმოდნენ ბოროტი ყაჩაღები და, ისევ და ისევ მე, უკიდეგანო ოკეანის ტალღების, შტორმის მიუხედავად, კარაველის ცხვირზე წინმდგომი, კამზოლში და თეთრ, მაღალყელიან წინდებში გამოწყობილი, გვერდზე გამოჩრილი ხმლით მივცურავდი მათ გამოსახსნელად.
მეექვსე კლასისთვის ჩემში აბობოქრდა ტაიფუნი, დაიწყო უნებლიე „მიწისძვრები“! წარმოუდგენლად მიზიდავდა ბიძაჩემის მიერ ამერიკიდან ჩამოტანილი მწვანე ავტოკალამი, რომლის გადატრიალებისას ორი დიდმკერდიანი, ქერათმიანი ლამაზმანი შიშვლდებოდა. შემიყვარდა მოკლეკაბიანი ფრანგულის მასწავლებელი დარინა, რომლის გამოც წინა მერხზე გადავჯექი და კალამს გამუდმებით ძირს ვაგდებდი, რომ შემდეგ, თითქოს კალმის ასაღებად, ქვემოთ ჩავმძრალიყავი და თვალი შემერჭო მის სქელ, ოდნავ შეჭმუჭნულ თეძოებში. ხელოვნურმა და უნებლიე „მიწისძვრებმა“ იმატა და რიხტერის შკალით ათ ბალს მიაღწია! მერხებს შორის დაჭერობანა, თეთრბაბთიანი კლასელების მკვრივი ძუძუები და მოკლეკაბიანი მასწავლებლები სასტიკ ნდომას კიდევ უფრო აუტანელს ხდიდა. მეშვიდე-მერვე კლასისთვის, როდესაც თეთრი პერანგის გულისჯიბეს ,,დაისის” უკვე პირადი, გახუნებული წითელი ყუთი ასხივოსნებდა, გადამრია პოლონელი ებრაელი ფიზიკის მასწავლებლის უაღრესად ფაფუკმა ტრაკმა. ვერ მოვითმინე. შესვენების შემდგომი ჭყლეტვისას ნაზად მივადე გავაზე ხელი და გავშეშდი. დროთა სვლა შეწყდა! ახლაც მახსოვს ცომისებრი სირბილე, რომელშიც ჩაეფლო ჩემი მტევანი.
საცხოვრებელი სახლის სხვენი გახდა ჩემი და ეზოს ბიჭების ხშირი შეკრების ადგილი. აქ მიდიოდა გინებაში დახელოვნება, შაირობა, სიგარეტის წევა და კოლექტიური ნძრევა. ერთი იმდროინდელი ეპიზოდი: მე და გია მარტოდმარტო დავრჩით სხვენზე. სიგარეტს ვეწევით. გია ოდნავ უფროსია. ჯიბეში იქექება. საღეჭი რეზინა „ჩიკლისის” თეთრ ფირფიტას იღებს, მჩუქნის და მთავაზობს: „მოდი, კუტუს თავს უკან შეგიყოფ, კაი?“ შემეშინდა. მეხვეწება. არ ვთანხმდები. გამოვიქეცი. „ტოტალიტარული დეიდების“ სიბრძნემ მიშველა, ვიცოდი: „ჯერ „ჟუვაჩკას” დაღეჭავ, მერე სიგარეტს გააბოლებ და ბოლოს, გაბოზდები კიდეც“.
დადგა მერვე-მეცხრე კლასის გარდამტეხი ხანა. თბილისური ზაფხულია. ბირჟაზე „ძველი ბიჭები“ მოცისფრო-ლურჯ „Levi Strauss-ის“ ან უკანა ჯიბეებზე ოქროსფერელვებიან „Super Rifle-ისა“ და „Wrangler-ის“ ჯინსებში. თემურა, ჭიჭყინა, ნუკრია, პავლიკა... მუდამ კაიფში, წელში მოხრილნი, სველი ცხვირსახოცით ხელში, ჩამყაყებულ საბჭოურ საზოგადოებას ხმამაღლა აგინებენ, მათი ყველას ეშინია, მილიციასაც, რომელსაც მაინც გაურბიან. დანებით დადიან, „საკაიფოდ ბაზრობენ”, ყველაზე ლამაზი გოგონები მათ ეტრფიან. ამიერიდან ჩემი ოცნება ასეთია: ყველა ძალით ვეცადო, ოდესმე მაინც მივაღწიო მათი მანერების, ჩაცმულობის, გამბედაობისა და მომხიბვლელობის სიმაღლეებს.
ამ დროისთვის, ანუ მერვე კლასისთვის, დეიდაჩემის უჯრაში ნაპოვნმა „ნოქსირონის” ვარდისფერმა ფლაკონმა მიიპყრო ჩემი ყურადღება. ასეთივე ცხოველი ინტერესი აღძრა სხვა ფერადმა ტაბლეტებმაც: წითელმა „ციკლოდოლმა“, მწვანე „ელენიუმმა“, ყვითელმა „ლომპარკინმა“ და თეთრმა „სედუქსენმა“. დანარჩენში, ორი-სამი წლით უფროსმა მეზობელმა და იმ დროისთვის უკვე გამოცდილმა მორფინისტმა, ბესიკამ გამარკვია.
მეცხრე კლასის დამთავრება ლურჯი „კოსმოსით” აღვნიშნე. „მეიდნის“ პლანმა გაახალისა დაგუბებული კომუნისტური ყოფა. მეგობრებთან ერთად დავიწყეთ ტაშკენტში, სამარყანდში, ბუხარაში ფრენა, გავეცანით ფერგანის ხეობასა და „ატომნი“ პლანის ჯიშებს. „მაცანის“ ყავისფერი თუ ღია მწვანე მჭადები ჩემი მუდმივი თანამგზავრი გახდა. „ჩაის სახლი“, „ფრანციას” ნამცხვრები, შეუკავებელი სიცილ-კისკისი და მადიანი ჭამა.
მეათე კლასი ოქროსფერი „ივერიის“ დეფიციტური სიგარეტის ყუთით დავხურე. ხელთქმნილი „მიწისძვრები“ გრძელდებოდა, სექსი კი ძლიერ აგვიანებდა – სოციალიზმისა და საქართველოს გამო. და აი! და აიი-ი-ი, საუკუნოვანი ოცნება აღსრულდა! არის! საზაფხულოდ, მისაღები გამოცდების ციებ-ცხელების წინ, სასტუმრო „საქართველოში” ათმანეთიანი „რუსი“ მეძავები შემოფრინდნენ. დავ-კაც-დიიიი! პირველ ქალს, ფულის გარდა, „აპოლონ-სოიუზის“ ყუთიც მივართვი.
სამედიცინო ინსტიტუტში ჩავაბარე და ძმაკაცებთან ერთად ვოლგოგრადს გავემგზავრე. ბევრი ვიჩხირე, ცოტაც ვიჟიმავე.
სამედიცინო ინსტიტუტში ყველას ერთად, მთელ კურსს, ერთი გოგო გვიყვარდა და ის, რაღა თქმა უნდა, ცკ-ს პირველი მდივნის, ვასილ პავლეს ძე მჟავანაძის შვილი გახლდათ. პირველ კურსზევე მორფინის 1% და ომნოპონის 2% ამპულებს შევასკდი შუბლით... ერთმა დედამოტყნულმა მოათრია ორ მანეთად და დააყოლა – აიღე, ნაშებს უპრობლემოდ შეაბამო. შემდეგ „რესპუბლიკურში“ ინტერნატურა. საორდინატოროს სიმყუდროვე ნაზ პრომედოლ-ფენტანილ-კოკაინის კოქტეილში ჩაიძირა. მეგობარმა მერვე სართულიდან უკრა თავი, გავფრინდებიო... ვერ შეძლო, დაენარცხა საავადმყოფოს ეზოს რუხ, ხორკლიან ასფალტზე. ბარძაყის ძვლები ბეჭებთან ფრთების მაგიერ ამოებურცა.
არც მე ვაკლებდი ხელს. რესპუბლიკურის მეთორმეტე სართულზე ობობასავით დავცოცავდი – გარედან, ფანჯრის რაფებით. საბურთალოს ცივი ქარი, თეთრი ხალათის ამაყად აფრიალებული აფრა, შიში...
– აი, ახლა კი ატრაკეებ! მეთორმეტე სართული რა ამბავია?! ნუ სიაბანდობ!
– რა, არ გჯერა? გეფიცები, „რესპუბლიკურის“ კედელზე რაინქოლდ მესნერივით, „სტრახოვკის“ გარეშე, გარედან დავცოცავდი! ამაზე „იმპერიის ორსულობაში“ დავწერე კიდეც: მთავარი მედდის სეიფები, მორფებით სავსე, რამე. ლომკა რას არ გაგაკეთებინებს?! შენ რა იცი... თანდათან სუნთქვის, კვების და სექსის ადგილიც მორფმა დაიკავა.
დოქტორმა საგრძნობლად მოიწყინა, თუმცა მაინც მამხნევებდა. ერთხელ, მილიციაში დაკითხვის დროს გამოჩენილი სიმტკიცის შესახებ თხრობისას, წამოიძახა კიდეც: „ვაა, საღოლ შენ, ქურდულად მოქცეულხარ!“. ამ ფუკოსი ვერ გავიგე. ის ლიტერატურაშიც ერკვეოდა, ექიმობაშიც, ძველი ბიჭიც იყო, წესიერი კაციც... ალბათ ყველაფერი ერთად, როგორც ყველა ადამიანი?
– ფუკო, სასტიკი დრო იყო, დახუთული, მახინჯი. აი, უყურე, რა გითხრა, საბჭოური ბედნიერების საოცნებო ფორმულა ასეთი იყო: „ყ...ეც მუ...ში და სულიც სამოთხეში“. რას მიბრძანებ, ეს ნორმა გამეზიარებინა?!
– ჰო, რა ვიცი... თუმცა ეს ნარკომანიას მაინც არ ამართლებს. არ ვიცი, ვერ გეტყვი...
– ფუკო, ჩემი მდგომარეობა გაისიგრძეგანე, დაიჯერე, ყველაფერი დაკავებული იყო, ყველა ხვრელი ამოქოლილი! ელიტარული კლანები, ფეოდალები, ქურდები... ისტორიკოსები სიმართლეს გვიმალავდნენ, არ ვიცოდით რუსული ოკუპაცია, 21 წლის თებერვალი, აზრზე არ ვიყავით, ვინ იყო ქაქუცა... ასეთივე მწერლები, რეჟისორები, რომელთაც ქართული კულტურის მომავალი ათეულობით წლებით მიითვისეს და დაამახინჯეს. დღესაც ამ ხალხს მივაგებთ პატივს. შევარდნაძე დედამოტყნულის გამოჩენისას აღფრთოვანებულნი ფეხზე ვდგებით და ტაშს ვუკრავთ! ეს საზოგადოება საკუთარ თავს არ სცემს პატივს! ისინი „სიმართლის დასასრულის“ ეპოქიდან არიან!
ახლა, რაც შეეხება კონკრეტულად ნარკომანიას... ჩვეულებრივი მშვიდი ცხოვრება, ბოსელში გასასუქებლად შემწყვდეული საქონლის არსებობას, პირუტყვის ყასბის დანის მოლოდინს დაემსგავსა. 60-იანი წლების დასაწყისში, „რკინის ფარდის“ ავლით, დასავლეთიდან დაიწყო ინფორმაციის შემოდინება: როკი, ჯინსები, ჰიპები, გრძელი თმები, ნარკოტიკები... იმხანად წამალი, კოლექტივიზმის რეალობისგან გაქცევის, პროტესტის ფორმა გახდა. ნარკოტიკი იყო ანემიური ყოფის სისხლით ავსება, სევდიანი ერთფეროვნებისგან გაქცევა, მუდმივი რისკი და გაგიჟების პირას მისვლა. მიზიდულობის კანონის სიმსუბუქით უარყოფა... შემდეგ ნარკომანია ცხოვრების წესად იქცა. ეს უკვე იყო არსებობა სიცოცხლისა და სიკვდილის ზღვარზე, თავისუფლებასა და ციხეს შორის, „კაი ბიჭობისა“ და უსინდისობის შერწყმით... გაზრდილი დოზის მოპოვება სულ უფრო ჭირდა... ნარკოტიკი დასალევმა ჩაანაცვლა – უსიამოვნომ და მაინც თრობის მომგვრელმა, თავისუფალი და შფოთიანი ცხოვრების წყარომ. ოღონდ არა სიმშვიდეს! ბრძოლა საბჭოეთის დაგუბებულ ჭაობში ჩაფლას! სიკვდილი სჯობს უღიმღამო გდებას! კაშკაშა წვა დაფერფვლით დასრულდა...
– მაგრად გაქვს აკრეფილი საბჭოეთზე, აი! მოდი, იცი, სანამ გააგრძელებ, ერთს გეტყვი: ყველა ელიტარული კლანისა და დახურული სექტის დედას შე...ცი მეც! გეკადრება, ძმაო – ლიტერატურა მკვდარია, თუ მასში მხოლოდ ესთეტიკური ტკბობაა და ის არაა გაჯერებული რეალობისადმი მძვინვარე პროტესტით! ჯიგარი ხარ, სწორად უბერავდი. უბრალოდ, ხომ იცი, ახლანდელი როლი მავალდებულებს, ოდნავ თავშეკავებული ვიყო... მოჰყევი, ბოლოსკენ რა იყო. ბარემ ეგეც შეუბერე და ვხედავ, მარადისობისთვის უკვე მომწიფდი, თითქმის მზად ხარ!
– სად გავჩერდი? აა, ჰო... მოკლედ, ექიმი ვარ, მოდის მოთხოვნების თანახმად, უფილტრო სიგარეტზე გადავედი. ჯიბეს უფილტრო „Camel-ის“ ყვითელი ან „Gitan-ის“ ლურჯი ყუთი ამშვენებს. პარალელურად იყო რუსთავი მარნეულით, კიროვაბადი ყაზახით, ორჯონიკიძე ნაზრან-აჩალუგით და კახეთი ბელაქნით: „ნოქსირონ-ატ კაშლია“ – რწყევით; მორფის „სირეცი“ – პრიხოდში თავის გახეთქვით; ოპიუმი – სიცხით და აგდებით; დაანგიდრიდებული ოპიუმი და ჰეროინი – საშინელი ლომკით; პერიოდული „სასწრაფო დახმარება“ – ნორფინით ან სუბუტექსით, იშვიათად – მეტადონით. სულ მთლიანობაში – ერთი დიდი, გაუთავებელი ლომკა. აბსტინენცია – გაყინულ სივრცეში და გაჩერებულ დროში ჩამოკიდება, ცივი ოფლით, ხშირი პოლუციებით. სრულფასოვანი სექსი გაქრა, ის ჰეროინმა შეიწოვა.
მოსკოვში დავიცავი საკანდიდატო დისერტაცია. ბაზრები, თათრები, ჩხერა. როგორც იქნა, მოვიდა „პერესტროიკის” და არყების დამანგრეველი ეპოქა! „საბჭოელ გოლიათს“ დასავლეთთან შეჯიბრში თიხის ფეხები მოეკეცა! ჯიბეში – მწვანე ოქროსფრით „Marllboro Ligths“. დაიწყო „უპარაშუტო ვარდნა“. სამოქალაქო ომი, „ზვიადისტები“ და „მხედრიონი“, გაუთავებელი არყის სმა, გადასხმები, „ესპერალეს“ ჩაკერებები, ხშირი ავტომატიანი „რაუნდები” ნარკოლოგიურში მოთავასებით, მტკივნეული მილიციებით, ბევრი ცემით და ნარკოტიკის ჩადებით, სასამართლოებით და სამწლიანი პირობითებითი სასჯელებით – 3-5 ათას დოლარად კბილებში „უმწიკვლო ჩეკისტებს“. გახანგრძლივებული სიკვდილი, სეფსისის ცენტრი, სიცხე მუდმივად 39, ცახცახი, ც-ჰეპატიტი, ციროზი, სითხე მუცელში – ასციტი...
– მაიცა, შეჩერდი, ძალიან წააყარე! ახალი ზეადამიანის დაბადების შესახებ უფრო დეტალურად – რა იყო, სიკვდილს როგორ გადაურჩი?
– არ გინდა, ძმაო, „ზეადამიანები“ და ირონია!
– მე არა, ნიცშე წერს: „სრულყოფის, თუ გნებავს, ძლიერი პიროვნების ჩამოყალიბების პროცესში, მძიმე სენი და დიდი ტკივილი გადამწყვეტი ფაქტორებია“ – ამიტომ ვახსენე...
– ძალიან გამიჭირდა, დღეს ვერც კი ვიჯერებ – ნუთუ ყოველივე ეს მე გადავიტანე, შევძელი?.. დაიწყო თვითმკვლელობაზე ფიქრი, ორ-სამჯერ სხვის დასანახავად, „ბრიტვით“ ვენები გადავიჭერი. სულ მოკლე ხანში გავხდი საშინლად აგრესიული „ალკაში“. სამსახური მივაგდე. გადიოდა წლები. დღეში სამოც ტაბლეტამდე სიბაზონ-რელანიუმ-როდედორმ-ფენაზეპამს ვიღებდი, ტრამალთან და სპირტთან ერთად! ისე მაგრად ვთვრებოდი, რომ ხშირად სახლამდეც ვერ მივდიოდი და ქუჩაშივე ვიქცეოდი. გავხდი ჩვეულებრივი „ბომჟი“. ამ დროისთვის უკვე ვიყავი ოთხჯერ ნასამართლევი ნარკომანი, რომელიც 15-ზე მეტჯერ იწვა „მეჩნიკოვის” ნარკოლოგიურში.
ჯანრთელობასთან თამაში კატასტოფით დასრულდა! 1998 წელს, ლოგინად ჩავვარდი, ძლივს ვსუნთქავდი. იყო თვეობით მკურნალობა ინფექციურ საავადმყოფოსში, კისერში გაყრილი კათეტერებით გადასხმები და... ისევ ჩხერვა, ისევ საავადმყოფო. 1998 წლის ბოლოს, 44 წლისა, საავადმყოფოდან გამომწერეს, როგორც მომაკვდავი. „დასალოცი სიტყვა“ დედას მისმა აკადემიკოსმა ბიძამ გამოაყოლა: „ჩემო კარგო, ია, რაოდენ დასანანიც უნდა იყოს, ჩვენი ბიჭი მალე, სულ ერთ-ორ თვეში, გარდაიცვლება... წაიყვანე სახლში, ბარემ საკუთარ საწოლში დალიოს სული. შენც ნაკლები სირბილი და ხარჯი მოგიწევს“. ასე დამდეს საკაცეზე და წამომათრიეს სახლში. დიდ ოთახში მომათავსეს, სადაც ვიწექი, ველოდებოდი სიკვდილს და საკუთარ პანაშვიდებს ვეჩვეოდი... გავიდა წელი, ორი... გაუნძრევლად წოლაში დადგა მესამე, 2000 წლის ზამთარი... სამი წელი ლოგინად, სიკვდილთან ერთად გაუნძრეველი გდება... დაა-ა... მე სიკვდილი გადავიფიქრე!.. მისუსტებული, საშინლად გამხდარი ავდექი და უახლოეს ტაძრამდე ძლივს მივლასლასდი. შემდეგ იყო მედავითნეობა, მონასტერი – გერგეთის სამება. ეკლესიაში სულ 6-7 წელი დავჰყავი. ბოლოს თბილისს დავუბრუნდი, ვმუშაობდი, ვწერდი. 2001 წლის დასაწყისშივე სრულიად შევეშვი როგორც წამალს, ისე ალკოჰოლს. იმ დროიდან პლანიც კი არ მომიწევია, ერთი ჭიქა ლუდიც კი არ დამილევია. ასე დავანებე თავი წამალს და შევუდექი ყოველდღიურ ცხოვრებას. ამჟამად კი შენ გესაუბრები...
– ეკლესიაში რატომ არ გაჩერდი? რას ერჩი ანაფორიან დამრიგებლებს?
– მოკლედ, ერთი სიტყვით მოგახსენებ: „რაც ერი – ის ბერი“. გარეთ – მუდამ „მართალი“ ელიტარული ავტორიტეტები, ეკლესიაშიც იგივე – „უცდომელი ეპისკოპოსები“. მოკლედ, ფარისევლობა – ეს არის ნიღაბი, რომლის უკან იმალება ტოტალიტარული საზოგადოება!.. ან ფარისევლობავ, ქართველების კისერზე გამობმული ლოდი უნდა გერქვას შენ!
– გასაგებია, გამართლება ყველაფრისთვის გაქვს... ღმერთის არსებობის გჯერა?
– გაჭირვების ჟამს – მიწაზე განრთხმული მორწმუნე ვხდები, დალხენისას კი ღმერთი მავიწყდება და მორიგ წარმატებას საკუთარ ძლიერებას ვაწერ. წეს-ჩვეულებების მექანიკურ აღსრულებაზე დამყარებული ,,ტაძრული რწმენა“ უკვე გავიარე – ეს ადამიანის სულიერი განვითარების მხოლოდ საწყისი ეტაპია, რომელზეც დიდი ხნით შეჩერება არ ღირს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, რწმენა თავის კარიკატურად – კერპთაყვანისმცემლობად იქცევა, ხოლო თვით მორწმუნე – გაამაყებულ კერპად.
– უფრო კონკრეტულად, ის არსებობს?
– იცი... უნდა ვაღიარო, გამოცდილების დაგროვებასთან ერთად, მივხვდი, რომ რაღაც ზებუნებრივი ძალა თუ ვიღაცის „ხელი“ აშკარად განაგებდა ჩემს ბედ-იღბალს – ამაში არ შეიძლება არ დარწმუნდე, თუ მძიმე, განსაცდელებით სავსე ცხოვრებისეული გზა გაქვს გავლილი... თუმცა ჩვენი ცოდნა გალაქტიკის უსასრულობაში იკარგება... ვინ რა იცის ამ სამყაროს შესახებ?! რა თქმა უნდა, არავინ, არაფერი! ზოგიერთი მხოლოდ იჩემებს, რომ იცის...
– და მაინც?!
– ვიცი, მეტყვი, ღმერთი გონებით არ შეიცნობა, ის მხოლოდ გულით შეიძლება ირწმუნოო. დიახ, ვიცი, გეთანხმები კიდეც, და მაინც, მირჩევნია, რომ გონება და გული ასეთ შეურიგებელ წინააღმდეგობაში არ იყოს ერთმანეთთან...
– კარგი, ვნახოთ... მიპასუხე, რატომ დაიწყე წერა?
– ჩემო ფუკო, ყოველდღიურობის წნეხი მეტად დამთრგუნველია და, ამ თვალსაზრისით, შემიძლია, ვაღიარო: ვწერ, რათა ყოველივეზე არ ვიფიქრო. მართალი გითხრა, თან ძალიან მეჩქარება, მე ხომ ნახევარი საუკუნე გავაცდინე და უნდა მოვასწრო, სათქმელი ვთქვა! დღედაღამ ვფიქრობ, მსიამოვნებს აზროვნების და მიგნებების პროცესი. კონკრეტულ ადამაინებზე ფიქრი ნაკლებად მიტაცებს, ამისთვის დროც არ მრჩება. ამიტომ გარკვეული გაეგოისტება მეპატიება...
– ჰო, აი, ხომ გითხარი, უკვე მომწიფდი, მზად ხარ!
– ახლა უკვე მეც ვხედავ – მართლაც, მზად ვარ. მომბეზრდა ეს სამყარო. გავცივდი ადამიანებისადმი... ყველაფერი მაგისკენ მიდიოდა. გარშემო ამდენი შური, უვიცობა, სიბნელე, ფარისევლობა... აბა, გაგიგია ისეთი ბავშვი, რომელსაც სცემენ და მაინც იცინის? მე ამ ცხოვრების დედას რო შევეცი, ახლა, რაც მართლა სასაცილოა, იმაზეც აღარ მეცინება... მომწყინდა, ყველამ და ყველაფერმა დამღალა, თავი მომაბეზრა. ერთი სიტყვით, მარადისობისთვის მზად ვარ!
ფუკო აფეთქდა:
– კაცო, შენ აქ აღსარების ჩასაბარებლად და სინანულისთვის კი არ ხარ! ადამიანის სიაბანდი სინანული აქ არავის სჭირდება. ეგ ცოდვებზე ტირილი და ფარისევლობა აქ არ ჭრის! შეიძულე იმიტომ, რომ ის საზიზღრად უსამართლოა – და მორჩა!..
ანდერძი
***
თუ თქვენ ამ ტექსტს კითხულობთ, ეს ფუკოს დამსახურებაა, მაშასადამე, ის თქვენთანაა. იმედია, ფუკო წერს, წვალობს, რათა სიტყვათა იდეალურ შეთანხმებასა და ტექსტის მელოდიურ ჟღერადობას მიაღწიოს – შექმნას ლიტერატურული სიმფონია. მე ამის შესახებ არაფერი ვიცი და არც მაღელვებს.
საუბრის, ფიქრის უნარი დავკარგე. არც ემოციები შემრჩა, არც განცდები და სურვილები მაწუხებს. არ მინდა ზოგიერთებივით ვიპაკაზუხო და დავიჩემო, რომ პეპელა ვარ. არა, მე მხოლოდ მისი ფრთების ფარფატის ხმაში შემიძლია ვიყო. პეპელა ხომ ცოცხალია და, ესე იგი, მას სტკივა და განიცდის საკუთარ ხანმოკლე ცხოვრებას – ერთბაშად, ბევრს. ეს ალბათ,
მეტად რთული ასატანია, ან პირიქით, შესაძლოა, ყვავის არსებობაა ყველაზე სასტიკი, რადგან ის ძალიან იღლება ყოველდღიურობისა და დაბერებისგან.
ასეა თუ ისე, ტკივილსაც ვერავინ მაყენებს, რადგან ხეც კი არ ვარ, მე, უბრალოდ, ეთერში ვარ, როგორც ფოთლის შრიალი, როგორც ჩიტის გალობა. ხეს აქვს ემოცია, განცდები, რადგან ისიც ამოდის, იზრდება და ხმება, ჩიტსაც სტკივა და სცივა, მე – არა. ჩემში ყოველივე ორგანული მოკვდა, არ შევდგები ცოცხალი უჯრედებისგან. ყოფიერებაში ვარ განზავებული, ნისლსა და ღვარცოფში, ღრუბელსა და ელვაში. არც ის ვიცი, არის ამ ღრუბლებში სხვა ჩემსავით, ყოფილი ,,მეები“. თუ ჩვენ ბევრნი ვართ კიდეც, ერთმანეთს არ შევიგრძნობთ, ხელს არ ვუშლით და არც ერთმანეთის გვშურს. ერთმანეთი კი არ გვიყვარს, არამედ თანავარსებობთ. ვერც დროს შევიგრძნობ, მე მარად ვიყავი – გუშინ, დღეს და ხვალაც ვიქნები. გალაქტიკაში ვარ – ვარსკვლავების ციმციმში, ღამესა და დღის სინათლეში... და თოვლის ფანტელების ვარდნის ხმასა და სიჩუმეში...
თოვლის ფანტელი დნება და წყლად იქცევა – გემშვიდობებით, დროებით, სანამ მარადისობაში შემიერთდებით, თუ, რა თქმა უნდა, ეს ბედნიერება ოდესმე გეწვიათ.
ისე, კანონზომიერი შედეგია – მობეზრება, ზიზღი, სარკაზმი, გამოუვალი მდგომარეობა – კიდევ კარგი, გადავრჩი და ამ ცხოვრებისთვის მოვკვდი – ემოციებისგან, ვნებებისგან, ცუდისგან, კარგისგან დავიცალე და კოსმოსს შევუერთდი... თვით გავხდი მარადიული. ქვადქცეული გაუნძრევლად და ცივად ვდევარ, ქართან ერთად დავქრივარ, მზის სხივებში ვარ და ვათბობ, თოვლში ვარ და ვბარდნი. თუ თქვენს ფანჯრებზე წვიმის წვეთების კაკუნი მოგესმათ, იცოდეთ – ეს მე ვარ, თქვენთან სტუმრად მოსული.
აბა, კარგად!..
ახალი სტატიები
ახალი ნომერი
პირადი კაბინეტი
სხვადასხვა