ჩვენს შესახებ
პოპულარული
სტატიების არქივი
გამოკითხვები
რა ტიპის სტატიებს ისურვებდით ?
ეთერ სადაღაშვილი - თურქული პოეზიის თარგმანი
იუსუფ ჰაიალოღლუ
1953-2009
გაყრის ნამსხვრევები
ძმაო, პორტიე,
დამდე პატივი, მომიძებნე ახალი პრესა;
არა, წასვლა და რამე კი არა...
პოლიტიკითაც ამოვივსე უკვე მუცელი,
მაგრამ ყოველღამ მხანჯლავს რაღაც...
ამ გაზეთებში არსადაა მცირე სატირაც...
ძმაო, მხატვარო,
თუ დახატე ფერით სიკვდილის?
შავი სამოსი, ანდა შავი რამე რუმენი...
ან თეთრი კვართი... ნუთუ იგი მართლაც თეთრია?
ანდა, სადაა ეგ სიკვდილი, მალე მოვა თუ...
ისე შორსაა, შესაძლოა, აღარც მოვიდეს?
ძმაო, მგოსანო,
ხომ არა გაქვს, რომ მასესხო ზედმეტი სტროფი?
მოსმენისას რომ ენა გაშრეს, ტუჩები დასკდეს,
ანდა თანმდევი ეს სირცხვილი რომ ჩამიძაღლდეს?
ამ სასტიკ დროში რომ შემძრას და
ფეიერვერკად ამიფეთქდეს ამ ფილტვებში.
ძმაო, ბარმენო,
ყველაფრის დასავიწყებელს რამეს ჩამაცეცხლებ?
მოიტა კამეჩების დოზა,
ან რამე უარესი უბედურება,
ძაღლსაც რომ მოკლავს...
ყველა, ვინც მიყვარდა,
ჩაჯდა და გაემგზავრა უცნობ მხარეში,
მე ყოველთვის შემეშინდა...
ბოლო წუთს გადმოვხტი მატარებლიდან...
მევიოლინე ძმაო,
მონატრების რეპერტუარიდან დამიკარ რამე...
მშობლიური, წარმოსახვითი სანაპიროდან,
ერთი ადგილია ჰიჯაზის ახლოს...
დილამდე აკვნესე და მაკვნესე, არ შეისვენო.
ჩემი სული ღრმად მწუხარეა.
ძმაო, ქილერო,
დარწმუნებული ხარ, გულის ზუსტად შუაში რომ გამარტყამ?
ვისთვის შმაშუნობ არც კი იცი, ვინ შეგიკვეთა...
არც ავგაროზი გინდა გულზე,
მარტივია ეგ ანგარიში: მხედველობა და მიზანი.
ჩახმახზე ეყრდნობი, წამწამსაც კი
არ ახამხამებ.
ძმაო, მესაფლავევ,
მეც გამითხარე ერთი სამარე,
შენს ხელებს ვენაცვალე...
ამაოდ გავხარჯე ლამაზი წლები, ამაოდ...
ისეთი ვიწრო ვარ, ვეღარ ვეტევი ვერა ადგილას...
იქნებ ამ საღამოს მოვიდე და...
წამოვწვე სამარეში...
დატოვე ეს ქალაქი
შენ ამ სამარცხვინო ქალაქის
არა ხარ,
ვერ ხედავ, ამ მახინჯ ბეტონის კედლებში
დამპალ არაკაცებს უპყრიათ
ყველაფერი?..
ვიდრე გული გერჩის,
დატოვე ეს ქალაქი.
ყვავილებს ვინ მორწყავს,
- არ იფიქრო...
თავის თავს უშველონ კატებმაც...
დახიე, გადაყარე ეგ ქვითრებიც,
ძალა მოიკრიბე,
დატოვე ეს ქალაქი...
მერე ცა გაწვრილდება,
წვიმა დაიცლება,
მიწა გაიხსნება და
შტორმი დაანგრევს,
მერე ეგ კედლები
თავზე დაგემხობა...
არ დააყოვნო,
დატოვე ეს ქალაქი.
შენ ამ მრუდე ქალაქს
არ უხდები,
გაძარცვულ ადგილებში
ან როგორ ეტევი,
მოკვდა ნელ-ნელა
ზრდასრულთა იღბალი,
გონს უხმე,
დატოვე ეს ქალაქი!
მოხდება ახლა კიდევ რამე,
მოვლენ, ჟანდარმებს მოიყვანენ,
იქნებ ციხეშიც დაგპატიჟონ,
იჩქარე,
დატოვე ეს ქალაქი!
მერე გზებს გადაკეტენ,
ბარიკადს ააგებენ,
მერე გაგჩხრეკენ და
გაარკვევენ ვინაობას...
მერე ყველაფერზე
პასუხს მოგთხოვენ...
მშვიდად ნუ ზიხარ,
დატოვე ეს ქალაქი!
ბოლო ღამე
აჰ... მთებში ლაღო ბედაურებო,
აჰ... ურბენალო მწვანე ველებო,
აჰ... ცარიელო, ცრუ იმედებო,
აჰ... ბარათებო, დაუწერელო...
აჰ... არავისთვის დასმულო კითხვავ!
აჰ... გზას გამყურე საფლავის ორმოვ!
აჰ... დაუსრულებელო ლექსებო,
აჰ... სხეულებო, უფერებელო,
აჰ... გასწრებულო მატარებლებო,
აჰ... გაქცეულო შეყვარებულო...
აჰ... ჯალათებო, თვალებელამო!
აჰ... ცხოვრებაო, კანონმორჩილო!
აჰ... დედაჩემის ცხელო წვნიანო,
აჰ... ძმაბიჭებში რახის სუფრებო,
აჰ... სევდიანო სიმღერავ, ძველო,
აჰ... წლებო, უქმად გაქროლილებო,
აჰ... გულო, მწარე შხამის ტიკინავ,
აჰ... თვალნო, სისასტიკის გვირგვინო!
საით მიდიხარ
საით მიდიხარ, მდინარეო, საით მიდიხარ,
საით მიდიხარ ასე სწრაფად, სად მიიჩქარი?
მოგელის კი ზღვა? მომლოდინე თუ არის შენი,
ან რა მიზეზით გამირბიხარ, სად მიიჩქარი?
საით მიდიხარ, ჩემო ძმაო, საით მიდიხარ,
თავაწეული მიუყვები რა გზას შეუცნობს,
თუ დაგრჩა ვინმე, ვინც გიტირებს, ვინც ცრემლებს დაღვრის,
ამ კაცურ კისერს ვის მოუდრეკ, სად მიიჩქარი?
რისთვის ტირიხარ ჩემო სატრფოვ, ჩემო მეუღლევ,
მითხარ, რად მოგდის ეგ ცრემლები, თითქოს მწირი ხარ,
თუ ზეცამ ჩვენი განშორება მაინც ინება,
თუ ბედს ვერა ვცვლით, აბა მაშინ რისთვის ტირიხარ?
საით მიიწევ ვერხვო სუსტო და სიფრიფანავ,
შენს მკლავებს - ტოტებს ფართოდ გაშლილს, როგორ ენდობი,
რატომ არ იცი, რომ ქარები - ეს მძლავრი ცეკვა,
სწორედ ყველაზე მაღალსა და დიადს არ ინდობს.
ერთ დროს მეც, როგორც გოროზი თუ დიდი ბატონი
ამაყად, ყელის მოღერებით მივდევდი ქუჩებს,
ისე ამაყად, რომ ეს თავი ამპარტავანი,
ღრუბლებს სწვდებოდა, მაგრამ ახლა მოდი და მნახე,
საფლავის ქვა ვარ, მდინარეში დაგორებული.
იაჰია ქემალ ბეიჰათლი
1884- 1958
უხმო გემი
ჰა, ბრიდელის ამოქაჩვის დრო არი,
გემის ზღვაში გასვლის ეს დღეც მოვიდა,
უცნობ დროში სამოგზაუროდ გემი
ღუზასა სწევს, მალე გავა პორტიდან.
ჩუმად იღებს გეზს, არც გონგის ხმა ისმის,
არც მგზავრი ჩანს, არც იუნგა ყვიროდა,
არ ფრიალებს მის დაძვრისას მანდილი,
არც ხელს იქნევს ვინმე, სანაპიროდან.
იცრემლება ვიღაც ხესთან, უსასოდ,
შავთვალწარბა ტირის ჩუმად, განდგომით,
თვალები კი შავ ჰორიზონტს უმზერენ;
სევდიანი რჩება ნავმისადგომი.
ეჰ, რამდენი მსგავსი გემი წასულა,
პორტი რამდენ მსგავსი გლოვით ხუნდება;
საყვარელი ამოდ ელის ერთადერთს
და რა იცის... იგი არ დაბრუნდება.
ეჰ, რამდენი მსგავსი სატრფო მიდის და
წლები გადის... არსადაა კურნება...
წასულები სხვაგან ჰპოვენ საყუდელს...
ჩუმი გემი აღარასდროს ბრუნდება.
გულთენ აქინი
1933- 2015
წვიმისა
შორეულ ფიქრებს მივუყვები, განთიადს ვლანდავ...
წახვედი შორს და დამიტოვე
ღამე უკუნი,
ღამის ძილები-ხავსიანი წყლებია
მხოლოდ,
ჩემთან ხარ ისევ, არც კი იცი
როგორ მოგელი.
შორეულია და თეთრია ის ქალაქები,
ერთ დღეს რომ მოხვალ
ფეხაკრეფით,
ნაზად იწვიმებ,
ღამის დარაჯთა ქუჩებიდან
მოჰყვები თქორად,
ისე ლამაზად, ყარიბსაც რომ
არ დააძინებ.
მე მოგიყვები ამბავს სევდის,
გიამბობ, ჩემო,
რომ ვარსკვლავები იყვნენ ჩემი
მესაიდუმლე,
თუკი ოდესმე დასრულდება
ეს ღამეები, -
შენ დაასრულებ.
გადამარჩინე,
მოდი ჩემთან, გადამარჩინე
სურვილს გაფრენის,
ეს შენ ძალგიძს მხოლოდ და მხოლოდ.
ბედირჰან გოქჩე
გამარჯობა, დედა
გამარჯობა, დედა.
ისევ მოვედი.
არ იდარდო, სკოლიდან წამოვედი და მოვედი.
დედებიც მამებივით დარდობენ?
არ ვიცი, მაგრამ
ალი: სკოლაში თუ არ წავალ, დედა ძალიან გაბრაზდებაო,
იდარდებსო, მეუბნებოდა.
იმიტომ გეკითხები.
გასულ კვირას მასწავლებელმა, მარჯვენა ხელში ნიორით,
მარცხენა ხელში ხახვით,
წვალებით გვასწავლა
მარჯვენა-მარცხენა.
ახლა მე ვიცი, მარჯვენა რომელია,
მარცხენა რომელი...
მტკივნეული მხარე რომელი ყოფილა,
ახლა კარგად ვიცი, დედა.
აი, წინა მოსვლისას, აქ მტკივა,
აი, აქ-მეთქი, გეუბნებოდი და
ვერაფრით აგიხსენი მტკივნეული
ადგილი, დედა.
ნახე, ახლა გეუბნები, აი, აქაა,
მარცხენა მხარეს, ძალიან მტკივა, დედა.
თანაც ყოველდღე მტკივა, დე, ყოველდღე.
გუშინ დილით, დედას, აიშეს თმები დაუწნავს,
ხელი ჩაუკიდია და სკოლაში მოიყვანა,
მაქმანიანი საყელოთი.
ზარის დარეკვისას აკოცა,
,,აბა, მიდი, პატარავ, გაკვეთილზე“ - უთხრა.
მე კი ვიტირე.
ვტიროდი და საერთოდ არ მრცხვენოდა.
მასწავლებელმა: რა მოხდაო, - მკითხა.
წავიქეცი, ძალიან მტკივა-მეთქი, - ვუთხარი.
ტყუილი ვუთხარი, დედა.
დღეს მეც მინდოდა თმების დაწვნა.
მამამ: მე კი არ ვიცი, ჩემო გოგოო, - მითხრა.
- მაშინ, სკოლაში შენ წამიყვანე-მეთქი.
ჩემო გოგო, სამუშაოო, - მითხრა.
მე: მერე მე რაა? - ვუთხარი.
იტირა.
ჩემო გოგო, პურიო, - თქვა.
გავჩუმდი, მაგრამ სკოლაში მისვლამდე
ისევ ვიტირე, დედა.
ჰოდა, მარცხენა მხარეს ისევ ძალიან მტკიოდა, დე.
ყველას წინდები ქათქათა თეთრია,
ჩემი - ნაცრისფერივით.
ზეინაბმა: - დედა თეთრებს ფერად ტანსაცმელთან
ერთად არ რეცხავსო, - თქვა.
მამამ სარეცხის გარეცხვა არ იცის, დედა?
ოჰ, მამაჩემო...
ყოველ დღე პომიდორს და ყველს მატანს
საკვებად,
არ ინაღვლოს-მეთქი, ვერაფერს ვეუბნები, მაგრამ
მეგობრებს ყოველდღე ორცხობილები და ღვეზელები,
ნამცხვრები მოაქვთ.
ეე... ვიცი, მამას ნამცხვრის გამოცხობა
არ ეცოდინება, დედა.
უკვე ბინდდება, წავიდე, დედა?
მამამ არ იცის, რომ ვიპარები და
შენთან მოვდივარ.
რომ გაიგოს, არ გაბრაზდება,
დანაღვლიანდება, ვიცი...
ვინ ურევს შენს მიწას?
ყვავილებს ვინ წყვეტს?
ნება არ მისცე, დედა, რა იქნება,
შენს მიწაზე ხელი არ ახლებინო.
სახლში მისვლისას მახსენდება და ახლა კიდევ
ამის გამო ვტირი, დე.
ნახე, ქილა თან მაქვს.
შენი მიწიდან ერთ მუჭას კიდევ ავიღებ.
იცი, დედა?
ყველა მოსვლისას აღებული მიწა
წყლის ქილაში შევაგროვე.
გარედან შენი ფოტო მივაწებე,
თავთით დავიდგი.
ყოველ დილას მას ვკოცნი, ვყნოსავ,
არავის უთხრა, მაგრამ, დედა,
ხანდახან ვსაუბრობ მასთან.
რას ვიზამ? ძალიან მენატრები, დე...
აჰ, არ დამავიწყდეს. მასწავლებელმა:
ხვალისთვის დედაზე დაწერეთო, - გვითხრა.
მე მამას დავაწერინებ.
მასწავლებელი თუ მიხვდება, ძალიან
გაბრაზდება, მაგრამ, აი დარდი...
გაბრაზდება და გაბრაზდეს.
მე შენ საერთოდ არც კი მინახიხარ,
როგორ მოვყვები შენზე, დედა?
შენს სახელს თუ ახსენებენ, მარცხენა მხარეს
მტკივდება, დე.
ვერ ვივიწყებ... ხანდახან ვეღარ ვუძლებ
და ვტირი.
ამას ხომ არ დავწერ, დედა?
მე მივდივარ, დე. შენს მიწას ვაკოცებ,
შენ კი სიზმარში მოდი და მაკოცე.
აუცილებლად მოდი, დედა.
თუ არ მოდიხარ,
მარცხენა მხარის ტკივილით ვიძინებ, დედა.
მარცხენა მხარეს მტკივა, დე.
აი, ზუსტად აქ.
მარცხენა მხარეს ძალიან მტკივა, დედა.
მენატრები, ძალიან მენატრები, დედა.
ნაზიმ ჰიქმეთი
1902- 1963
კაკლის ხე
თავი ფაფუკ-ფაფუკ ღრუბლის,
შიგნით - გარეთ ზღვა ვარ,
კაკლის ხე ვარ, გულჰანეს ბაღს,
გულგამომხმარს ვგავარ.
არც შენა გაქვს დარდი ჩემი,
არცა პოლიციას,
მხოლოდ ერთი კაკლის ხე ვარ,
გულჰანეს ბაღს, მზიანს.
ფოთლები მაქვს, სრიალ-სრიალ
თევზებივით, წყალში,
ფოთლები მაქვს, შრიალ-შრიალ,
აბრეშუმის მსგავსი.
ნუ იტირებს ეგ თვალები,
მოსაწყვეტო ვარდო,
ეს ფოთლები ხელებია,
მთლად - ასი ათასი.
ასი ათასით გეხები, ხელით,
ისტანბულო,
ეს ფოთლები თვალებია,
ფართო, განაბული,
ასი ათას თვალით გიმზერ,
ჩემო ისტანბულო,
ასი ათას ფოთლად ფეთქავს,
ფეთქავს ჩემი გული.
მხოლოდ ერთი კაკლის ხე ვარ,
გულჰანეს ბაღს, მზიანს,
არც შენა გაქვს დარდი ჩემი,
არცა პოლიციას.
ძვირფასო
ძვირფასო, თუ შენთან ვიცრუო,
ტყუილი თუ გითხრა, გინდ ფრაზა,
მომკვეთონ, დადუმდეს ეს ენა,
ვერასდროს ამოთქვას: ,,მიყვარხარ“.
ძვირფასო, თუ ყალბი მოგწერო
სიტყვები, სიწრფელით არ გითხრა,
დამირჩეს ოხრად ეს ხელები,
შენგან არ მეღირსოს წაკითხვა.
ძვირფასო, თუ ამ ჩემს თვალებში,
ოდნავი სიცრუე შემნიშნო,
გამივსოს ცრემლებმა პეშვები,
ხილვა არ მეღირსოს მე შენი.
ორჰან ველი
1914- 1950
ისტანბულო, მე შენ გისმენ
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული,
თბილი სიო მეფერება, მლოკავს,
ირხევიან ნაზად ხეთა ფოთლები,
უშორესი ხმებიც მესმის მგოსანს:
წყლის მზიდავთა ხმაურია ქუჩური,
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული,
ვგრძნობ, ჩიტები მიფრინავენ ცაზე,
გუნდ-გუნდად და ლაღი ჟივილ-ხივილით,
მესმის ზღვიდან რომ ქაჩავენ ბადეს.
წყალში ქალი ასხმარტალებს ნაზ კანჭებს;
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული;
ბაზრის გრილი სიო აქაც აღწევს,
ხმაურია მუდამ მაჰმუდფაშაზე;
ეზოები მტრედითაა სავსე...
დოკლარიდან ჩაქუჩების ხმა ისმის,
გაზაფხულზეც ოფლის გზა და კუნძული...
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული,
მესმის მთვრალთა ლოთიანი ჩუჩუნი...
დაუზეთავთ ბნელი ნავის სახლები,
დუმან უცხოდ, სამხრეთული ჩურჩულით.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული:
ტროტუარზე მიმოდიან სიმღერით,
ბაიათით, გინებითა და ჩხუბით...
ვიღაც სადღაც, ვიღაცას ვარდს ჩუქნის...
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული,
ვგრძნობ, ჩიტუნა დაშრიალებს კაბებში...
შუბლი ცხელი აქვს თუ არა- არ ვიცი...
ტუჩები თუ დანამვია - არ ვიცი...
არაქისის ხეებს მიღმა ამოდის
თეთრი მთვარე, იბადება უკუნში,
გულისცემა მესმის კუთხე-კუნჭულის,
ისტანბულო, გისმენ თვალდახუჭული.
არც ეს
არ ვიცი როგორ გიამბოთ
რანაირი დარდი მჭირსა,
ერთი დარდი თავსა ჩემსა,
ერთი დარდი თავსა მტრისა.
გრძნობისაგან დაჭრილი ვარ?...
არც ესაა ჩემი დარდი.
პურის ფული აღარა მაქვს?
როდის იყო რამეს ვჭამდი.
უსასრულო დარდი დამაქვს,
ამ დარდს როგორ შევუყვარდი.
სიზმარი
მესიზმრა: დედა მომკვდარიყო.
ტირილით გაღვიძებულს
ერთი ბაირამის დილა გამახსენდა,
როცა ცაში გაფრენილ ბუშტს მივტიროდი.
ჰიდაიეთ ქარაქუში
ნაბიჯი გადასახლებაში
რა საჭიროა კარს ეწეროს ჩემი სახელი,
ან გზები, მარად დაბნეული, სხვების გზებს ერთოს,
თბილი სიტყვებით წყალს თუ ვასმევ
უიმედოებს, -
ეს კმარა ჩემთვის.
ნუ დამიდგამენ ძეგლებს, სადმე, ძველ მოედნებზე,
ნუ დამკიდებენ მედალს;
მას, ვისაც უმღერს ჩემი გული,
სიტყვას თუ ვუწვდენ, -
აქაა შვება.
თუ ხის სიცოცხლეს რამეს ვარგებ, თუ ერთ ფოთოლსაც;
ბავშვის ენაზე თუ ვიტყვი სათქმელს,
კეთილშობილი ლექსი მაშინ დაიწერება.
ღარიბი მაცმევს.
ჩემში ითვლიან კალენდარზე ჩიტები დღეებს,
მუდმივ სიგიჟეს წყლის ჩქეფას ვურევ,
იქნებ ამ ხისთვის დამერქმია სახელი ჩემი,
- დროების მდგმური.
ბავშვური გრძნობით დავტრიალებ
ზღაპრების წისქვილს,
სიზმრებს ჩამოვფქვავ და
თეთრდება
ფქვილივით თმები;
რამეა ესეც.
ახალი სტატიები
ავთანდილ ნიკოლეიშვილი - იზმირის ქართული მონასტერი 00:36ლანა ბიბილურიძე - ინტერვიუ პოეტ ზაალ ჯალაღონიასთან 23:50კარლ გუსტავ იუნგი - „ულისეს“ მონოლოგი (თარგმანი - ნუგზარ კუჭუხიძე) 21:13ქეთევან ნათელაძე - ლექსები 20:54დალილა ბედიანიძე - ლექსები 05:14ეთერ სადაღაშვილი - თურქული პოეზიის თარგმანი 05:10ნინო დარბაისელი - ლექსები 05:01ბექა ახალაია - ლექსები 04:56
ახალი ნომერი
პირადი კაბინეტი
სხვადასხვა
ქეთი დუღაშვილი - ლექსები
ერეკლე ბეჟუაშვილი - ტიბეტური საგანძური (ნაწყვეტი წიგნიდან)
ინგუ ჭუმბურიძე - ლექსები
ლანა ბიბილურიძე - ინტერვიუ პოეტ ზაალ ჯალაღონიასთან
რაულ ჩილაჩავა - ლექსები
ნინო დარბაისელი - ლექსები
იოსებ ჭუმბურიძე - განკვირვება და გულ-ზრახვა*
ეთერ სადაღაშვილი - თურქული პოეზიის თარგმანი
ქეთევან ნათელაძე - ლექსები
ავთანდილ ნიკოლეიშვილი - იზმირის ქართული მონასტერი